Twee keer per jaar volgt de werkgroep Milieu en Gezondheid de hoeveelheid lood in het bloed van kinderen uit de omgeving van de site van Umicore in Hoboken op. Sinds het najaar van 2023 is het onderzoeksgebied uitgebreid. Dit najaar werd in het onderzoeksgebied een gemiddelde loodwaarde van 2,34 microgram per deciliter (µg/dl) gemeten. Dit is een daling in vergelijking met het voorjaar (2,70 µg/dl). De hoogste loodwaarden worden gemeten bij kinderen die het dichtst bij de site wonen. De luchtkwaliteit bleef stabiel en vergelijkbaar met 2023. Alle betrokkenen blijven maatregelen nemen om de impact van metalen op de buurt zo klein mogelijk te houden.
Halfjaarlijks bloedonderzoek: opnieuw daling gemiddelde loodwaarden
Ook dit najaar organiseerde het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) in opdracht van het Departement Zorg van de Vlaamse overheid een bloedonderzoek bij kinderen van 1 tot 12 jaar die in de buurt van Umicore in Hoboken wonen.
In totaal namen 258 kinderen deel van de 636 kinderen die in het onderzoeksgebied wonen. De gemiddelde hoeveelheid lood in het bloed bij deze kinderen daalde naar 2,34 microgram per deciliter (µg/dl) van 2,70 µg/dl in het voorjaar en 3,45 µg/dl in het najaar van 2023, toen de perimeter van het onderzoeksgebied voor het eerst sinds het begin van de metingen werd uitgebreid.
Ook in de controlegroep van 59 kinderen die op 2,5 kilometer van het bedrijf schoollopen en niet in het onderzoeksgebied wonen, daalde de gemiddelde loodwaarde. De gemiddelde hoeveelheid lood in hun bloed bedroeg 1,65 µg/dl. In het voorjaar was dit 2,20 µg/dl.
De hoogste loodwaarden werden opnieuw gemeten bij peuters en kleuters, en bij kinderen die het dichtst bij de Umicore-site wonen. De gemiddelde loodwaarde blijft ook hoger dan in de controlegroep. Continue opvolging van de kinderen en blijvend inzetten op maatregelen blijft dus belangrijk om hun gezondheid te beschermen.
Luchtkwaliteit blijft stabiel
De meetresultaten van de Vlaamse Milieumaatschappij tonen dat in 2024 het gemiddelde van januari tot en met september voor lood, arseen en cadmium in fijn stof over het algemeen vergelijkbaar is met 2023. Er is enkel een stijging voor lood in fijn stof aan de meetpost in de Curiestraat als gevolg van enkele hoge dagwaarden in maart 2024 door wegenwerken in de nabije omgeving.
In de eerste 9 maanden van 2024 was het gemiddelde van lood, arseen en cadmium in neervallend stof (grovere stoffractie) vergelijkbaar met 2023.
Geen van de grenswaarden voor luchtkwaliteit worden overschreden. Toch blijven alle betrokkenen maatregelen nemen om de impact van metalen verder te verkleinen. Zo staan in de omgevingsvergunning van Umicore voor de komende jaren voorwaarden rond de uitstoot van metalen, het behalen van luchtkwaliteitsnormen en maximale lood-in-bloedwaarden. De stad Antwerpen legde extra stofbeperkende maatregelen op, bijvoorbeeld bij het uitvoeren van wegenwerken of afbraakwerken in Hoboken.
Deze initiatieven hebben aantoonbaar positieve effecten op de milieuprestaties van de site. Recente projecten zoals de luchtzuivering bij de afdeling edelmetaalconcentratie en de extra gaszuivering op de hoogoveninstallatie, en de weersafhankelijke werking van de site en de honderden meters aan windschermen leveren hiertoe een bijdrage.
Daarnaast ontwikkelt Umicore een groene zone van ongeveer vijf hectare naast de site in Moretusburg en grenzend aan 1 hectare groene zone op de site zelf. De groene zone schept afstand tussen het fabrieksterrein en de woonwijk en bevindt zich in de aanplant fase. Voorafgaand werd de zone aangevuld met zuivere grond.
Umicore biedt ook ondersteuningen aan buurtbewoners. Gezinnen wiens kinderen verhoogde loodwaarden hebben, kunnen Umicore vragen hun woning gratis te laten onderzoeken op mogelijke loodbronnen zoals loden waterleidingen en loodhoudende verf. Bovendien biedt Umicore aan om woningen te ontstoffen bij verbouwingswerken.
Wijkwerking
De preventiewerker in Hoboken, Liesbet De Groot informeert buurtbewoners over:
- Het halfjaarlijks bloedonderzoek en andere onderzoeken
- Het gratis onderzoek naar loodbronnen in woningen
- De ondersteuning van Umicore
- De professionele reiniging van woningen
- Tips om langdurig contact met metalen te vermijden
- De financiële tegemoetkoming bij zorgondersteuning
- Het vrijetijdsaanbod tijdens de zomer
Bewoners kunnen de preventiewerker contacteren via tel. 0489 95 10 54 of liesbet.degroot@logoantwerpen.be.
Werkgroep Milieu en Gezondheid
Aanvullend aan het halfjaarlijkse lood-in-bloedonderzoek bij kinderen, werd recent het eenmalig humaan biomonitoringsonderzoek bij 200 jongeren van 13 tot 17 jaar uit Hoboken, Hemiksem en Kruibeke, gepubliceerd. De werkgroep Milieu en Gezondheid Hoboken besprak de resultaten hiervan. In juni 2025 worden aanbevelingen gefinaliseerd. Begin 2025 krijgen alle inwoners van Hoboken een folder met informatie om de blootstelling aan metalen te beperken.
Infomomenten voor de buurt
Burgers kunnen deelnemen aan het infomoment:
Donderdag 12 december om 19 uur, Gravenhof, Louisalei 7, 2660 Hoboken.
Bericht namens de werkgroep Milieu & Gezondheid Hoboken die wordt voorgezeten door gouverneur Cathy Berx en bestaat uit: stad Antwerpen, Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH), Vlaamse overheidsdiensten (Departement Zorg, Vlaamse Milieumaatschappij, OVAM, AHH, Opgroeien), Umicore, scholen en centra voor leerlingenbegeleiding, huisartsen van Hoboken, district Hoboken, lokaal gezondheidsoverleg Antwerpen en Waasland.
