Sinds 1978 wordt de hoeveelheid lood in het bloed van kinderen die in de omgeving van de site van Umicore in Hoboken wonen opgevolgd. Dit najaar werd in het onderzoeksgebied een gemiddelde loodwaarde van 2,51 microgram per deciliter (μg/dl) gemeten. Dit is een stijging in vergelijking met het voorjaar van 2025 (2,05 μg/dl), en het najaar van 2024 (2,34 μg/dl), maar lager dan de metingen in het voorjaar van 2024 (2,70 μg/dl) en het najaar van 2023 (3,45 μg/dl).
De hoogste loodwaarden werden gemeten bij kinderen die het dichtst bij de Umicore-site wonen. De stijging van de gemiddelde loodwaarde ten opzichte van het voorjaar van 2025 is niet verontrustend, maar toont het belang aan om blijvend maatregelen te nemen om de impact van metalen op de buurt zo klein mogelijk te houden.
Halfjaarlijks bloedonderzoek: Stijging van loodwaarden
Ook dit najaar organiseerde het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) in opdracht van het Departement Zorg van de Vlaamse overheid een bloedonderzoek bij kinderen van 1 tot 12 jaar die in de buurt van Umicore in Hoboken wonen.
In totaal namen 252 van de 700 kinderen die in het onderzoeksgebied wonen, deel aan het onderzoek. De gemiddelde hoeveelheid lood in het bloed van deze kinderen bedroeg 2,51 microgram per deciliter (μg/dl). In de controlegroep van 50 kinderen die in een straal van 2,5 kilometer rond het bedrijf naar school gaan maar niet in het onderzoeksgebied wonen, bedroeg de gemiddelde loodwaarde 1,81 µg/dl. Ook dit is een stijging in vergelijking met het voorjaar van 2025 (1,69 µg/dl).
De hoogste loodwaarden werden gemeten bij peuters en bij kinderen die het dichtst bij de Umicore-site wonen. De gemiddelde loodwaarde blijft ook hoger dan in de controlegroep.
In vergelijking met het voorjaar van 2025 hebben meer kinderen in het onderzoeksgebied een loodwaarde boven 4 µg/dl (11,1% vs. 4,6%) en minder kinderen een waarde lager dan 2 µg/dl (44,0% vs. 61,3%). In het voorjaar 2025 had één kind een waarde boven 10 µg/dl, deze campagne niemand.
De stijging van de gemiddelde loodwaarde ten opzichte van het voorjaar van 2025 is niet verontrustend, maar vraagt verdere opvolging. Daarnaast is ook het duidelijke verschil in gemiddelde loodwaarde tussen de onderzoeksgroep en de controlegroep een belangrijk signaal dat continue opvolging en blijvend inzetten op maatregelen nodig is om de gezondheid van de kinderen te beschermen.
Luchtkwaliteit
De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) meet in Hoboken de hoeveelheid zware metalen in fijn stof en neervallend stof (grovere stoffractie).
De resultaten van zware metalen in fijn stof tonen dat in de eerste 9 maanden van 2025 op alle meetplaatsen het gemiddelde van lood vergelijkbaar is met het jaargemiddelde van 2024. Ook voor cadmium blijft het 9-maandelijkse gemiddelde laag. Enkel voor arseen wordt de streefwaarde niet gehaald. Op 2 van de 3 meetplaatsen is het 9-maandelijkse gemiddelde van 2025 hoger dan de Europese streefwaarde. Dit is een indicatieve toetsing, de definitieve toetsing kan pas uitgevoerd worden als alle resultaten van 2025 beschikbaar zijn.
De resultaten van zware metalen in neervallend stof zijn in de eerste 9 maanden van 2025 iets hoger dan in 2024. De hoogste resultaten werden door VMM gemeten op de meetpost vlakbij de bedrijfsgrens. Naarmate de afstand groter wordt, zijn de resultaten lager.
Evaluatierapport 2024: Umicore boekt vooruitgang, maar uitdagingen blijven
In het kader van de opgelegde milieuvoorwaarden stelde Umicore Hoboken het evaluatierapport 2024 op. Het rapport bevestigt dat er aanzienlijke vooruitgang is geboekt in het terugdringen van geleide emissies waarbij de emissiedoelstellingen worden gehaald. Toch blijft de streefwaarde voor arseen in de omgevingslucht en de richtwaarde voor lood in depositie een uitdaging.
Hoewel de emissies vanuit gecontroleerde bronnen verder zijn verminderd, blijft de impact van diffuse emissies merkbaar in de omgeving. Umicore blijft daarom maatregelen nemen.
Maatregelen Umicore
Op de Umicore-site in Hoboken wordt jaarlijks 25 miljoen euro in milieuverbeteringsprojecten geïnvesteerd. Deze richten zich op het optimaliseren van omgevingslucht uit de productiehallen en het verder beperken van opwaaiend stof met metaaldeeltjes. Dit opwaaiend stof ontstaat door logistieke en productieactiviteiten op het fabrieksterrein waar edele en kritieke metalen worden gerecycleerd. Deze gerichte initiatieven hebben aantoonbaar positieve effecten op de milieuprestaties.
Dit jaar voltooide Umicore de aanleg van een afgesloten groene zone van ongeveer vijf hectare naast de site. De groene zone creëert een buffer tussen de site en de woonwijk Moretusburg. Umicore plaatste in de zomermaanden extra windschermen om de verspreiding van stof verder te beperken. Het bedrijf werkt aan een vergunningsaanvraag voor de geplande investering in een hydrometallurgische installatie om stofemissies in de toekomst verder te reduceren.
Umicore biedt ondersteuningen aan buurtbewoners in samenwerking met de preventiewerker. Gezinnen wiens kinderen een verhoogde waarde hebben, kunnen een beroep doen op Umicore om hun woning gratis te laten onderzoeken op de aanwezigheid van loodhoudend stof in de woning en andere loodbronnen zoals loden waterleidingen en loodhoudende verf. Umicore biedt daarnaast aan om woningen te ontstoffen bij verbouwingswerken.
Wijkwerking
Bewoners in het onderzoeksgebied in Hoboken kunnen terecht bij preventiewerker Liesbet De Groot via 0489 95 10 54 of liesbet.degroot@gezondheidsmakers.be
De preventiewerker informeert buurtbewoners over:
- Het halfjaarlijks bloedonderzoek en andere onderzoeken;
- De ondersteuning van Umicore: het gratis onderzoek naar loodbronnen in woningen en het ontstoffen van woningen bij verbouwingswerken;
- Tips om langdurig contact met metalen te vermijden;
- De financiële tegemoetkoming bij zorgondersteuning;
- Het vrijetijdsaanbod in schoolvakanties.
Alle informatie over de meetresultaten, acties tegen vervuiling en voorzorgen die men kan nemen staan ook op www.antwerpen.be/zware-metalen-in-hoboken.
Infomoment voor de buurt
Burgers kunnen deelnemen aan een infomoment:
- Donderdag 4 december 2025
- Doorlopend van 17 uur tot 20 uur, Districtshuis Hoboken, Marneflaan 3, 2660 Hoboken.
- Om 17 uur en om 19 uur geeft PIH meer uitleg over de resultaten van het halfjaarlijks bloedonderzoek. Daarnaast is er een infomarkt waar u terecht kan met vragen. Elke partner heeft een eigen standje: PIH, stad Antwerpen, VMM (Vlaamse Milieumaatschappij), Umicore, Departement Zorg en Gezondheidsmakers.
Persbericht namens de werkgroep Milieu & Gezondheid Hoboken die wordt voorgezeten door gouverneur Cathy Berx en bestaat uit: stad Antwerpen, Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH), Vlaamse overheidsdiensten (Departement Zorg, Vlaamse Milieumaatschappij, OVAM, AHH, Opgroeien), Umicore, scholen en centra voor leerlingenbegeleiding, huisartsen van Hoboken, district Hoboken en Gezondheidsmakers vzw.
