Mashid Mohadjerin
Chrystel Mukeba
Vanaf 28 februari 2025 presenteert FOMU 4 nieuwe tentoonstellingen. Lee Miller in Print is de eerste grote retrospectieve van deze invloedrijke vrouwelijke fotograaf in België. Op uitnodiging van FOMU maakt kunstenaar Katja Mater een eigenzinnige selectie uit de FOMU-collectie rond tijd, waarneming en vergankelijkheid. Kunstenaar Mashid Mohadjerin biedt met haar werk een alternatieve, niet-eenduidige kijk op thema’s zoals migratie, culturele transformatie en verzet. Tot slot presenteren we ook nieuw werk van Chrystel Mukeba dat tot stand kwam met de steun van de FOMU-beurs.
LEE MILLER IN PRINT
28.02.25 – 08.06.25
Model, oorlogscorrespondent, fotograaf en surrealist: Lee Miller (1907-1977) is het allemaal. Als één van de weinige bekende vrouwelijke fotografen uit de eerste helft van de 20e eeuw levert ze een belangrijke bijdrage aan de fotografie.
In de jaren 1930 maakt Lee Miller deel uit van de surrealistische kringen in Parijs. Ze maakt in haar studio commerciële foto’s voor modebladen. Soms staat ze daarbij ook vóór de lens. Als voormalig model weet ze als geen ander hoe je moet poseren.
Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog legt ze als fotograaf en oorlogsverslaggever belangrijke momenten vast. Best opmerkelijk voor een vrouw: dit soort werk was meestal voorbehouden aan mannelijke fotografen.
Het diverse, gelaagde en vaak persoonlijke oeuvre van Lee Miller verschijnt in bekende magazines zoals Vogue, Harper’s Bazaar, Life Magazine en avant-gardistische kunstenaarsbladen. Haar foto’s verschijnen ook in publicaties van de geallieerden zoals The War Illustrated en Cadran. In haar eigen publicatie Wrens in Camera focust ze op het werk dat vrouwen tijdens de oorlog verrichten in opdracht van de Britse marine.
Lee Miller in Print is de eerste solotentoonstelling van Lee Miller in België. Ze biedt een nieuw perspectief op Millers werk en leven, via foto’s en artikels van haar die in tijdschriften en publicaties werden gepubliceerd. Tegelijkertijd belicht de tentoonstelling de ontwikkeling van het fotografisch medium in de 20e eeuw, en het gebruik van fotografische beelden als propagandamiddel tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De tentoonstelling Lee Miller in Print is oorspronkelijk ontwikkeld door Museum Boijmans Van Beuningen, en is in FOMU gerealiseerd dankzij een omvangrijk bruikleen van de Lee Miller Archives, die de nalatenschap van de kunstenaar beheert. De tentoonstelling is het resultaat van jarenlang onderzoek door conservator Saskia van Kampen-Prein van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.
Bij de expo is een gelijknamige publicatie verschenen in het Nederlands en Engels. Te koop voor € 34,95 in de FOMU shop en online.
Curatoren: Saskia van Kampen-Prein en Anne Ruygt
De zoon van Lee Miller – Antony Penrose – en haar kleindochter – Ami Bouhassane – zijn aanwezig op de persvoorstelling. Ze beheren het archief van Lee Miller en zijn beschikbaar voor interviews. Contacteer Isabelle Willems en Sarah Skoric om een interview aan te vragen.
Op donderdag 20 maart geven Antony Pensrose & Ami Bouhassane een talk over het werk en leven van Lee Miller in FOMU.
Bij de expo is een gelijknamige publicatie ‘Lee Miller in Print’ verschenen in het Nederlands en Engels. Te koop voor € 34,95 in de FOMU shop en online.
Publieksprogramma
Op donderdag 20 maart geven Antony Pensrose & Ami Bouhassane een talk over het werk en leven van Lee Miller in FOMU.
Elke derde zondag van de maand kun je aansluiten bij een instaprondleiding in de expo. De gids neemt je mee doorheen het leven van Lee Miller en vertelt het verhaal achter de foto’s.
Modefotograaf Marleen Daniëls geeft op zondag 6 april een persoonlijke rondleiding in de expo. Ook journalist en fotograaf Daphne Wellens die net als Lee Miller in oorlogsgebied heeft gewerkt, geeft op 25 mei een persoonlijke rondleiding in de expo.
Cinema Lumière programeert de biografische film ‘Lee’ met Kate Winslet in de hoofdrol.
Meer info vind je binnenkort op fomu.be
Foto: Copyright_LeeMillerArchives_Model_with_lightbulb_London_England_c1943_scr
NO LONGER NOT YET
KATJA MATER & DE FOMU-COLLECTIE
28.02.25 – 22.02.26
Op uitnodiging van FOMU verkent beeldend kunstenaar Katja Mater (NL° 1979) de museumcollectie en maakt een bijzondere selectie rond het thema ‘tijd’. Mater ontwerpt eigenzinnige kaders voor de collectiestukken en creëert er ruimtelijke installaties mee.
In de tentoonstelling No Longer Not Yet kan je op uiteenlopende manieren ‘tijd’ ervaren: van zonnetijd en het ritme van je lichaam tot tijden van herinnering, asynchrone tijd, kosmische tijd en onzichtbare tijd. Je ziet objecten die dateren van vóór de uitvinding van fotografie tot het absolute heden.
Met zorg en precisie omkadert Mater de werken, hun (anonieme) makers en de onderwerpen op de foto’s. Mater vestigt je aandacht op details die vaak over het hoofd worden gezien of vergeten, zoals een boodschap op de achterkant van een foto. Tegelijkertijd creëert Mater nieuwe werken, geïnspireerd door objecten uit de museumcollectie, waaronder het gerestaureerde Keizerpanorama, een topstuk uit de FOMU-Collectie.
Speciaal voor het Keizerpanorama maakt Mater 50 nieuwe stereofoto’s, die spelen met taal, ruimte en waarneming. Het Keizerpanorama is een stereokijkkast uit 1905 die een fotografisch spektakel in 3D toegankelijk maakte voor een massapubliek. Rondom de kijkkast kunnen 25 personen tegelijk op krukjes plaatsnemen om de magie van driedimensionale beelden te ervaren.
Collectietentoonstelling met werk van:
Vele anoniema makers en Alphonse Giroux et Cie., Alphonse Van Besten, Amelia Bergner, Antoine Hoorens, August Sander, Cassils, Charles Jean Swolfs, Dominique Somers, Frans Van de Poel, Geert Goiris, George Filleul, Guillaume Weber-Chapuis, Harold Eugene Edgerton, Henry Draper, Jaques Messin, Joseph-Maurice Bourot, Katja Mater, Laure Winants, Lebohang Kganye, Marie-Françoise Plissart, Nick Geboers, Paul Sano, Rik Selleslags, Suzy Embo, Underwood & Underwood en Warren De la Rue.
Over Katja Mater
Katja Mater is beeldend kunstenaar, filmmaker, redacteur en docent, werkzaam tussen Amsterdam en Brussel. Mater’s kunstpraktijk richt zich op de grenzen van optische media, waarbij verschillende disciplines zoals fotografie, film, tekeningen, performance en installatie worden gecombineerd. Mater onderzoekt aspecten die vaak buiten het menselijke gezichtsvermogen liggen en biedt zo een andere kijk op de wereld door te laten zien hoe bijvoorbeeld fotografie en film dingen anders vastleggen dan het menselijk oog. Mater speelt met ideeën over tijd, ruimte en waarneming
Recente tentoonstellingen zijn onder andere Circulate – Photography Beyond Frames in het Stedelijk Museum Amsterdam (2024) en When Things Fall Apart, Manifold Books, Amsterdam (2024).
Naast een solo-praktijk als beeldend kunstenaar is Katja Mater betrokken bij verschillende samenwerkingsprojecten, Mater is redacteur van Girls Like Us Magazine sinds 2014 en is één van de oprichters van Mothers & Daughters, een lesbisch* en trans* bar.
Publieksprogramma
Elke eerste zondag van de maand kun je deelnemen aan een workshop Slow Focus, waarbij je traag leert kijken naar kunst.
Het Keizerpanorama wordt elke eerste zondag van de maand in beweging gezet. Beleef hoe het Keizerpanorama werd gebruikt in het begin van de 20e eeuw. Het duurt ongeveer een kwartier om alle beelden te zien.
Op zondag 5 april is het Slow Art Day. FOMU organiseert de hele dag verschillende activiteiten in de expo van Katja Mater. Je kunt deelnemen aan slow focus sessies of een schrijfworkshop en kunstenaar Katja Mater doet een performance in de expo.
Op zaterdag 25 oktober wordt het vervaagde portret van Guillaume Weber-Chapuis uit 1851 uitzonderlijk voor 1 dag tentoongesteld in de expo.
Op donderdag 6 november kun je deelnemen aan een workshop over rouw en zorg door Staci Bu Shea.
Meer info vind je binnenkort fomu.be
MASHID MOHADJERIN
SPIRALING OUTWARD
28.02.25 – 08.06.25
In de tentoonstelling Spiraling Outward nodigt de Iraans-Belgische kunstenaar Mashid Mohadjerin (°1976, Teheran) je uit om haar universum te verkennen. Ze verweeft fotografie, video-installaties, collages en tekst tot een persoonlijk en verfijnd geheel, waarbij de conventionele grenzen tussen kunst en documentaire, tijd en ruimte, het feitelijke en het gevoelsmatige vervagen.
Familieverhalen versmelten met ingrijpende politieke gebeurtenissen en spelen zich af tegen de achtergrond van de bredere geschiedenis van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Mohadjerin onthult nuances die schuilgaan onder het buitengewone en het vertrouwde. In de tentoonstelling Spiraling Outward geeft ze een alternatieve, een veelzijdige kijk op actuele thema’s zoals migratie, culturele transformatie en verzet.
Voor het eerst toont ze een selectie uit de Riding in Silence-reeks, die voortvloeit uit haar kunstenaarsboek Riding in Silence & The Crying Dervish (2025). De selectie combineert een getuigenis over gedwongen migratie met een breder onderzoek naar hoe ideeën over mannelijkheid samenhangen met politieke ideologie in een snel veranderende wereld.
Riding in Silence is een vervolg op haar bekroonde reeks Freedom is Not Free (2021), waarin ze zich verdiept in de rol die vrouwen spelen binnen het verzet in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Aan de hand van foto’s, collages, persoonlijke archiefstukken en familieverhalen belicht ze meerdere generaties vrouwen die voor hun vrijheid strijden.
Mohadjerins video-installaties Rapture (2020/2023) en My Body, Every Body (2022/2023) verkennen de rol van tradities en rituelen in de context van verzet. Een soundscape van Radwan Mouhned verbindt de twee installaties met elkaar.
Thumbs Up (2019) is een compilatie van Instagram-beelden van Maedeh Hojabri, een jonge vrouw die in 2018 werd gearresteerd omdat ze in het ‘openbaar’ danste en haar lichaam toonde. Ze tartte daarmee de aanhoudende beperkingen voor vrouwen in Iran. Thumbs Up belicht het blijvende verzet van een nieuwe generatie.
De recente installatie Border Crossing (2024), een samenwerking met componist Jan De Vroede, staat stil bij fysieke grenzen en migratie via beeld en geluid.
Over Mashid Mohadjerin
De multidisciplinaire kunstenares Mashid Mohadjerin (°1976, Teheren, Iran) behaalde in 2021 haar doctoraat in de kunsten aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen.
Haar werk wordt wereldwijd getoond en is meermaals bekroond, onder andere met de Les Rencontres d’Arles Author’s Book Award voor Freedom is Not Free (2021) en de eerste prijs in de Contemporary Issues-categorie van World Press Photo 2009. Ze heeft drie boeken gepubliceerd. Tijdens de tentoonstelling zal ze haar meest recente kunstenaarsboek voorstellen, Riding in Silence & The Crying Dervish (2025).
De laatste jaren omvat haar oeuvre op basis van onderzoek ook multimedia-installaties die video, geluid, tekst, collages en performances combineren. Via die media blijft ze meervoudige perspectieven en alternatieve narratieve vormen verkennen.
Mohadjerins nieuwste kunstenaarsboek, Riding in Silence & The Crying Dervish (2025), is verkrijgbaar in de FOMU-shop.
Publieksprogramma
Op zondag 23 maart geeft kunstenaar Mashid Mohadjerin een rondleiding in haar tentoonstelling in FOMU.
Op 31 mei, tijdens het Antwerp Art weekend doet Mashid Mohadjerin een performance in de expo.
Foto: Riding in Silence Mashid Mohadjerin
CHRYSTEL MUKEBA
FOMU-BEURS
28.02.25 – 04.05.25
I’ve Never Seen My Father Cry
Eind 2024 bezochten Chrystel Mukeba (°1983) en haar vader André Kinshasa. Een belangrijke reis voor zowel vader als dochter: zij was nog nooit in de Democratische Republiek Congo geweest, en hij was er 46 jaar lang niet naar teruggekeerd.
I’ve Never Seen My Father Cry is het meest persoonlijke project tot nu van de fotograaf. Het verhaal van haar vader, en daarmee ook dat van haarzelf, reflecteren de complexe aard van diasporische ervaringen: de pijn veroorzaakt door de grote afstand tot familie en land, en het daaruit voortkomende gevoel nergens compleet thuis te zijn. Het verlangen naar antwoorden op vragen over identiteit en familiegeschiedenis, en de pijnlijke stiltes die daar vaak op volgen.
‘Homecoming’ is het eerste deel in Mukeba’s doorlopende project I’ve Never Seen My Father Cry. De realisatie werd mede mogelijk gemaakt door de FOMU-beurs.
Deze werkbeurs bestaat uit een artistieke opdracht om nieuw werk te maken, een presentatie in het museum en een aankoop voor de museumcollectie. Mukeba werd genomineerd door Moussem Nomadic Arts Centre, een partner van FOMU.
De FOMU-beurs is een voedingsbodem voor de ontwikkeling van de artistieke carrière van fotografen in Vlaanderen en een stimulans voor dynamiek en vernieuwing binnen het fotografielandschap. Dankzij de betrokkenheid van externe partners in het nominatieproces voor de beurs kan FOMU tegelijk de eigen blik op het fotografieveld verruimen, en wordt de meerstemmigheid op het vlak van tentoonstellingen en collectievorming vergroot. De FOMU-beurs wordt ondersteund door de FOMU Patrons.
Over Chrystel Mukeba
Chrystel Mukeba woont en werkt in Brussel. Ze studeerde fotografie aan de ARBA ESA. Haar werk, dat voornamelijk bestaat uit analoge fotografie en portretten, focust op vragen rond intimiteit, identiteit en familiale banden.
De urgentie om mensen en momenten fotografisch vast te leggen en ze op deze manier vast te kunnen houden is een terugkerend thema in haar werk. Door middel van portretten en foto’s van het dagelijkse leven probeert ze de vluchtigheid van een moment te fixeren en de kwetsbaarheid en dierbaarheid van een moment, van een detail, vast te leggen.
Het fotoboek LES INSTANTS, dat deze thema’s onderzoekt, verscheen in 2022. Mukeba exposeert regelmatig in binnen- en buitenland, en heeft deelgenomen aan talrijke groeps- en solotentoonstellingen. Haar serie Portraits Style Congo (2021-2022) is onlangs opgenomen in de collectie van Kanal Pompidou.
