Gratis tentoonstelling ‘Shifting Scales’ loopt tot 12 januari in Het Brantijser (Universiteit Antwerpen)
Het krioelt van de schimmels, bacteriën en microben in Het Brantijser van de Universiteit Antwerpen. Nog tot 12 januari staat de foyer van het universiteitsgebouw in het teken van (microbiële) cultuur. In de gratis tentoonstelling ‘Shifting Scales’ heffen zes kunstenaars micro-organismen op een sokkel en vieren ze het leven op de kleinste schaal.
We kunnen ze niet zien met het blote oog, maar dat betekent geenszins dat we micro-organismen niet moeten respecteren. Het uitgangspunt van expo ‘Shifting Scales’ is duidelijk: leven op microschaal is misschien nietig, maar allerminst onbeduidend.
Zes kunstenaars tonen in Het Brantijser werk rond én met microbiële culturen. Met de tentoonstelling willen ze een brug slaan tussen kunst en wetenschap. Hun doel: bezoekers helpen ontsnappen aan hun beperkte mensenperspectief, en zo het leven op microschaal leren waarderen.
Manifest voor microben
Dat doen de zes kunstenaars elk op hun eigen manier. Zo schreef Christina Stadlbauer, naast kunstenaar ook onderzoeker in de wijsbegeerte aan de Universiteit Antwerpen, een reeks geboden. Het manifest, met breiwerk aangebracht op katoen, hangt uit in de foyer. Daarnaast toont ze ook gebroken Chinees porselein waarvan de barsten zijn ‘gelijmd’ met een bacteriecultuur.
Ook Nele Buyst, dichter en doctoraatsonderzoeker in de filosofie, klom in haar pen. Haar gedichtenreeks (‘A Polyphony for Mycelium’) neemt de lezer mee op rondreis langs allerlei mogelijke microlevensvormen.
De Finse kunstenaar Janne Halme fotografeerde dan weer een boomblad. De prints werden in verschillende kleuren afgedrukt, telkens op basis van natuurlijke kleurstoffen die ze in de omgeving van het blad vond.
Leven in een koeltoren
Jonas Ghyselen onderzocht hoe mycelium – het ondergrondse netwerk van schimmeldraden – kan dienen als natuurvriendelijk alternatief voor fotopapier. Met fotografische technieken verkent hij uiteenlopende ecologische mogelijkheden.
De multidisciplinaire kunstenaar Matthijs De Block zet het gist ‘geosmine’ naar zijn hand, de stof die verantwoordelijk is voor het aardse aroma dat je kan ruiken vlak na een regenbui. In zijn werk toont hij hoe biotechnologie de grens tussen natuurlijk en artificieel doet vervagen.
Tot slot ging Bart Vandeput, postdoctoraal onderzoeker in de wijsbegeerte aan de Universiteit Antwerpen, op zoek naar micro-organismen in de koeltorens van het Belgische nucleaire onderzoekscentrum SCK CEN. Aan de hand van textiel, video en geluid probeert hij mens en microbieel leven op dezelfde golflengte te brengen.
Laaaaaange sluitertijd
Bezoekers van de expo kijken niet alleen naar kunst, maar worden ook zelf onderdeel van een kunstwerk. In een hoek van de foyer plaatste Jonas Ghyselen een handgemaakte analoge camera. Het toestel maakt gedurende de hele expo een bijzonder trage opname van de tentoonstellingsruimte. Over een lange periode wordt een velletje mycelium, behandeld met een lichtgevoelige emulsie, belicht. Het resultaat van het experiment wordt onthuld na afloop van de tentoonstelling.
‘Shifting Scales’ loopt nog tot 12 januari 2026. De gratis tentoonstelling is elke werkdag tussen 9 en 18 uur te bezoeken. De expo vindt plaats in de foyer van Het Brantijser (gebouw S.SJ, Sint-Jacobsmarkt 13, 2000 Antwerpen).
Foto: UAntwerpen
