Van paukeslag tot penseel: een eeuw artistieke resonantie in de geest van Paul van Ostaijen.
De nieuwe tentoonstelling Music-Hall in het Antwerpse provinciehuis toont hoe muziek en beeldende kunst elkaar beïnvloedden in de roaring twenties. Een kruisbestuiving die ook latere generaties kunstenaars inspireerde. Tijdens de opening op 9 oktober werd een beeld van Paul van Ostaijen onthuld, geboetseerd door Wilfried Pas. Deze schenking van de gemeente Londerzeel krijgt een vaste plek in het provinciehuis, als blijvend eerbetoon aan de invloedrijke dichter en zijn artistieke nalatenschap.
In de publieke ruimte van het provinciehuis zette de provincie, in samenwerking met het Paul van Ostaijengenootschap, Music-Hall op poten. Deze expo met werken uit de provinciale kunstcollectie en talrijke bruiklenen brengt een dialoog tussen klank en beeld tot leven. Bezoekers kunnen nog tot 30 januari 2026 ontdekken hoe kunstenaars de bruisende wereld van de music-hall vertaalden naar vernieuwende visuele expressies.
In de roaring twenties lieten kunstenaars zich meeslepen door de opwindende sfeer van de music-hall. Jazz, atonale muziek en experimentele poëzie prikkelden hun verbeelding en stimuleerden ritme, beweging en muzikaliteit. Zo vertaalde Arthur Jacobs de klanken van componist Karel Albert naar een abstracte compositie, en echoot Paul van Ostaijens typografische poëzie in beeldende kunstwerken. Deze artistieke kruisbestuiving bleef niet zonder gevolg: de vernieuwende benadering inspireerde ook latere generaties kunstenaars. Dat blijkt uit de selectie werken die de blijvende wisselwerking tussen muziek en beeldende kunst na de twee wereldoorlogen zichtbaar maakt. De getoonde kunst werd gemaakt tussen 1900 en 2000 en weerspiegelt een eeuw aan creatieve uitwisseling tussen muzikale en visuele disciplines.
Van Ostaijen komt thuis
Als eerbetoon aan Paul van Ostaijen werd tijdens de opening van de expo op 9 oktober een beeld van de dichter onthuld, geboetseerd door Wilfried Pas (Londerzeel, april 1940 – Antwerpen, mei 2017). Het gaat om een wassen replica van het bronzen origineel dat sinds 1996 aan de Minderbroedersrui staat.
Het beeld werd geschonken door het gemeentebestuur van Londerzeel, waar het sinds 1999 in de bibliotheek stond. Gerda Verhulst, schepen van Cultuur Londerzeel: ”Op verzoek van de familie van de kunstenaar werd gezocht naar een plaats waar het werk minder impact zou ondervinden van omgevingsfactoren. De keuze viel op het provinciehuis, waar het beeld de nodige ruimte krijgt en beter beschermd is tegen beschadiging.”
De provincie Antwerpen liet het kunstwerk na aankomst in het provinciehuis retoucheren. Het beeld krijgt er een permanente plek, in Van Ostaijens geboortestad, als tastbare herinnering aan de literaire rebel.
“Met Music-Hall brengt de provincie niet alleen hulde aan Paul van Ostaijen, maar ook aan de creatieve energie van zijn tijd. Muziek, poëzie en beeldende kunst versterkten elkaar toen in een golf van vernieuwing die tot vandaag nazindert. Die kruisbestuiving willen we met deze tentoonstelling opnieuw voelbaar maken. Dat we nu in zijn geboortestad ook een beeld van hem mogen verwelkomen, maakt dit eerbetoon bijzonder. Ik dank het gemeentebestuur van Londerzeel hartelijk voor deze waardevolle schenking, die een blijvende plaats krijgt in ons provinciehuis”, aldus gedeputeerde Luk Lemmens.
Gratis en vrij toegankelijk op werkdagen
De kunstexpo Music-Hall is gratis toegankelijk van 10 oktober 2025 tot 30 januari 2026, tijdens de openingsuren van het provinciehuis: op werkdagen van 8 tot 18 uur.
Over de provinciale kunstcollectie
De provinciale kunstcollectie ontstond aan het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw. Om gangen, kantoren en vergaderzalen van het vorige provinciehuis te verfraaien, kocht de provincie kunst uit de provincie aan. De collectie biedt een overzicht van Antwerpse schilderijen, tekeningen en beelden sinds het midden van de negentiende eeuw. Oudere meesters zowel als hedendaagse kunstenaars zijn vertegenwoordigd. Sinds 2022 worden werken uit de kunstcollectie via wisselende opstellingen getoond in de publieke ruimte van het provinciehuis.
Music-Hall is de 11de thematentoonstelling in de kunstinstallatie Every Collection Hides Another Collection, naar een ontwerp van kunstenaar Nico Dockx.
Dynamiek!
In de aanloop naar het Paul van Ostaijenjaar in 2028 – honderd jaar na zijn overlijden – lanceert het Paul van Ostaijengenootschap onder de noemer Dynamiek! een reeks tentoonstellingen. Dynamiek! werkt daarvoor samen met onder meer het Jakob Smitsmuseum (Mol), FeliXart (Drogenbos), Emile Verhaerenmuseum (Puurs-Sint-Amands), M HKA, Roger Raveel Museum en Opera Ballet Vlaanderen. Het hoogtepunt van dit ambitieuze project is een grote tentoonstelling over het modernisme in Vlaanderen in het KMSKA. De aftrap vond in 2024 plaats in het Albert Van Dyck Museum in Schilde met de expo Music-Hall, die de invloed van de ‘roaring twenties’ op Van Ostaijens poëzie belichtte. Bezoekers konden er muziekbladen, affiches en modernistische composities uit het interbellum ontdekken.
Wanneer:
De expo Music-Hall loopt van 10 oktober 2025 tot 30 januari 2026, op werkdagen van 8 tot 18 uur (gesloten in weekends, op feestdagen en tussen kerst en nieuwjaar).
Waar:
Provinciehuis, Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen
Meer info:
www.provincieantwerpen.be/kunstcollectie > Music-Hall
Foto: Tom Cornille
