Monsters spoken in ons hoofd en onder ons bed. We houden van monsters. We zijn bang van monsters. Villa Verbeelding nodigt met de tijdelijke expo Monsters! een diverse parade van fantastische monsters uit.
Alleen al het woord ‘monster’ opent een kluis van verhalen in onze hoofden. Monsters zijn dan ook niet weg te denken uit de populaire cultuur: boeken, films, strips, … Waarom zijn we toch zo gefascineerd door monsters? Het antwoord is misschien wel te vinden in deze tentoonstelling.
Miljoenenpubliek voor de Gruffalo
In de expo Monsters! in Villa Verbeelding ontmoet je monsters in verschillende vormen, maten en kleuren. Van de waanzinnige schepsels uit graphic novels (Dieter Van Der Ougstraete) tot de reusachtige Gruffalo (Axel Scheffler).
Illustrator Axel Scheffler (geboren in Hamburg, woont in Londen) creëerde 26 jaar geleden met de Gruffalo een populair monster dat heel wat harten en boekenkasten (zo’n 17 miljoen!) veroverde in het Verenigd Koninkrijk (én ver daarbuiten).
De geanimeerde versie van het boek The Gruffalo (2009) wordt nog iedere kerst uitgezonden op BBC. Buiten de boeken en films, ontmoet je hem ook tijdens één van de talrijke Gruffalowandelingen in Hampshire, Cotswold of de Schotse bossen. Er is zelfs een pretparkattractie omgedoopt tot The Gruffalo River Ride. Kortom: deze fantasiefiguur bereikt een miljoenenpubliek.
Villa Verbeelding krijgt de kans om de schetsen en originele illustraties te tonen van de Gruffalo. Zo ontdekken de bezoekers dat die eerste schetsversie toch opvallend griezeliger was. En met een interactieve installatie duiken ze letterlijk in het verhaal van de slimme muis en de ‘huiveringwekkende’ Gruffalo.
“Griezelverhalen entertainen, amuseren en jagen ons de stuipen op het lijf. Deze bijzondere ingrediënten van plezier, humor en angst zorgen voor de populariteit van deze boeken.”
– Lauren Christie, The Evolution of monsters in children’s literature
Originele illustraties van (inter)nationale topillustratoren
Hoe ziet een monster eruit? Het rode wezen van Alice Hoogstad dat op de affiche prijkt, kan alvast doorgaan voor een archetype van ‘het monster’.
De Nederlandse illustrator heeft wel iets met monsters. We tonen originele illustraties uit het woordeloze Monsterboek. Een titel die haar een Gouden Griffel én een Zilveren Penseel opleverden. Verder illustreerde ze ook een reeks monsterlijke, mythologische figuren in opdracht van het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden) voor de expo Monsters en mythische wezens (1 juni 2025 – 30 september 2026). Villa Verbeelding toont de originele illustraties.
Nog te zien in deze expo: diverse monsters en draken van o.a. Leo Timmers (Het monstermeer, Waar is de draak?), Lieve Baeten (Kleine Draak), Ana Juan (The Girl Who Soared Over Fairyland and Cut the Moon in Two), Mieke Mertens (Draken en monsters), Joris Thys (Het grote kleine monster), Seppe Van den Berghe (Drakendal en De wolkeneters), Jeska Verstegen (Umbrador)… En zo ziet de bezoeker hoe het begrip ‘monster’ door de verschillende illustratoren élk op hun eigen manier met behulp van materialen en technieken vertaald wordt naar het blad.
De vermonsteringen van Batman, Grote Smurf en Roodkapje
Het werk van Dieter Van Der Ougstraete is niet samen te vatten in één muur, dus kreeg de West-Vlaming een volledige kamer. Disclaimer: deze is te betreden op eigen risico (en eigenlijk pas geschikt vanaf 12 jaar).
In zijn graphic novels Snow en Fantomia (uitgeverij Bries) zie je monsterlijke versies van populaire cultfiguren. De illustraties zijn niet enkel een feest voor het oog, maar het is ook een zoekfestijn om alle verwijzingen te spotten.
Tip! De illustrator geeft tijdens de opening een workshop en leert hoe je zelf een monster op papier kan zettten.
Bijzonder allegaartje van draken, monsters en maskers
Iedere illustrator heeft ooit wel eens een monster of draak getekend. Daarom cureerde Villa Verbeelding een monster- en drakenmuur met tekeningen van o.a. Gilles Bachelet, Greet Bosschaert, Gerda Dendooven, Manuel Marsol, Tom Schamp, Guido Van Genechten, …
We leenden ook illustraties van o.a. François Roca en Claude Ponti uit de de collectie van de Waalse organisatie Fondation Batthieuw-Schmidt. Uit onze eigen verzameling selecteerden we ouder werk van o.a. Joep Bertrams, Friso Henstra en Jan Jutte.
Naar goede gewoonte geven we ook kansen aan jonge talenten. Deze keer tonen we de angstaanjagende maskers van studenten Illustratie van Sint-Lucas Gent. Onder begeleiding van Gerda Dendooven creëerden ze enkele bijzondere exemplaren.
Waarom een expo over monsters?
Waarom een expo over monsters maken (en bezoeken)? Mensen zijn gefascineerd door monsters. Verhalen over monsters zijn dan ook van alle tijden. Monsters ontsproten uit de de opmerkelijke fantasie van schrijvers en tekenaars. Of ze werden gevoed door de angsten van het gewone volk in hun drang naar een verklaring voor ziektes, fenomenen, gebeurtenissen, …
Het woord ‘monster’ komt dan ook niet toevallig van het Latijnse woord ‘monere’ – dat waarschuwen betekent. De opgeheven vinger zit ook vervlochten bij deze monsterverhalen (net zoals bij sprookjes of cautionary tales).
En zo zijn monsters nooit ver weg als we een boek openslaan. Als kinderen vergapen we ons al aan de kleurrijke monsters in prentenboeken. Ook als we ouder worden verdwijnen deze wezens niet uit beeld. Wél veranderen ze van vorm. Van een onzichtbare kracht in jongerenliteratuur tot verhalen over mensen die zich gedragen als monsters in romans voor volwassenen. Wat doorheen dit boekenparcours wel hetzelfde blijft: de fascinatie van de lezer voor deze mysterieuze monsters.
Een expo voor alle leeftijden
Monsters discrimineren alvast niet op basis van het aantal jaren op de teller. Ook deze interactieve expo is opnieuw op maat van verschillende leeftijden. Kinderen, jongeren én volwassenen – die durven – kunnen zich wagen aan een interessant museumbezoek.
Kinderen (6-12 jaar) verkennen het museum met het interactieve zoekblad. En met de vele doe- en tekenopdrachten vervelen jongeren en volwassenen zich geen enkel moment. Er is een heuse monsterkleerkast waar de bezoeker naar hartelust in kan graaien. Een gezellig bed waar lezers onder de lakens enge verhalen kunnen verslinden. Er kan ook geknikkerd worden in een installatie geïnspireerd door het boek Knikkerruil van Martijn van der Linden. En een creatieve opdracht in het atelier waar – diegenen die het aandurven – hun eigen monster onder ogen kunnen komen.
De scenografie is gedaan door vormgever Griet Moors. Monsterboeken en gravures zijn in bruikleen van de erfgoedbibliotheek Hasselt Limburg.
Klassen en groepen zijn ook welkom. We voorzien aangepaste programma’s per leeftijd en doelgroep.
Opening tijdens Kunstennacht
Villa Verbeelding opent de expo tijdens de Hasseltse Kunstennacht op donderdag 8 mei 2025. De toegang is gratis. Iedereen is welkom.
- 18u-23u: bezoek expo’s
- 19u-22u30: monsterachtige drankjes en hapjes van Sint-Martinusscholen Herk-de-Stad
- 18u-22u: mini-rondleidingen
- 18u30-21u30: doorlopende workshop Intuïtief monsters maken met Dieter Van Der Ougstraete
- 19u30: officieel openingsmoment
Foto: Illustratie: Martijn van der Linden, tekst: Maranke Rinck, Knikkerruil, CPNB (2017)
Illustraties: Dieter Van Der Ougstraete
