De schapen van ’t Hallehof keren terug naar het Provinciaal Instituut voor Milieu Educatie (PIME) in Lier. Opvallend dit jaar: hun komst gebeurt vroeger dan gewoonlijk. Dat heeft alles te maken met de steeds grilligere weersomstandigheden waarmee ook het natuurcentrum geconfronteerd wordt. Klimaatverandering dwingt het centrum tot flexibel terreinbeheer dat tegelijk ecologisch, praktisch én educatief blijft.
Klimaatverandering zorgt voor langere droge en warme periodes, afgewisseld met langdurige en hevige neerslag. Wanneer deze extremen optreden en hoe snel ze elkaar opvolgen is moeilijk te voorspellen. Daardoor kan de educatieve tuin van het centrum in eenzelfde seizoen te droog zijn om voldoende grasgroei te krijgen, of net te nat om met machines te maaien zonder schade aan de bodem. Dat maakt het klassieke maaibeheer steeds moeilijker uitvoerbaar.
Om voorbereid te zijn op die veranderende omstandigheden en het beheer van het terrein toch te kunnen garanderen, werd in 2023 gekozen voor een duurzame en natuurlijke oplossing. Sindsdien helpen Kempische heideschapen bij het onderhoud van het grasland, eerst enkel in het najaar, nu ook in het voorjaar.
Weer of geen weer: de kudde doet haar werk
De dieren worden ingezet als levend werktuig, op momenten dat een tractor te belastend of ongeschikt is. Daarmee helpen ze niet alleen bij het behoud van de huidige biotopen in het kader van de educatieve werking, maar dragen ze ook bij aan het verhogen van de biodiversiteit. Hun begrazing zorgt voor een natuurlijke variatie in de vegetatiestructuur, wat meer insecten en andere soorten aantrekt. Bovendien voorkomt het dat snelgroeiende soorten zoals wilgen het grasland overnemen en het terrein op termijn verbost.
Gedeputeerde Jan De Haes, bevoegd voor Milieu en Natuur: “Schapen zorgen op een robuuste en milieuvriendelijke manier voor beheer, zelfs wanneer machines niet kunnen worden ingezet. Dankzij hun aanwezigheid blijft het grasland behouden, wat niet alleen belangrijk is voor de biodiversiteit, maar ook voor de vele jongeren die hier kennismaken met de natuur. Zo maken we natuurbeheer tastbaar, educatief én toekomstgericht.”
Leren in én van de natuur
PIME biedt al meer dan 30 jaar educatieve activiteiten aan rond klimaat, biodiversiteit en duurzaamheid. Het centrum ontvangt elk jaar duizenden leerlingen uit het basis- en secundair onderwijs, uit de provincie en daarbuiten. Een belangrijk onderdeel van die werking is het terrein zelf, met biotopen als vijver, bos en grasland.
Bijna alle activiteiten vinden deels buiten plaats. Daarom is het belangrijk dat elk type leefomgeving behouden blijft, elk met zijn eigen planten, dieren en natuurlijke processen. De schapen dragen bij aan dat beheer op een manier die perfect aansluit bij de missie van PIME: natuur tastbaar en begrijpelijk maken voor jong en oud.
Wie de kudde graag aan het werk ziet, kan tot eind mei terecht in de tuin van PIME in Lier.
Foto: Copyright: provincie Antwerpen
