Onze landbouw staat onder druk, boeren hebben het lastig en ze krijgen alsmaar meer te kampen met extreem weer door een opwarmend klimaat. Kunnen voedselbossen een oplossing bieden? In Nederland zijn ze volop bezig hiermee, België hinkt achterop, al wil voedselbos festival hier een verschil in maken door Nederlanders naar hier te brengen.
Op zaterdag 13 september komt de voedselbos community samen in een van de oudste en grootste voedselbossen van België: De Woudezel te Diksmuide. De Woudezel werd gestart door Diderik Clarebout en wordt in België gezien als een van de pionieren. Agentschap Landbouw en Zeevisserij is al bij hem komen filmen als voordbeeldboer. “Met Food Forest Instituut zijn wij al enkele jaren bezig met voedselboskennis te verspreiden in Vlaanderen, er komt beweging, al gaat het niet zo snel als in Nederland” zegt Louis De Jaeger, internationaal landschapsarchitect en initiatiefnemer van het festival.
Een plezierige dag voor jong en oud
Tijdens het festival kunnen mensen meer dan 20 verschillende appelrassen proeven dankzij Pomko, om zo te bepalen welke appelbomen ze zelf willen planten. Er zijn kookworkshops: hoe koken met de gevarieerde voedselbos oogst. Je kan leren over ziektes en plagen, voedselbos wetgeving, compost maken, watermanagement, boomverzorging en het aantrekkelijk maken voor kinderen. Tijdens de dag zelf zijn er lekkere hapjes en drankjes, achteraf enkele optredens. Ook is er voedselbos speeddating, om in zo’n kort mogelijke manier zoveel mogelijk andere initiatieven te leren kennen. Kortom een dag vol inspiratie en plezier.
Nederland staat al mijlen verder
In Nederland zijn voedselbossen de voorbije tien jaar al stevig ingeburgerd. Meer dan 250 erkende projecten verspreid over het hele land tonen aan dat de beweging er breed gedragen wordt, met pioniers zoals Wouter van Eck (Voedselbos Ketelbroek) die internationaal als voorbeeld gelden en die ook komt spreken op het festival. Gemeenten en provincies erkennen voedselbossen steeds vaker als volwaardige vorm van landbouw en natuurbeheer, met bijhorende subsidies en onderzoeksprogramma’s.
Er bestaan al enkele pioniers in België
België hinkt voorlopig nog wat achterop: er bestaan wel inspirerende projecten en een groeiende groep enthousiastelingen, maar een structureel beleid en grootschalige uitrol ontbreken nog. Food Forest Institute mocht voor Agentschap Landbouw en Zeevisserij een voedselbosstrategie uitwerken, maar hiermee werd tot nu toe bitter weinig gedaan. Er is nog veel potentieel om te leren van de Nederlanders en tegelijk een eigen model uit te bouwen dat aansluit bij de Belgische context. Het Voedselbos Festival staat dan ook volledig in teken van de uitwisseling tussen België en Nederland. De publiekstrekker is een bekende Nederlandse voedselbosser, een Nederlands voedselbos magazine komt de dag documenteren en een bekende Nederlandse Voedselbos podcast zal het slotpanel inblikken.
Voedselbossen zijn vertical farms van de toekomst
“Voedselbossen zijn de vertical farms van de toekomst. Je kan ze perfect combineren met huidige landbouwmethodes, ze voegen gewoon een extra laag toe. Hierdoor is de risico van de boer gespreid, hebben ze minder erosie, minder last van ziekten en plagen en minder problemen met de droogte” zegt De Jaeger. Belgische boeren kijken nog de kat uit de boom, maar enkele pioniers zijn al aan de slag. Zo heeft Kris Heirbaut uit Temse zijn bedrijf gediversifieerd door een voedselbos aan te planten, naast zijn koeien, gewassen en algenteelt. Ook heeft schapenboer Nils Mouton uit het Gentse bomen gezet in zijn schapenweiden. Voor alle weidedieren in Vlaanderen is het volgens de nieuwe Codex Dierenwelzijn vanaf 2029 verplicht om schaduw of beschutting te voorzien, een ideaal moment om voedselbossen uit te rollen.
Voedselbossen is investeren in in defensie
“Men spreekt vandaag veel over investeren in defensie. Een voedselbos is de beste defensie die je kan hebben. We moeten massaal noodvoedselbossen aanleggen die ons eten blijven geven in tijden van oorlog. Breekt er nooit een oorlog uit, dan hebben we in het ergste geval een paradijs gecreëerd.” klinkt De Jaeger hoopvol.
Schrijf je in voor het festival via http://www.foodforestinstitute.com
Foto: Food Forest Institute / Voedselbossen
