Amsterdam, historisch gevormd door het water. Voor mij een lange tweestrijd om een bezoek aan deze stad te plannen. Waarom niet? Waarom wel? Een stad met een hedonistische sfeer voor mij. Lang hield ik de boot af voor een stad die ik dacht vooral op de jeugd gericht was met ook een nogal zwaar accent voor de drugwereld. Waarom ging ik toch overstag? Misschien was de trigger het nostalgische met herinneringen aan de Baantjer series met De Cock, Vledder en Café Lowietje. Of was het de remake van de steengoede Britse ITV serie “ Van der Valk”, over de eigenwijze speurder Piet Van der Valk, dat zich afspeelt in Amsterdam en in de jaren ‘ 70 een knaller van formaat was over het Kanaal. En nu met een nieuwe cast de wind in de zeilen heeft. Zou ik zijn mooie assistente Lucienne Hassel ontmoeten op locatie? Maar de finale push kwam van mijn collega waar ik al een tijd parels in Europa met ontdek en die me met veel enthousiasme over de streep trok.
Het historisch centrum van Amsterdam is door iedereen gekend en quasi overspoeld door het toerisme. Het gelijkmatiger verdelen van de bezoekers is een top prioriteit bij de Amsterdammers. Daarom ging onze focus op verborgen pareltjes en minder gekende gebieden en wijken van de Nederlandse hoofdstad. Of zoals Rick Stein, de Britse topchef in zijn’ Secret France’ reportage zo mooi zei: “ Off The Beaten Track”.
De Grachtengordel.
Amsterdam is een ‘ floating’ city met ongeveer 1280 bruggen over een 165 tal waterwegen en rond de 90 eilanden. De Grachtengordel naast het historisch centrum was een idee uit het begin van de 17e eeuw dat zowel visionair als eenvoudig was. Door de welvaart van de koophandel op zee moesten de koopmanslui uitbreiden. De Herengracht, de Keizersgracht en de Prinsengracht waren de drie paradepaardjes en rondom werden weelderige herenhuizen gebouwd. Het resultaat is esthetisch subliem. De Grachtengordel staat nu op de Werelderfgoedlijst van Unesco.
Om een idee over de bouw en de geschiedenis van de grachten te krijgen is er op Herengracht 386 het Grachtenmuseum. Het 17e -eeuws grachtenhuis met klassieke stijlkamers en tuin, was ooit eigendom van kooplieden en bankiers. De interactieve tentoonstelling vertelt het verhaal van de stadsplannen en de aanleg van de grachtengordel. Films, 3D-animatie en modellen maken het een leuke bedoeling. Het gelijkvloers is teruggebracht in zijn 18e -eeuwse grandeur, compleet met de originele muurschilderingen.
De grachten kan je buiten de rondvaarten het best te voet ontdekken. Kris kras erdoor, af en toe eens terug lopen is leuk als ontdekking. Bijna geen enkel huis is hetzelfde en denk eraan, Amsterdam heeft geen niveauverschillen bij het te voet ontdekken. Stop even voor een lunch bij een toffe bistro zoals Greenwoods aan de Keizersgracht 465. www.greenwoods.eu
Een wintermagie in de Kerst- en Nieuwjaars periode in Amsterdam is het Amsterdam Light Festival. Dit ging dit jaar voor de 13e maal door van november tot 19 januari 2025. Als het donker wordt gaat de stad in een glinsterend stadsbeeld modus. Lichtgevende kunstwerken verlichten de historische bruggen, kanalen, waterkanten tot zelfs een stuk van de Amstel rivier en het oostelijk dokgebied. Samenvallend met de verjaardag van Amsterdam 750 jaar was het thema dit jaar” Rituals”. Het licht speelt een cruciale rol in veel vormen van rituelen als symbool van vreugde, energie en leven. Rituelen brengen mensen bij elkaar. We komen 27 unieke lichtkunstwerken tegen van makers uit binnen- en buitenland. Je kan het Light festival al wandelend, fietsend of varend bewonderen. De wandelroute is ongeveer 7 km lang en er is een app voor aanwezig. Varend doe je vanaf het Damrak gebied langs de iconische grachten met een audiotour van 75 minuten. De organisatie is in handen van Stichting Amsterdam light festival.
Voor alle info, ook voor volgende edities : www.amsterdamlightfestival.com
Het Oosterdokgebied.
Het havengebied rond het Oosterdok was het historisch bassin vanwaar de schepen van de Oost-Indische Compagnie vertrokken. Het is nu het speelterrein geworden van tal van architecten en is aan het uitgroeien tot een van de meest intrigerende zones van de stad. Het grote zee magazijn dat deel uitmaakte van de marinewerf en teruggaat tot 1656 herbergt nu het Scheepvaartmuseum. Een indrukwekkend gebouw met een opmerkelijke glazen overkapping van het binnenplein. Via een interactief en leerzaam parcours dompelt het museum je in de geschiedenis van de scheepvaart in Nederland. De Republiek der Zeven Nederlanden rond 1570 was een staat gebouwd op handel en scheepvaart, een republiek aan zee met de Verenigde Oost-Indische Compagnie ( VOC) en de West-Indische Compagnie ( WIC). De tentoonstelling laat zien hoe de geschiedenis van de scheepvaart, koloniaal geweld en slavernij onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden en welke impact dit had op een mensenleven. Geen Handel zonder Oorlog, geen Oorlog zonder Handel!
Ook is er een grote collectie scheepsmodellen, scheepsversieringen en nautische instrumenten en zie hoe Amsterdam in de 17e eeuw het wereldcentrum was van de cartografie.
Aan de noordzijde kom je buiten in het dok nog drie schepen tegen. Er is de replica op volle grootte van de Oost-Indiëvaarder Amsterdam, een prachtige driemaster, een kleine stoomboot en in een eigen schiphuis ligt sinds 2015 na grondige restauratie, de indrukwekkende Koningssloep. Deze sloep werd gebouwd voor Koning Willem I tussen 1816 en 1818 maar werd door deze koning nooit gebruikt. Zijn opvolgers maakten er wel gebruik van voor officiële gelegenheden, de laatste was Koningin Juliana in 1962.
Achter het Scheepvaartmuseum ligt het oude Marineterrein, als het ware op een eiland. Het was een Marine werf sinds 1655 en kreeg daarna verschillende invullingen door Defensie die in 2011 het terrein verliet. Vanaf 2015 is Amsterdam bezig met verschillende projecten alhier. Het doel is voor een innovatieve stadswijk die maatschappelijk en economisch in waarde kan groeien. De stad van straks leefbaar kunnen houden voor iedereen wordt hier getoond met verschillende experimenten, momenteel nog kleinschalig maar zeker al succesvol met een 50 tal organisaties. Mediamatic is hier onder andere bezig mat aquaponics, een manier om duurzaam voedsel te produceren in de stad op een manier die nauwelijks ruimte inneemt. Planten en vissen worden samen gekweekt, de vissen scheiden ammoniak uit dat door bacteriën wordt omgezet in nitraat. Nitraat dat dan dient als meststof voor planten. Zo worden er kleinschalig bladgroenten geteeld.
Het terrein beschikt nu ook over een fitnesstuin en in de binnenhaven kan nu gezwommen worden. Verder kwamen we Kometen Brood Loket tegen, een bakkerij met zuurdesem en Pension Homeland, een uniek vintage hotel met restaurant en café.
In de buurt van het Marineterrein, richting Centraal Station kwamen we ook ‘ A Beautiful Mess ‘ tegen. Hier is een experimentele keuken waar je de hele dag kan eten. Het is een project van de Stichting Refugee Company om mensen op een veilige basis ritme te laten opdoen, gericht op de toekomst, zodat ze kunnen uitstromen naar een baan.
De rondleiding in dit gebied kwam tot stand met dank aan “ Tour That Matters. Onder het motto changemakers of Amsterdam brengen ze verhalen die naar ze verklaren, past, present en future verenigen. Info: berber@toursthatmatter.com
A’DAM Toren.
Op wandelafstand van het Oosterdok gebied vinden we het iconische Centraal Station. Meestal de eerste plaats die Amsterdam bezoekers tegenkomen. Onze Eurostar bracht ons in iets onder twee uur van Brussel Zuid hierheen. Leuk meegenomen is dat sommige Eurostar treinen ook Antwerpen Centraal aandoen. De meeste stations zijn een plek om vlug te verlaten maar Amsterdam CS heeft wel wat in peto. Het neogotische roodstenen gebouw dateert uit 1889 en steunt op ongeveer 8.700 houten palen, op drie kunstmatige eilanden, die de fundering van het bouwwerk vormen. In het station is er de I Amsterdam Store met informatie centrum, leuke souvenirs en ook de plek om je I Amsterdam City Card te kopen. Hiermee heb je toegang tot meer dan 70 museums en attracties , het openbaar vervoer netwerk en bepaalde discounts. Keuze tussen een 24 u tot 120 u card. In het CS ook een gezellige belle epoque brasserie, Grand Café Restaurant 1e Klas.
Via de IJ –Passage met veel winkels kom je aan de IJ-zijde van het CS. Hier kan je de ferry over het IJ nemen naar de A’DAM Toren. Dit is de voormalige Shell –toren ( bouwjaar 1971) en een mooi voorbeeld van stedelijke reconversie. De 100 m hoge toren met 22 verdiepingen heeft verschillende winkels, uitgaansgelegenheden, restaurants en een stijlvol hotel. Een snelle lift brengt je naar de twee bovenste verdiepingen met een 360° Skydeck met panoramisch restaurant en een Rooftop bar. Boven heb je het meest spectaculaire uitzicht over het IJ en de stad. Er zijn VR Rides en voor durfals is er Amsterdam in vogelperspectief op de hoogste schommel van Europa, “Over the Edge’.
Eindigen met twee pareltjes.
Niet ver in de buurt van het winkelgebied Spui-Kalverstraat is er de rustgevende enclave van het Begijnhof. Meer dan 600 jaar bestaat het Amsterdamse Begijnhof. Het domein van de katholieke alleenstaande vrouwen die hun tijd doorbrachten met goede werken te verrichten. De laatste begijn verliet het hof in 1971 en er wonen nu nog steeds alleen maar vrouwen, rond de 100. .Rond het grasplein staan elegante huisjes met puntgevels en dateren uit de 17e en 18e eeuw Je komt er twee kerken tegen, de gotische Begijnkerk die in 1607 een Anglicaanse kerk werd en dit nog steeds is. Verder is er nog de Begijnhofkapel.
Aan de Vijzelstraat bij de zuidelijke grachtengordel is het Stadsarchief. Dit kwam hier in 2007 na een verhuis. Het Stadsarchief is het geheugen van de stad. Bijna 750 jaar aan documenten, persoonsgegevens, beelden en verhalen. Er zijn permanente tentoonstellingen en wisselende filmvoorstellen in de grote cinemazaal. Hier kom je de nostalgie en het vroegere Amsterdam tegen. Het enorme gebouw is alleen al een bezoek waard. De Bazel, zijn vroegere naam ( naar de architect)was het voormalig hoofdkantoor van de NHM ( Nederlandse Handel-Maatschappij) en dateert uit 1926. Het gebouw is bekleed met klinkers, afgewisseld met stroken graniet. Binnenin kleurrijke mozaïeken vloeren en art-Deco stijl. De temperatuur en luchtvochtigheid wordt op peil gehouden in de 8.000 m2 archiefruimte.
Het wapen van Amsterdam bestaat uit drie St. Andries kruisen op zwarte achtergrond. Een logo dat nog steeds verkoopt en symbool staat voor continuïteit. Samen met dit straalde voor mij Amsterdam bij een eerste kennismaking gastvrijheid uit met een aantrekkelijke levensstijl. Terugkomen is dan ook een must, zeker omdat ik Piet, Lucienne of De Cock nog niet ontmoet heb.
Alle info:
Logies in een oord wat van het centrum valt ook goed mee door het uitstekende openbaar vervoer. Een voorbeeld is The Manor Hotel Amsterdam: www.themanorhotelamsterdam.com
Tekst en foto’s: Gust Charrin.
