De Antwerpse burgemeester besliste om zeven shishabars te sluiten en te verzegelen door herhaaldelijke inbreuken op het uitbatingsreglement, de politiecodex en hogere regelgeving. Ook krijgen ze een aantal bijkomende maatregelen opgelegd. Pas nadat de inrichtingen voldoen aan de bepalingen met betrekking tot het uitbatingsreglement, de rookwetgeving en de brandveiligheidsvoorwaarden, zoals die in de politiecodex omschreven zijn, kunnen ze opnieuw ontzegeld worden.
De lokale politie voerde in oktober 2024 samen met de stadsdiensten, Douane en Accijnzen Antwerpen, FOD Volksgezondheid, FOD Economie en de Sociale inspectiediensten een onaangekondigde controleactie uit, op initiatief van de FOD Volksgezondheid en gecoördineerd door het ARIEC. In totaal werden er tien shishazaken gecontroleerd, onder andere in de Verschansingstraat, Van Stralenstraat, Carnotstraat, Bredabaan, Gentplaats en Turnhoutsebaan. In elk van de tien zaken werden inbreuken vastgesteld die betrekking hadden op het uitbatingsreglement, de rookwetgeving en de brandveiligheidsvoorwaarden.
Voor elke zaak werd een procedure opgestart. Het stadsbestuur wil hiermee het signaal geven dat de voorschriften in het politiereglement uitbatingsvergunning, de politiecodex en de hogere regelgeving steeds strikt moeten worden nageleefd. Overtredingen kunnen bestraft worden met een schorsing of intrekking van de uitbatingsvergunning, of de tijdelijke sluiting van de inrichting.
Inbreuken op rookwetgeving/ brandveiligheid
Tijdens de controle stond de deur van de rookkamer in heel wat handelszaken open of werd er gerookt aan de toog, hoewel het verboden is om te roken buiten de rookkamer. Daarnaast overschreed de ruimte van de rookkamer in sommige shishabars ook de maximaal toegestane oppervlakte van 25% van de totale oppervlakte. In heel wat instellingen was er bovendien een aparte ruimte voor het voorbereiden van de waterpijpen en de kooltjes. Dit betekent dat de brandende waterpijp door de inrichting naar de rookkamer gedragen moest worden, wat een ernstig gevaar vormt voor de brandveiligheid. Bovendien waren de brandblussers vaak niet in orde en ontbraken de nodige pictogrammen. Ook was de CO-concentratie in twee instellingen te hoog, waardoor het risico op CO-vergiftiging groot is.
Volgens de rookwetgeving is het bovendien verboden om diensten aan te bieden in de rookkamer. Dit betekent dat er geen drank of voedsel mag worden geserveerd. Ook mag er geen televisie, kansspel, verdeelautomaat,… geplaatst worden in de rookkamer. De televisie mag evenmin zichtbaar zijn vanuit de rookkamer. Ook op deze regelgeving werden vaak inbreuken vastgesteld.
Verder trof de dienst Douane en Accijnzen in verschillende shishabars geprepareerde shisha aan, wat ook niet is toegelaten. Deze werd dan ook in beslag genomen. In een instelling op de Bredabaan lag er bovendien in de stockageruimte een volle fles lachgas, wat een bijkomend risico voor de openbare gezondheid vormt. Bovendien trof de politie tijdens een controle in een shishabar een tiental lege één-liter-flessen ammoniak aan, alsook twee lege vaten procaïne hydrochloride op de binnenkoer. Beide chemische stoffen worden vaak gebruikt bij de productie van synthetische drugs, wat doet vermoeden dat de shishabar fungeert als (opslag)plaats voor het vervaardigen en bewerken van verdovende middelen.
Inbreuken op exploitatie
Ondanks eerdere formele waarschuwingen in de betrokken instellingen bleken er nog altijd heel wat inbreuken op het uitbatingsreglement en de politiecodex. Zo ontbrak vaak het verplichte UBO-register, was de exploitant afwezig en was er niemand die hem geldig kon vertegenwoordigen. Evenmin werd de uitbatingsvergunning op een zichtbare plaats uitgehangen zodat deze leesbaar was vanop de openbare ruimte. Daarenboven werd niet elke wijziging in het bestuur correct doorgegeven aan de stadsdiensten, hoewel dit verplicht is, en ook de verplichting dat iedereen betrokken bij de uitbating moet voldoen aan de moraliteitsvoorwaarden, bleek niet overal in orde.
Inbreuken op hygiëne
Ook zijn er heel wat inbreuken die doen vermoeden dat veel bestuurders het niet zo nauw nemen met de voorgeschreven hygiënevoorwaarden. De algemeen geldende vereisten voor frisheid, netheid en hygiëne werden vaak niet nageleefd. Zo werd er niet overal grondig gepoetst en waren de toiletten, de kelder en de keuken vaak zeer onhygiënisch. Soms fungeerden deze plaatsen als opslagruimte, waar heel wat rommel en afval werd gestockeerd. Zo bleken er in een diepvriezer gevulde afvalzakken te zitten.
Omdat er geen enkele zekerheid bestaat dat de betrokkenen in de toekomst de inrichtingen zullen uitbaten op een wijze die wel verzoenbaar is met de gemeentelijke en hogere regelgeving en die een gezonde bedrijfsvoering voorstaat, is het risico op herhaling dan ook zeer reëel. Bovendien liggen de meeste shishabars in een druk gebied, waar ook veel gezinnen met kinderen wonen en heel wat passage is. Uit bovenstaande vaststellingen blijkt duidelijk dat de openbare veiligheid en gezondheid in de onmiddellijke omgeving van de inrichtingen, meer specifiek de veiligheid voor de klanten, passanten en buurtbewoners, ernstig verstoord wordt.
Aangezien de burgemeester individuele maatregelen kan treffen als de openbare veiligheid en gezondheid in het gedrang komt op grond van de artikelen 133 en 135 van de Nieuwe Gemeentewet, besliste hij om zeven shishabars tijdelijk te sluiten. Ook nam hij een aantal bijkomende maatregelen waaraan moet worden voldaan vooraleer de zaak terug open kan gaan. Twee shishabars op de Bredabaan en een shishabar op de Turnhoutsebaan moeten voor een maand sluiten en verzegeld worden. Die laatste moet bijkomend wegens illegale druggerelateerde feiten voor een maand sluiten en verzegeld worden.
Drie shishabars (twee in de Verschansingstraat en één in de Van Stralenstraat) moeten voor een week sluiten en verzegeld worden. Een andere shishabar op de Turnhoutsebaan wordt gesloten en verzegeld voor een weekend. Alle zeven instellingen mogen pas terug open nadat ze voldoen aan een aantal bijkomende maatregelen met betrekking tot het uitbatingsreglement, de rookwetgeving en de brandveiligheidsvoorwaarden.
Bij drie andere shishabars (Verschansingstraat, Gentplaats en Carnotstraat) werden er minder ernstige inbreuken vastgesteld. Zij kregen een waarschuwingsbrief waarbij zij uitdrukkelijk werden verzocht om zich in regel te stellen. Indien er nieuwe vatstellingen zouden worden gedaan rond de niet-naleving van de regelgeving, kan de burgemeester alsnog maatregelen opleggen.
