Op 6 oktober werd de Triënnale Kortrijk met als thema ‘After Paradise’ officieel afgesloten. Het stadsfestival (georganiseerd door Stad Kortrijk i.s.m. Be-Part) dat kunst als leidraad gebruikt om bezoekers langs diverse locaties in de stad te leiden, bracht een nieuwe dynamiek naar Kortrijk. Zowel erfgoedplekken als vernieuwde stadsomgevingen werden op unieke wijze verbonden door het werk van topkunstenaars uit binnen- en buitenland.
Er werden in totaal 492.008 bezoeken geregistreerd, verspreid over 14 locaties, met 46.622 unieke bezoekers die een ticket kochten. Ter vergelijking: in 2021 werden er 254.347 bezoeken geteld.
De Triënnale Kortrijk trok een divers publiek: 23% van de bezoekers zijn gezinnen met kinderen en de gemiddelde leeftijd van de bezoekers is 51 jaar. Bovendien bleek uit een impactonderzoek uitgevoerd door Westtoer dat de meest bezochte locaties de Broeltoren, de Grote Markt en de Karmelietessenkapel waren. Het populairste kunstwerk was ‘Staying in Time’ van Motoi Yamamoto, gevolgd door ‘The Lamp of Sacrifice’ van Nathan Coley en ‘Trena’ van Laia Estruch.
Bezoekerservaring en mond-tot-mondreclame
Maar liefst 95% van de bezoekers gaf aan tevreden te zijn over hun ervaring. Er zijn nog enkele verbeterpunten, vooral op het gebied van signalisatie van het parcours, aangezien dit de grootste bron van ontevredenheid bleek te zijn voor de resterende 5% van de bezoekers. Opvallend is dat 32% van de bezoekers zo enthousiast was, dat ze de Triënnale Kortrijk hebben aanbevolen aan vrienden en familie, wat de waarde van mond-tot-mondreclame nogmaals onderstreept. Deze vorm van promotie, naast de brede persbelangstelling (lokaal, regionaal en internationaal), zorgt ervoor dat het festival zichzelf verkoopt zodra het geopend is.
Dynamiek en verbinding
Het Parrot Paviljoen van Nico Dockx, Zuidervaart en Voet was een centrale plek van ontmoeting en activiteit tijdens de Triënnale. Verenigingen werden gemotiveerd om outdoor activiteiten te organiseren, van repetities en yogasessies tot vergaderingen, debatten en talks. Dockx initieerde daarnaast een verbindende lunch voor 160 mensen, bereid door de gerenommeerde chef Seppe Nobels en zijn Instroom Art-groep. Deze maaltijd bracht mensen samen, waarbij de geuren van de wereldkeuken en de verhalen van de asielzoekers uit het Instroom Art-project zorgden voor een warme interactie. Daarnaast was er een intense samenwerking voor het project met Nathan Coley, waarbij een 20-tal academiestudenten binnenhuisarchitectuur een jaar lang werkten aan een indrukwekkend kunstwerk. Tijdens diverse workshops werden 140 maquettes nauwgezet uitgevoerd met grote toewijding en vakmanschap.
Meer dan 100 studenten speelden een belangrijke rol als onthaalmedewerkers en ambassadeurs, waarbij hun dagelijkse inzet bijdroeg aan de levendigheid van het evenement. Tot slot zorgde een enthousiaste groep gidsen ervoor dat diverse groepen op een inspirerende manier door het thema en de stad werden geleid, wat de dynamiek verder versterkte.
Economische cijfers en ‘Pay What You Can’
Uit hetzelfde onderzoek blijkt ook dat de Triënnale Kortrijk een directe economische impact had op de stad: 79% van de bezoekers deed een terrasje of bracht een bezoek aan een café, 59% ging uit eten en 66% maakte van de gelegenheid gebruik om andere monumenten of musea in de stad te ontdekken. Daarnaast werd er ook flink gewinkeld door de bezoekers.
Het ‘Pay What You Can’-systeem, waarbij bezoekers zelf konden bepalen hoeveel zij bijdroegen, was ook een succes. Maar liefst 41% van de bezoekers betaalde gemiddeld 5 euro per ticket. Dit toont aan dat het publiek na twee gratis edities verantwoordelijkheid heeft genomen om kunst en cultuur in leven te houden, een doelstelling die perfect aansluit bij het thema van deze editie: ‘After Paradise’. Dit thema stond in het teken van verantwoordelijkheid nemen, ook voor cultuur en haar waarde in de samenleving.
Met de opbrengsten uit de ticketverkoop wil de stad een blijvende impact achterlaten in Kortrijk door enkele kunstwerken aan te kopen die sterk gerelateerd zijn aan de stad en zijn rijke geschiedenis, zodat de Triënnale Kortrijk ook na het festival verder leeft in de publieke ruimte en de musea. Zo werd na editie 2018 het werk ‘Sing, Sing’ van Frederik Van Simaey en ‘Modified Social Bench’ van Jeppe Hein aangekocht.
Groei en internationale ambities
Hoewel de Triënnale Kortrijk vooral een lokale en nationale publiekstrekker is, komt 7% van de bezoekers uit het buitenland. Er is op dat vlak nog groeipotentieel, zeker gezien de drie talen (Nederlands, Frans en Engels) waarin de expo’s werden gepresenteerd. Het nieuwe regeerakkoord vermeldt specifiek dat Event Flanders zich meer zal inzetten om Vlaamse topevenementen, zoals de West-Vlaamse hedendaagse kunstfestivals (Beaufort, Watou, Triënnale Brugge en Kortrijk), te helpen doorgroeien tot toonaangevende internationale culturele evenementen. Dit biedt Kortrijk de kans om zijn Triënnale Kortrijk verder te versterken en internationaal te promoten.
Van Dynamiek naar verstilling
De bezoekers vonden deze editie zowel actieve en dynamische werken in de publieke ruimte als poëtische reflecties of verstilling in het museum of erfgoedlocaties. Zo konden mensen pingpongen aan een ronde tafel van Lee Wen, zichzelf en hun omgeving in vraag stellen via de 16 meter lange spiegel van Rachel Valdés, of zelfs performer worden in de installatie van Laia Estruch op de Grote Markt. Verstilling en contemplatie waren te vinden in de ontroerende zoutsculptuur van Motoi Yamamoto in de Karmelietessenkapel, de beklijvende video van Erkan Ozgen, de verstillende beelden van Felix Gonzalez-Torres, de kleurrijke textielwerken van Malgorzata Mirga-Tas, terwijl de poëzie van Pei-Hsuan Wang kruisbestuiving brengt tussen culturen, tradities en symbolen. Bezoekers konden ook genieten van het immense zeelandschap van Vladimir Nikolić of ontspannen bij de onderwaterwereld-installatie van Sarah Westphal. Op de route vond je eveneens werken van Jordi Bernado, Felix Beaudry, Kasper Bosmans, Charif Benhelima, René Heyvaert, Roni Horn, Joiri Minaya, Jan Van Imschoot, Abraham van Diepenbeeck, Oksana Pasaiko die passend binnen het thema After Paradise tot nadenken stemden.
Curatoren Hilde Teerlinck (Han Nefkens Foundation) en Patrick Ronse (Be-Part) kunnen met een gerust hart terugkijken op hun missie: drie maanden lang stond de stad volledig in het teken van kunst, waarbij de Triënnale niet alleen een breed publiek wist te verbinden, maar ook Kortrijk verder op de kaart zette als een dynamische kunststad.
Een uitgebreide tussentijdse evaluatie met gedetailleerde resultaten wordt verwacht in december. De cijfers en feedback tot nu toe beloven echter een sterke toekomst voor de Triënnale Kortrijk, die zich steeds meer profileert als een niet te missen evenement voor kunstliefhebbers in Vlaanderen en daarbuiten. Vooral nu we de kans hebben om door te gaan naar de volgende ronde voor Culturele Hoofdstad Kortrijk 2030, waarvan we eind oktober te horen krijgen of Kortrijk geselecteerd is. De dynamiek die hierdoor in de stad teweeggebracht wordt, is een sterke stimulans voor verdere culturele groei en artistieke ontwikkeling, ook van de Triënnale Kortrijk.
“De resultaten van deze editie bevestigen wat wij als stad al langer weten: Kortrijk is een bruisende culturele hotspot die kunst en vernieuwing hand in hand laat gaan. De enorme opkomst en het succes van het ‘Pay What You Can’-systeem tonen aan dat mensen bereid zijn te investeren in cultuur, en dat waarderen we enorm. We blijven inzetten op het verder versterken van dit kunstenfestival.” — Axel Ronse, schepen van Cultuur
“De derde editie van de Triënnale in Kortrijk was een schot in de roos op alle vlak. Tienduizenden mensen, waaronder veel gezinnen met kinderen, ontdekten kunst op een interactieve manier. Ze maakten kennis met het nieuwe en oude Kortrijk. En ook de lokale horeca plukte de vruchten van bezoekers die bleven om iets te drinken of te eten. Bovendien waren veel mensen bereid om vrijwillig te betalen voor de Triënnale. Daardoor kunnen we nu enkele kunstwerken een vaste plaats geven in de stad. Schitterend werk van ons Team Triënnale, curatoren Patrick en Hilde, en de 100 jobstudenten die 3 maanden lang dit kunstenfestival draaiende hielden.” — Vincent Van Quickenborne, burgemeester
“De Triënnale Kortrijk leeft, de bezoekers hebben de stad door andere ogen leren kennen. Een locatie zoals de Karmelietessenkapel zal voor altijd verbonden blijven met de zouttekening van Motoi Yamamoto.” — Patrick Ronse, curator
Foto: Club Paradis
