IN-DEPENDANCE, de nieuwe Antwerpse galerie van de oprichters van IBASHO, presenteert Waiting for our Sight, een solotentoonstelling van de Belgische kunstenaar Anton Kusters, als officiële openingstentoonstelling.
Anton Kusters (°1974, Hasselt. Woont en werkt in België en Japan) is geobsedeerd door de menselijke conditie en de overdracht tussen generaties. In de tentoonstelling presenteert Kusters een reeks werken in verschillende media die op poëtische wijze thema’s als tijd, menselijkheid, generatietrauma’s, vernietiging en de morele complexiteit van oorlog verkennen.
De afgelopen 6 jaar onderzocht hij de impact van collectieve herdenking op de toekomstige herinnering aan traumatische gebeurtenissen zoals de Holocaust, het bombarderen van Japanse steden met napalm in 1945 en de atoombomexplosie boven Hiroshima. Het concept van tijd en speculatie staat centraal in zijn werk en beïnvloedt zowel zijn artistieke proces als het werk zelf. Door tijd als conceptueel instrument te gebruiken, reflecteert Kusters op hoe tijd wonden heelt, bevroren of geleend blijft en processen en beelden in de loop der tijd verandert.
De Belgische fotograaf had pas onlangs vernomen dat zijn grootvader ternauwernood was ontsnapt aan deportatie door de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vragen als waar hij naartoe gebracht zou kunnen zijn en wat er met hem gebeurd zou zijn, achtervolgden Kusters en leidden hem uiteindelijk naar Auschwitz. Hij was zo overweldigd door deze plek waar meer dan een miljoen mensen waren vermoord, dat het meer dan een uur duurde voordat hij het kamp binnen kon gaan. Hoewel Kusters zijn camera de hele tijd bij zich had, had hij aan het einde van de dag slechts één foto gemaakt – van de helderblauwe lucht. Het was het enige beeld dat voor hem goed voelde en dat het centrale motief zou worden van een uitgebreide studie: Blue Skies Project.
Naast deze serie presenteert Kusters nog 4 andere series op IN-DEPENDANCE: Zero (2021), Inter, Remnants (2024), Blue Lines (2024) en Eucalypt Story (2024).
Anton Kusters
Waiting for our Sight
07 september – 17 november 2024
IN-DEPENDANCE
Waalsekaai 59, 2000 Antwerpen
Vernissage en officiële opening zaterdag 07 september van 14 tot 18 uur
De projecten
- Blue Skies-project (2018)
Het Blue Skies-projectbestaat uit meerdere met elkaar verbonden werken via verschillende media en platforms, en spreekt over intergenerationeel trauma en herdenking vandaag de dag. Gedurende zes jaar deed Kusters onderzoek en reisde naar alle 1.078 voormalige concentratiekampen en moordcentra van nazi-Duitsland in heel Europa, om een blauwe lucht te fotograferen boven elke laatst bekende locatie. Het polaroidmedium werd hier specifiek gekozen vanwege zijn kwetsbaarheid en gevoeligheid, die onherroepelijk vervaagt in de loop der tijd, net als ons collectieve geheugen. Elke foto is ook gestempeld met het geschatte aantal slachtoffers en de GPS-coördinaten van die locatie. Ontroerd door het feit dat meer dan de helft van deze locaties vandaag de dag geen visuele overblijfselen meer heeft, vraagt Kusters’ opwaartse blik ons hoe we zien en hoe we ervoor kiezen om te herinneren.
De andere serie die in de galerie wordt tentoongesteld is een reactie op de catastrofale brandbombardementen op Japanse steden met napalm in 1945, die 67 steden verwoestten, met als hoogtepunt het gebruik van twee atoomwapens op 6 en 9 augustus 1945. Terwijl het gebruik van atoombommen de loop van de mensheid onherroepelijk veranderde, is de napalmbombardementcampagne, de meest verwoestende in de geschiedenis van de mensheid, grotendeels uit het collectieve geheugen verdwenen.
- Zero (2021-)
Verwijzend naar Thomas Ruff’s Sterne(Stars) en de krijtbordtekeningen van Tacita Dean, de doorlopende Zero serie een visueel onderzoek naar willekeurig stof, krassen, vouwen en vingerafdrukken dat de handeling van het kijken naar dingen die verloren zijn gegaan, onmogelijk te herstellen, overdenkt. Dit speculatieve werk stelt de vraag hoe we zien en hoe we er door de tijd heen betekenis aan geven. Dit zijn vergrote afdrukken van de originele achterkant van de peel-apart polaroids gebruikt in The Blue Skies Project. Hun oorspronkelijke inhoud is nu een tabula rasa geworden: een uitgewiste, onzichtbare, latente aanwezigheid, wachtend op ons zicht.
- Eucalypt Story (2024)
Het centrale videowerk Eucalypt Storystelt een apocalyptisch moment voor dat in de tijd wordt uitgerekt. De video legt de tijdlijn en de dialoogtekst van de film Tokyo Story uit 1953 over elkaar. Verhaal uit Tokio van Yasujiro Ozu bovenop slow-motion beelden van een overlevende eucalyptusboom in Hiroshima, Japan. Terwijl de boom beweegt in de wind, zijn we getuige van een lichtflits die zich uitstrekt over 2 uur en 16 minuten terwijl alledaagse gesprekken eb en vloed zijn, generaties met elkaar in contact komen en de tijd verstrijkt. Tijdens extreme close-ups zoekt de camera naar de latente betekenis van wat de sensor heeft vastgelegd. De spanning tussen tekst en beeld probeert een ruimte voor reflectie te openen.
- Inter, Remnants (2024)
De Eucalyptusboom komt terug in de serie Inter, Remnants waarin de grenzen van de hedendaagse technologie worden onderzocht. De griezelige en efemere beelden van de boom in Hiroshima, vastgelegd met een lidar 360° scanner, roepen het vuur op van de napalmbombardementen en de slepende geesten van het verleden, bevroren in de tijd. De impressionistische stippen, vlekken en kleuren in deze beelden proberen weer te geven wat niet volledig kan worden vastgelegd, terwijl ze tegelijkertijd het verleden een betekenis geven.
- Blue Lines (2024)
Blue Lines is een serie schilderijen waarin de kunstenaar reflecteert op de notie van ‘geleende tijd’, een onzekere en beperkte tijdsperiode die zich uitstrekt tot voorbij of uitstel van iets onvermijdelijks. De serie neemt ons mee naar het precieze moment van de atoombomexplosie boven Hiroshima – een apocalyptische gebeurtenis die een onuitwisbare stempel op de wereld drukte en dodelijke stralingsbrandwonden op de huid van de slachtoffers etste in patronen die hun kimono’s weerspiegelen. De schilderijen tonen afbeeldingen van deze indigo stoffen patronen, alsof ze van onder de huid bekeken worden door de verduisterende stof, in een abstract, nauwelijks waarneembaar landschap. Deze werken zijn gefragmenteerde verhalen van dat exacte moment, herhaaldelijk geschilderd vanuit verschillende perspectieven, overpeinzend over de onvermijdelijkheid van tijd en het verstrijken van generaties.
Over de kunstenaar
Anton Kusters, geboren in Hasselt in 1974, is gefascineerd door de menselijke conditie en de overdracht tussen generaties. Overblijfselen van gefragmenteerde verhalen, de handeling van het navertellen en het verlies van de ervaring van plaats vormen de kern van zijn praktijk.
Variërend van enkele autonome werken tot grootschalige projecten, werkt Kusters in verschillende media en creëert hij installaties die zichzelf presenteren als alternatieve, gefragmenteerde verhalen door middel van complexe thema’s zoals tijd, troost, hoop en twijfel. Hij baseert zich op gebeurtenissen, biografieën en objecten binnen zijn eigen familie en verbindt deze met grotere politieke en sociale geschiedenissen, digitale gegevens en onderliggende patronen.
Zijn werk is onder andere tentoongesteld in het Victoria & Albert Museum, Les Rencontres d’Arles, Deutsche Börse Photograph Foundation, United States Holocaust Memorial Museum en The Photographers’ Gallery.
Over IN-DEPENDANCE
IN-DEPENDANCE is de nieuwe galerie van IBASHO-oprichters Martijn Van Piteterson en Annemarie Zethof. Materialiteit, vakmanschap en een ingetogen esthetiek staan er centraal. In tegenstelling tot IBASHO, dat zich specialiseert in werken en kunstenaars met Japanse link, richt IN-DEPENDANCE zich voornamelijk op werk van westerse kunstenaars.
IN-DEPENDANCE is complementair aan IBASHO en fungeert als een multifunctionele kunstruimte waar diverse culturele evenementen kunnen plaatsvinden. De galerie werkt niet alleen met een eigen selectie van kunstenaars, maar nodigt ook kunstenaars op projectbasis uit, net als andere galerieën die er specifieke projecten en samenwerkingen kunnen organiseren. IN-DEPENDANCE huist ook foto’s uit de voorraad van IBASHO en de voorraad boeken uitgegeven door IBASHO en the(M) éditions.
Foto: Anton Kusters; Club Paradis
