Tekst achterflap:
Als Donald Trump in beeld komt, schudt de gemiddelde Europeaan meewarig het hoofd. Trump is een gevaarlijke narcist en een potentiële dictator; zijn Republikeinse partijgenoten zijn extremisten – en wat dan te denken van hun kiezers, ook bij de presidentsverkiezingen van 2020 nog altijd met 74 miljoen?
Verdienen de Trumpstemmers de overheersende reputatie van slaafse volgelingen wel? Hoe eenzijdig is ons beeld? Komt dat overeen met de Amerikaanse realiteit? Hebben de aanhangers van Trump misschien wél een min of meer coherent mens- en wereldbeeld, dat niet eens zo sterk verschilt van dat van veel Europese kiezers? En liggen de overtuigingen van de miljoenen Trumpstemmers op vele vlakken dichter bij de jouwe dan je zelf voor mogelijk houdt?
74.000.000 Trumpstemmers weten waarom
Marc Buelens, Standaarduitgeverij
Marc Buelens (1949) is emeritus professor aan de Vlerick Business School en de Universiteit Gent. Hij publiceert in columns en boeken over mens en organisatie, en over de manier waarop we ons een oordeel vormen – ook over moeilijke toegankelijke onderwerpen.
Republikeinen en hun beroepen
In het eerste hoofdstuk van zijn boek “74.000.000 Trumpstemmers weten waarom” gaat Marc Buelens op zoek naar de ‘Republikeinen en hun beroepen’:
“Houthakker, elektricien, trucker, dakdekker, metselaar, zelfstandig landbouwer. De meest uitgesproken Republikeinse beroepen zijn pragmatisch beroepen en waar het resultaat telt, omdat het ondubbelzinnig kan worden vastgesteld. Het dak is hersteld, de goederen zijn geleverd, de boom is geveld.”
Republikeinen verkiezen een beroep met veel vrijheid: een rasechte trucker is een republikein of zoeken een grote persoonlijke verantwoordelijkheid: chirurg, tandarts, oogarts, anesthesist. Zij vinden veiligheid, ‘dingen’ en klassiek techniek belangrijk: politieagent en politiecommissaris, ingeniers en field engineers, in de bouw waar ‘dingen’ domineren; kranen, toys for the boys. Republikeinen zijn ondernemers en hebben verstand van geldzaken en hebben vooral een missie. 88 % van de zendelingen zijn overtuigde republikeinen.
“Republikeinen steunen, naast enkele sterk ideologische getinte sectoren, vooral landbouw, bouw, vervoer en constructie. Het beeld van de realistische, concrete omgevingen in ‘harde’ sectoren. Republikeinen zal zich gemakkelijk herkennen in wat men heel traditioneel mannelijke waarden noemt: rationeel, pragmatisch, ondernemend, doelgericht, een uitgesproken verantwoordelijksgevoel voor dingen.”
“De Democraat zal zich vrij gemakkelijk herkennen in wat men heel traditioneel vrouwelijke waarden noemt: empathisch, gevoelig voor onrecht, ondersteunend, toegewijd, gericht op anderen, een uitgesproken verantwoordelijksgevoel voor mensen. In de ‘zachte’ sectoren, inclusief ‘soft-ware’, voelen de Democraten zich thuis: vakbonden, zorg, onderwijs, milieu, internet, Hollywood…”
Wat viel er te leren
In het laatste hoofdstuk van zijn boek ‘Wat viel er te leren’ schrijft Buelens:
“Ik ben een kind van de verlichting. Ik geloof in wetenschap, democratie en economische vooruitgang door vrije markten. Het ene systeem moet het andere controleren. De ongebreidelde macht van markten moet krachtig aan banden worden gelegd door een democratie anders krijg je casino- kapitalisme. Dwaze uitspraken van politieke leiders moeten op systematische wijze worden getoetst, met respect voor feiten en wetenschap, en de resultaten moeten door de vrije pers ruim worden verspreid, waardoor de burger geïnformeerd kan stemmen; kiezers moeten van kindsbeen af opgevoed worden tot kritische burgers die niet in de val trappen van alternatieve feiten, onnozele samenzweringstheorieën of pseudowetenschap.”
Conservatief nationalisme
“De Republikeinse Partij, en in het bijzonder haar huidige boegbeeld Donald Trump, valt systematisch de verworvenheden van de verlichtingen aan. Ze is daarbij helemaal niet uniek? De beweging is wereldwijd. Scheiding der machten geeft volgens deze politici te veel macht aan niet-verkozen wetenschappers, journalisten, rechters. Dit conservatief nationalisme is uiterst sterk in landen als de Verenigde Staten, Hongarije, Rusland, Italië en Turkije, en vertegenwoordigd een vorm van de-enlightment, het volk bevrijden van het juk van de verlichting. Het volk weet het immers beter dan de intellectuele elite. Het land is in gevaar en dus moeten we de hoekstenen van het verouderde politieke denken aan banden leggen, zoals de vrije pers, eigenzinnige elitaire rechters en arrogante wetenschappers. De Grote Leider spreekt immers altijd en overal in naam van het van het volk: dat is de echte democratie, dat is de triomf van onze manier van besturen.”
De kern van het Amerikaanse conservatief nationalisme? Daar kan geen twijfel over bestaan: vrijheid.”
74.000.000 Trumpstemmers weten waarom, Marc Buelens – Manteau, 256 blz., Standaarduitgeverij, ISBN: 9789022341254, 23,99 eur.
Frank Van Dessel
