Geothermie kan landen helpen de doelstellingen omtrent hernieuwbare energieproductie te bereiken, maar de techniek is duur. Onderzoekers van de Belgische Geologische Dienst, onderdeel van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, en van UAntwerpen komen tot de conclusie dat een overheidslening die enkel teruggevorderd wordt indien het geothermieproject winstgevend blijkt, de meest geschikte beleidsmaatregel is.
 
Vlaanderen haalt de doelstellingen voor hernieuwbare energie in 2020 niet. Dat gaf Vlaams energieminister Zuhal Demir recent toe. Onder meer de geplande investeringen in geothermische energieproductie lopen achter op het ontwikkelingstraject dat vooropgesteld wordt in de Nationale Actieplannen voor Hernieuwbare Energie.
 
Kosten vs baten
“Bij geothermische energie wordt er gebruik gemaakt van aardwarmte”, zegt geoloog Kris Welkenhuysen (KBIN). “Het onttrekken van warmte uit de grond voor het aandrijven van een warmtepomp is bijvoorbeeld een geothermische toepassing. Bij diepe geothermie gaat het om warmte die op grote diepte aan de aarde onttrokken wordt. De techniek is veelbelovend want ze levert een constante bron van duurzame energie, maar vraagt hoge investeringskosten en gaat gepaard met verscheidene bronnen van geologische onzekerheden en marktonzekerheden. Dat schrikt investeerders af.”

Tine Compernolle, milieueconome op UAntwerpen, ontwikkelde samen met Kris Welkenhuysen en Kris Piessens, geologen bij het KBIN, een model dat onderzoekt in welke mate beleidsmaatregelen het investeringsrisico kunnen verkleinen en de winstgevendheid verhogen. Compernolle: “We onderzochten of de publieke kosten van de beleidsmaatregelen opwegen tegen de private baten.”
 
Terugvorderbare lening
De wetenschappers hielden rekening met het feit dat een geothermieproject verscheidene fases kent en dat een project stopgezet kan worden op basis van informatie na de exploratiefase. “Hoewel de meeste landen een verzekeringsregeling verkiezen om het investeringsrisico te doen dalen, tonen onze resultaten aan dat een dergelijke regeling de kans op stopzetting verhoogt”, legt Tine Compernolle uit.
 
“Een lening die alleen teruggevorderd wordt indien het project winstgevend blijkt, komt naar voor als de meest geschikte beleidsmaatregel”, aldus Kris Piessens. “Deze maatregel verhoogt de kans dat een project verder ontwikkeld zal worden en dat een dergelijk project winstgevend is. Deze maatregel zorgt ook voor een gelijkmatige verdeling van de steun over de projecten die daar het meest nood aan hebben. Dat is de beste garantie om een stabiele geothermische sector uit te bouwen.”
 
Compernolle, T., Welkenhuysen, K., Petitclerc, E., Maes, D., & Piessens, K. (2019). The impact of policy measures on profitability and risk in geothermal energy investments. Energy Economics, 84, 104524.

https://doi.org/10.1016/j.eneco.2019.104524

Foto: Een geothermische installatie (credit: Belgische Geologische Dienst). /www.uantwerpen.be