Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, heeft het devotiepark, gelegen in de wijk Rustoord in Brasschaat, voorlopig beschermd als monument. Het park, een religieus domein met Lourdesgrot, kent zijn oorsprong in 1916, toen stichter Antoon Van de Weyngaert een grot en kapel kon recupereren uit Stabroek. “Het park wordt beschermd als monument vanwege zijn historische, architecturale, artistieke, volkskundige en technische erfgoedwaarde,” aldus minister-president Bourgeois. “Het is een waardevol en beeldbepalend onderdeel van de wijk, en een bescheiden maar representatief voorbeeld van een begin 20ste eeuws devotiepark zoals ze werden gebouwd in de lage landen vanaf de 19de eeuw.”
Het devotiepark in Brasschaat is een religieuze tuin met Lourdesgrot en bron, buitenpreekstoel, pelgrimshut, Kruisweg, een Zeven Weeënweg en een neogotische Sint-Rochuskapel. Antoon Van de Weyngaert, stichter van de volksverzekeringsmaatschappij Antverpia, ontwikkelde eind 19de eeuw de wijk Mariaburg en richtte daarna de wijk Rustoord-Kaart op. Hij kon in 1916 een Lourdesgrot en neogotische Sint-Rochuskapel uit Stabroek recupereren en vormde daarmee de aanzet van het park zoals we het nu kennen.
Trientje
Het domein dankt zijn populariteit aan de verering van volksheilige Catharina Vingerhoedt, in de volksmond Trientje (van Stabroek) genoemd. Volgens de overlevering zou zich rond 1900 volgend vreemd fenomeen hebben voorgedaan: elke vrijdag op het uur dat Christus aan het kruis genageld werd, stierf Trientje Vingerhoedt, een arm weesmeisje. Van 12u tot 15u bleek zij dood. Daarna kwam ze weer bij en ging ze verder met haar werk. Deze wonderlijke gebeurtenis zorgde ervoor dat bedevaarders toestroomden, en dat een Mariagrot werd gebouwd achter het huis van Catharina (toen nog in Stabroek).
De aanleg van het devotiepark op een vrij smal rechthoekig perceel getuigt van een doordacht planmatig opzet. Het padentracé en de inplanting van de bouwkundige constructies maken inherent deel uit van een totaalconcept gericht op het uitbeelden van een religieus programma. De Lourdesgrot en de kapel vormen het begin- en eindpunt van een religieuze tocht die een pelgrim aflegt via een uitgekiend padentracé waarlangs de Zeven Weeënweg en de Kruisweg zijn opgesteld. Het devotiepark heeft een architecturale ensemblewaarde als een geheel van diverse cementrustieke constructies in een religieuze context. De meeste zijn toe te schrijven aan gespecialiseerde ateliers zoals dat van Louis Jacobin uit Antwerpen en het atelier A. Janssens en M. Geysels uit Westmeerbeek. De bouwwerkjes behoren tot de betere voorbeelden van vroege betontechniek in Vlaanderen.
Procedure
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Na een periode van negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
