Samuel Vanhoegaerden Gallery in Knokke brengt een uitzonderlijke overzichtstentoonstelling van het werk van de Belgische kunstenaar, dichter en CoBra-stichter Christian Dotremont (1922 – 1979).
Het belang van Dotremont kan moeilijk worden overschat. Hij richtte samen met onder andere Corneille, Constant en Karel Appel de kunststroming CoBra op, een internationale beweging van schrijvers en schilders. Maar bovenal was Dotremont de uitvinder van de logogrammen; gedichten bestaande uit zelfverzonnen tekens die op zulke spontane manier neergeschreven werden dat ze ook een grafisch kunstwerk werden. Deze gedichten kunnen zowel gelezen als ‘bekeken’ worden en zijn ongetwijfeld één van de belangrijkste poëtische uitvindingen van de 2de helft van de 20ste eeuw.
Deze tentoonstelling wil de persoonlijkheid en (de evolutie in) het werk van Christian Dotremont als dichter en kunstenaar tonen aan de hand van een 40-tal logogrammen die hij maakte tussen 1962 en 1979. Dit uniek overzicht van logogrammen (minstens 1 logogram per jaar) wordt aangevuld door een selectie boekjes, tijdschriften en andere werken. Ook de film Dotremont – les logogrammes, de bekroonde film van Luc de Heusch en Pierre Alechinsky uit 1971 die een dag uit het leven van Dotremont volgt, zal vertoond worden.
De tentoonstelling zal vergezeld worden van een uitgebreide catalogus, waarin een 100-tal werken worden afgebeeld.
Na de dood van Christian Dotremont in 1979 kwam zijn nalatenschap terecht in een fonds dat beheerd werd door zijn broer Guy. Dat fonds omvatte archieven, documenten, grafische werken, correspondentie en de bibliotheek van de dichter. In 2011 schonk Guy Dotremont een groot deel ervan aan de Koning Boudewijn Stichting. Dat gebeurde eigenlijk in afwachting van de opbouw van een Cobra-museum door de Franse Gemeenschap in de Strostraat 10, waar Christian Dotremont woonde en van waaruit hij de CoBrA-beweging animeerde, maar ondertussen lijkt dit idee opgeborgen. Het Fonds is van kapitaal belang voor de kennis van de naoorlogse literatuur en kunst en meer specifiek voor de kennis van de CoBrA-beweging (1948-1951) en van zijn logogrammen.
Ondertussen, exact veertig jaar na zijn dood, mag Christian Dotremont zich rekenen tot één van de belangrijkste Belgische kunstenaars in de na-oorlogse periode en is zijn werk levendiger dan ooit!
Christian Dotremont werd als Christian Stanislas Marie Joseph Léandre Benoît Dotremont op 12 december 1922 geboren te Tervuren. Hij was werkzaam als dichter en schilder. Dotremont bezocht van 1931 tot 1939 diverse scholen voor kunstonderwijs en schreef daarnaast gedichten en een roman. In 1940 publiceerde hij zijn eerste gedicht. In 1941-1942 woonde hij voornamelijk in Frankrijk. In 1947 publiceerde hij het manifest Le Surréalisme Révolutionnaire. Met dit manifest als uitgangspunt werd in 1947 in Brussel de surrealistisch-revolutionaire beweging opgericht. Veel van de medewerkers van de beweging die genoemd worden in het enige nummer van het tijdschrift Le Surréalisme Révolutionnaire zoals Jean-Michel Atlan (1913-1960), Jacques Doucet (1924-1994), Joseph Noiret (1927-2012) en de leden van Høst (1942-1949) zouden later betrokken raken bij Cobra. In 1948 ontmoette Dotremont Asger Jorn (1914-1973). Samen ontwierpen ze de eerste peinture-mots. Dotremont was één van de medeoprichters van Cobra en met Constant (1920-2005) was hij de belangrijkste theoreticus van de beweging. Bovendien vormde hij met Pierre Alechinsky (1927) de spil van de Belgische tak . Na het uiteenvallen van de beweging zette Dotremont zijn onderzoekingen op het gebied van de taal voort. Zo begon hij in 1962, als een oosters kalligraaf, zelfverzonnen tekens te improviseren. Hiermee maakte hij series en combinaties die 
hij ‘logogrammen’ noemde. Dotremont heeft talrijke publicaties op zijn naam staan. Enkele daarvan werden geïllustreerd door Cobra kunstenaars. In 1959 organiseerde hij de tentoonstelling ’10 jaar Cobra’ in het Stedelijk museum in Amsterdam. In 1968 had hij zijn eerste solotentoonstelling van beeldend werk in Kopenhagen. In 1972 exposeerde hij samen met Alechinsky in het Belgisch paviljoen op de Biënnale van Venetië. In 1984 werd zijn werk tentoongesteld in Luik, Namen en Brussel. Tussen 1980 en 1987 werden verschillende artikelen en manuscripten uit zijn nalatenschap gepubliceerd.
Christian Dotremont was de medeoprichter en spilfiguur van CoBrA, de beweging die hij samen met zijn vrienden Joseph Noiret, Asger Jorn, Karel Appel, Constant en Corneille oprichtte. Dotremont vond ondermeer de naam ‘CoBrA’ uit die samengesteld werd uit de eerste letters van de drie hoofdsteden Copenhagen, Brussel en Amsterdam. Het was een internationale beweging van schrijvers en schilders. Hun werken onderscheiden zich door een grote spontaneïteit en door een rijk en fel kleurenpallet. Dotremont crëeerde en organiseerde niet alleen de CoBrA beweging, maar zorgde er ook voor dat de beweging achteraf niet vergeten werd.
Christian Dotremont
1 augustus – 22 september 2019
Samuel Vanhoegaerden Gallery
Zeedijk 720B
8300 Knokke
Foto’s: Club Paradis