Twee geïllustreerde handschriften uit de collectie van de Conscience Bibliotheek zijn door de minister van Cultuur opgenomen in de topstukkenlijst. Het betreft het embleemhandschrift ‘Emblemata de fide, spe, charitate’ van Guilielmus Hesius en het ‘Encronologium episcoporum’ van Petrus Henricus Goos. De minister erkent daarmee het belang van deze stukken voor de Vlaamse cultuurgeschiedenis.
Embleemschrift Guilielmus Hesius(foto top)
De Antwerpse jezuïet Guilielmus Hesius (Willem van Hees, 1601-1690) was een sleutelfiguur in de cultuur van de Nederlanden in de late zeventiende eeuw. Hij was één van de laatste vertegenwoordigers van het type van de uomo universale, zoals ook Leonardo da Vinci of Athanasius Kircher. Hij was actief als architect, wiskundige en astronoom, als administrator van verschillende afdelingen van zijn orde, en dus ook als dichter en tekenaar.
Het genre van de emblemata of embleembundel was in de zeventiende eeuw erg populair. Het gaat om een combinatie van een spreuk, een allegorische 
tekening en een gedicht, die de lezer uitnodigen tot reflectie. In het geval van Hesius’ embleemboek draaien alle spreuken rond het thema “Geloof, Hoop en Liefde.” Handgeschreven en –getekende embleembundels zijn bijzonder zeldzaam: de meeste werden als gedrukt boek verspreid, en vaak waren ze erg populair. Ook Hesius liet zijn embleemboek drukken in 1636, twaalf jaar nadat hij aan zijn handschrift was begonnen.
Manuscript Petrus Henricus Goos(foto tekst)
Ook Petrus Henricus Goos (+ 1725) was een geestelijke. Hij was als kanunnik verbonden aan de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, en begon aan het einde van de zeventiende eeuw aan een handschrift over de geschiedenis van de stad en het bisdom Antwerpen. Met zijn uitzonderlijke omvang (58 bij 44 cm), getekende illustraties en ingekleurde kaarten is het een uitzonderlijk manuscript. De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience kon dit bijzondere werk in 2017 verwerven dank zij de bemiddeling van veilinghuis Bernaerts en de financiële steun van de vzw Maria-Elisabeth Belpaire.
De erkenning als topstuk brengt rechten en plichten met zich mee: zo is het mogelijk subsidies aan te vragen voor de restauratie van topstukken, maar mogen deze niet meer zonder toestemming buiten de Vlaamse Gemeenschap gebracht worden.
Foto’s: www.consciencebibliotheek.be