Matthias Diependaele, Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, kent zes projectsubsidies ‘archeologisch syntheseonderzoek’ toe voor een bedrag van 940.000 euro. “Archeologische opgravingen bieden veel gegevens, maar er is vervolgonderzoek nodig dat de synthese van alle beschikbare informatie over een bepaald thema maakt”, laat minister Diependaele weten. “Met de syntheseonderzoeken graven we bij wijze van spreken dieper. Zo kunnen we de rijke geschiedenis van Vlaanderen verder ontrafelen en begrijpen.”
Wie een bouwproject, verkaveling of andere infrastructuurwerken wil opstarten, moet soms eerst een archeologisch onderzoek laten uitvoeren. De resultaten van deze opgravingen blijven logischerwijze beperkt tot het niveau van de vindplaats, maar missen zo het bredere plaatje en de diepgang om tot echt nieuwe kennis over het verleden te komen. “En daar zit het publiek natuurlijk net op te wachten”, reageert Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele. “Extra onderzoek vraagt extra middelen. Daarom reikt Vlaanderen sinds 2018 jaarlijks projectsubsidies uit voor archeologisch syntheseonderzoek.”
Op 27 juli 2020 besliste minister Diependaele, minister van Onroerend Erfgoed, om de aanvraag van Aardewerk, de onderzoekscel van Raakvlak, te weerhouden en een subsidie toe te kennen voor het project ‘Veen als venster op het verleden. Een archeologisch syntheseonderzoek naar veen en de relatie met menselijke activiteiten in het oostelijk kustgebied van de prehistorie tot en met de Romeinse periode’.
Schepen van Cultuur Nico Blontrock: “Veen is een geologisch fenomeen met een bijzonder nauwe band met de mens, zo werd het bijvoorbeeld duizenden jaren gebruikt als brandstof. Bovendien komen er bij archeologische opgravingen vaak unieke vondsten tevoorschijn bovenop veenlagen, denk maar aan de neolithische pijlpunt die Raakvlak in 2018 vond langs de Zagersweg in Koolkerke. Toch zijn veel mensen zich niet bewust van de rijkdom van dit uniek landschapsverschijnsel. Dit syntheseonderzoek zal daar verandering in brengen.”
Over het project
Dit project wil de evolutie van het veen en haar relatie met de mens (van de prehistorie tot de Romeinse periode) beter in kaart brengen, op en in het veen van Brugge en het Ommeland. De bodems in de oostelijke kustpolders vormen een uniek studiegebied met drie archeologische leefniveaus (dekzand, veen en de polderbodems), maar de kennis en veldmethodologie die dient toegepast te worden om deze unieke situatie te onderzoeken is onvoldoende uitgewerkt en te fragmentarisch gekend. Dit project levert archeologen, aardkundigen en andere wetenschappers nieuwe tools aan voor archeologisch, historisch, bodemkundig en botanisch onderzoek. Geüniformeerd veenonderzoek zal leiden tot meer kwalitatieve data over de ondergrond en beter inzicht in de verdwenen landschappen van de oostelijke kustpolders, waardoor toekomstige kenniswinst verzekerd is.
Voorzitter van Raakvlak Pascal Ennaert: “Aardewerk, de onderzoekscel van Raakvlak, is de aangewezen partner voor het uitvoeren van dergelijk syntheseonderzoek in dit bijzondere studiegebied. Reeds meer dan 40 jaar voert Raakvlak archeologisch onderzoek uit in de oostelijke kustpolders wat resulteert in een team met ruime ervaring, know-how en een unieke strategie met betrekking tot het succesvol uitvoeren van archeologisch onderzoek op plaatsen waar vermoedelijk veen onder de grond zit.”
Ontsluiting
Het project wil aan het brede publiek duidelijk maken welke rol veen heeft gespeeld in het verleden en hoe specifiek natuurwetenschappelijk en archeologisch onderzoek een brede waaier aan nieuwe inzichten kan opleveren. De informatie en nieuwe inzichten zullen vertaald en ontsloten worden naar verschillende doelgroepen: de Vlaamse archeologische wereld, Vlaamse natuurwetenschappelijke wereld en het brede publiek (geïnteresseerden, scholieren, bewoners van Brugge en het Ommeland…). Voor professionelen worden o.a. verschillende opleidingen voorzien en voor het brede publiek worden allerlei activiteiten, waaronder workshops en lezingen, georganiseerd tijdens de Week van de Zwinstreek 2021.
Het syntheseproject ‘Veen als venster op het verleden’ loopt van 1 oktober 2020 tot 31 december 2021. Geïnteresseerden kunnen het project volgen via de website www.raakvlak.be of sociale media (Facebook @raakvlak en Instagram @raakvlak.publiek).
Foto: www.raakvlak.be / www.museabrugge.be