Het toerisme in Antwerpen nam het afgelopen jaar een hoge vlucht. Er kwamen bijna 15 miljoen dagtoeristen naar de stad, een lichte stijging van 2% ten opzichte van 2017. Het aantal verblijfstoeristen steeg met een vijfde tot 4,6 miljoen. Ook de attracties, de rondleidingen en de cruises draaiden in 2018 op volle toeren. De stad maakt zich klaar om in het nieuwe toeristische seizoen Antwerpen verder op de kaart te zetten, zowel voor het zakelijke toerisme als voor het vrijetijdstoerisme.
In tegenstelling tot veel andere economische sectoren is toerisme een samengestelde sector. Onderstaande cijfers geven een beeld van het afgelopen toeristische seizoen.
Dagtoerisme
Op basis van mobiele datatellingen werden ruim 14,8 miljoen dagtoeristen geteld, of 2% meer dan in 2017. De maand mei kende de grootste stijging met 24,9%, doordat het weer ideaal was voor uitstappen. Ruim 58% van de dagtoeristen waren Belgen. Van de internationale bezoekers kwam 51% uit Nederland, 9,4% uit Duitsland en 9,2% uit Frankrijk.
Verblijfstoerisme
Ook het verblijfstoerisme deed het bijzonder goed met 4,6 miljoen bezoekers, een stijging van 21,9% tegenover 2017. Antwerpen haalt in 2018 een gemiddelde hotelkamerbezettingsgraad van 75,8%, of 3,4% meer ten opzichte van vorig jaar. De maanden juni en september, drukke evenementenmaanden met o.a. Supernova, piekten met bezettingsgraden van respectievelijk 84% en 82,2%. In 2018 telde de stad meer dan 2 miljoen overnachtingen in erkende logies.
Attracties
Volgens cijfers van de attractiebarometer, die 20 Antwerpse attracties bevat, steeg het attractiebezoek gemiddeld met 5,9% ten opzichte van 2017. Onder meer ZOO Antwerpen behoorde tot de uitschieters en kende met ruim 1,15 miljoen bezoekers een topjaar (+5%). Maar ook het FOMU (+5,5%), de Sint-Carolus Borromeuskerk (+35,2%) en de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal (+19,7%) kijken zeer tevreden terug op het afgelopen jaar, mede door het festival Antwerp Barok 2018 dat iets meer dan 1 miljoen bezoekers lokte. Ook Brouwerij De Koninck (+3%) kende een recordjaar.
Rondleidingen
In 2018 reserveerde Visit Antwerpen 10.818 rondleidingen -een stijging van 2,7% ten opzichte van het jaar voordien- voor in totaal ruim 160.000 personen. De klassieke stadswandeling ‘De sinjoren heten u welkom’ was met 1.644 rondleidingen opnieuw de populairste wandeling uit het aanbod, onmiddellijk gevolgd door het bezoek aan het Havenhuis en de rondleiding in het vernieuwde Snijders&Rockoxhuis. Na Belgen waren het voornamelijk Duitsers en Nederlanders die een gegidste wandeling boekten.
Infobalies
Aan de toeristische infobalies van Visit Antwerpen passeerden in totaal 508.000 bezoekers, wat ongeveer gelijk is aan vorig jaar. Dat het Centraal Station nog steeds de toegangspoort is tot de stad bewijzen de 298.000 bezoekers die daar de infobalie bezochten. Op 6 december opende in het station overigens een volledige vernieuwd bezoekerscentrum met brandstore, waar toeristen nu nog beter onthaald worden en waar bovendien een breed gamma aan gadgets en streekproducten wordt aangeboden zoals Antwerpse handjes, Elixir d’Anvers, Antwerpse honing, enzovoort.
City Cards
Vorig jaar werden in totaal 7.003 Antwerp City Cards verkocht, een stijging van maar liefst 60,8% tegenover 2017. Onder andere de lancering van een e-ticket heeft duidelijk de drempel verlaagd voor bezoekers. Met 2.812 verkochte kaarten werd de 24uurs-variant het meest verkocht, gevolgd door de 48uurs- en 72uurs-kaarten. De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal was met 5.191 de meest bezochte attractie met de Antwerp City Card. Daar bovenop zorgde het barokfestival voor bijna 1.400 verkochte Barok Festival Cards, een kaart die een op maat gemaakt aanbod had naast de bestaande Antwerp City Card.
Media-aandacht
In 2018 was er ook heel wat buitenlandse media-aandacht. De goede samenwerking tussen Toerisme Vlaanderen en Visit Antwerpen leverde 188 professionele mediabezoeken op, waarbij 444 journalisten heel wat publiceerden over de stad.
Cruises
Uitstekend seizoen
Het afgelopen cruiseseizoen was uitstekend: de stad ontving 768 rivier- en 26 zeecruises, die ruim 120.000 passagiers meebrachten. Voor 2019 tekent een gelijkaardig cijfer zich nu al af, met nu reeds 33 bevestigde aanlopen van zeecruises en 671 van riviercruises – en daar komen er ongetwijfeld nog bij. Daarmee zou het cijfer van 2019 dat van 2018 minstens moeten evenaren.
Impressionante zeecruises: vaste waarden en nieuwe bezoekers
Vandaag mocht het schip ‘Boudicca’ van Fred Olsen Cruise Lines de spits afbijten van het nieuwe zeecruise-seizoen. Fred Olsen Cruise Lines is een vaste en geliefde klant van Antwerpen: de rederij komt maar liefst tien keer met verschillende schepen uit hun vloot naar Antwerpen in 2019. Ook die andere vaste klant, Cruise & Maritime Voyages/Global Cruise Lines, weet de Antwerpse rede weer te vinden. In 2019 zullen zij in totaal 7 keer aanmeren. Britse gasten kunnen de gastvrije en ongedwongen sfeer in Antwerpen duidelijk waarderen.
Dit jaar doet ook een gloednieuw expeditieschip de stad aan. Hapag Lloyd komt in oktober aan met hun Hanseatic Inspiration. Dit kleine luxueuze expeditieschip beschikt over de modernste technologie om onder andere de impact op het milieu te minimaliseren. Het schip maakt zijn maiden voyage en zal op 13 oktober in Antwerpen gedoopt worden. Nadien zet het koers naar Antarctica. Ook de Europa 2 van dezelfde rederij, het beste cruiseschip ter wereld volgens de Berlitz rating, doet Antwerpen dit jaar opnieuw aan.
Zoals gewoonlijk zijn er ook in 2019 enkele schepen die Antwerpen voor het eerst aandoen, in mei Le Boreal en in augustus Dumont D’Urville. Beide zijn zusterschepen van het schip Le Laperouse van rederij Ponant dat vorig jaar in Antwerpen te gast was. Deze kleine schepen focussen op luxe en intimiteit, vergelijkbaar met een luxejacht. De Noorse Hurtigruten zal in mei met een nieuw expeditieschip naar Antwerpen komen: de Roald Amundsen, een hybrideschip. Hybridemotoren verlagen de CO2-uitstoot en zorgen ervoor dat het brandstofverbruik daalt met 20%. Het schip gebruikt die hybridemotor bij het binnenvaren van havens, wat dan geluids- en emissievrij verloopt.
Phoenix Reisen bezoekt Antwerpen met de pas aangekochte Amera, een schip dat voorheen al in Antwerpen was onder de naam Prinsendam. Koen Kennis, schepen voor toerisme: “Het cruisetoerisme doet het goed in Antwerpen, met dit jaar opnieuw heel wat speciale cruiseschepen die onze stad aandoen. Zoals de Hanseatic Inspiration, dat Antwerpen gekozen heeft als locatie voor zijn scheepsdoop. Het zal de eerste keer zijn dat een zeecruiseschip in onze stad gedoopt wordt en daar zijn we bijzonder trots op! De keuze voor Antwerpen getuigt van de goede verbinding van Hapag-Lloyd Cruises met onze stad: de rederij komt naar Antwerpen sedert jaar en dag en bevestigt met deze unieke gelegenheid haar vertrouwen in Antwerpen als cruisebestemming. Het is bovendien een voorbeeld voor veel andere rederijen op vlak van milieuvriendelijkheid. De Roald Amundsen van Hurtigruten is dan weer één van de eerste hybride cruiseschepen ter wereld. We stellen vast dat duurzaamheid een belangrijk thema is geworden bij de rederijen. Met het nieuwe cruiseponton en de cruiseterminal in Het Steen investeren we ook volop in kwalitatieve infrastructuur om de cruiseschepen nog beter te kunnen ontvangen in onze stad.”
Het Steen 2020
In 2020 zal de cruiseterminal verhuizen naar Het Steen, waar schepen kunnen aanmeren aan een op maat gemaakt nieuw ponton. Het 350 meter lange en 9 meter brede ponton zal uit drie delen bestaan en verbonden worden met de kade via twee bruggen. Op deze manier kunnen schepen comfortabel aanmeren en is er geen hydraulische gangway meer nodig. Via het ponton worden passagiers naar de gelijkvloerse verdieping van Het Steen geleid, naar een ruime terminalhal die plaats biedt aan 400 personen. Het nieuwe bezoekersonthaal van Visit Antwerpen onthaalt de toeristen professioneel en gastvrij in deze iconische trekpleister in het historisch hart van Antwerpen. Verder komen er een belevingsparscours van 680 vierkante meter en een terras dat een mooi uitzicht biedt over de stad en de Schelde. Dit terras zal voor iedereen vrij toegankelijk zijn.
De werken aan Het Steen en het cruiseponton zijn momenteel volop aan de gang. Schepen Kennis verduidelijkt: “Het Steen wordt het onthaalpunt bij uitstek waar bezoekers terecht kunnen voor informatie, tickets, boekingen enzoverder, en waar ze meteen hun eerste Antwerpse beleving meekrijgen.”
Foto’s: Ruddy Berghmans