Het cultureel stadsfestival Antwerp Baroque 2018. Rubens as an inspiration brengt in 2018 hulde aan Peter Paul Rubens en zijn barokke culturele nalatenschap. Toerisme Vlaanderen en de stad Antwerpen investeren 14,1 miljoen euro om de internationale reputatie van Peter Paul Rubens toeristisch te verzilveren. In een ambitieus tentoonstellingsprogramma gaat de historische barok in dialoog met hedendaagse grootmeesters. Sluitstuk van het festival is het ‘Rubens Experience Center’ dat in het najaar van 2019 opent. Het cultureel stadsfestival Antwerp Baroque 2018. Rubens as an inspiration brengt hulde aan Peter Paul Rubens en zijn barokke, culturele nalatenschap.
Rubens is de verpersoonlijking van de barok en een icoon voor Antwerpen. Hij was het die een nieuwe vormentaal naar de Lage Landen bracht. Tot vandaag is hij nog altijd deel van de stad. Meer dan 50 van zijn werken zijn permanent te zien in Antwerpen en hij liet, onder meer met de architectuur van de Sint-Carolus Borromeuskerk en het Rubenshuis, ook letterlijk een spoor na in de stad. Ook vandaag is Peter Paul Rubens een belangrijke bron van inspiratie voor hedendaagse kunstenaars en de atypische levensstijl van de stad en haar inwoners. In zijn kielzog zijn de Antwerpse kunstenaars
altijd blijven innoveren en vernieuwen. Het barokfestival brengt de historische barok van Rubens in contact met hedendaagse beeldende kunstenaars, waaronder Jan Fabre, Luc Tuymans en Tony Le Duc. Deze ontmoeting moet leiden tot veelbelovende expo’s, performances en evenementen met nieuwe artistieke creaties, waarvan sommige permanent geïntegreerd zullen worden in de stad.
Het culturele programma vertelt een verhaal over barok, vroeger en nu. Maar de stad en de wereld, in al hun diversiteit, waren en zijn het decorum. Bezoekers ontdekken niet alleen de barokke nalatenschap van Rubens in de kunsten, maar ook in de Antwerpse joie de vivre. Het barokfestival belooft uitgesproken extravert te zijn en artistieke eigenzinnigheid met authentieke gastvrijheid te combineren.
Festivalprogramma
Het festival loopt van juni 2018 tot januari 2019 en streeft naar internationale topkwaliteit, verrassing en innovatie. Stad Antwerpen en Toerisme Vlaanderen realiseren samen een kernprogramma dat bestaat uit verschillende tentoonstellingen waarbij Rubens en de barok geconfronteerd worden met hedendaagse kunst(enaars). De tentoonstellingen beperken zich niet tot de klassieke musea, maar zullen ook opduiken op verschillende openbare plekken in de stad zodat de toerist en de bewoners er overal mee geconfronteerd worden. Waarnemend schepen voor cultuur Antwerpen Marc Van Peel: “Het festival loopt van juni 2018 tot januari 2019 en streeft naar internationale topkwaliteit, verrassing en innovatie. Het Barokjaar 2018 wil bewoners en bezoekers laten zien, laten proeven en laten voelen dat je nergens dichter bij het fenomeen Rubens en de Barok kan komen dan in Antwerpen. En hoezeer die artistieke duizendpoot Rubens sporen heeft nagelaten in de stad, in de nieuwe creaties door kunstenaars en in het DNA van de Antwerpenaar.”
Aanvullend op het programma van tentoonstellingen wordt door de stad Antwerpen en heel wat culturele partners een activiteitenprogramma uitgerold dat barok in de stad zal laten leven, waardoor Antwerpen zijn rol als één van de culturele hoofdsteden in Europa kan blijven spelen. Met een uitbundig feest zoals dat eigen is aan de a-typische levensstijl van de Antwerpenaar gaat Antwerp Baroque 2018. Rubens as an inspiration officieel van star
Tijdens de opening op diverse historische pleinen in de Antwerpse binnenstad kan de bezoeker zich laten meevoeren door een veelheid aan dans, spektakel, theater en muziek. Het belooft een opening te worden dat de toon zet voor een jaar waar de historische en hedendaagse barok met elkaar in een onstuimige dialoog gaan. Naar analogie met het bloementapijt dat Anne-Mie Van Kerckhove in 2015 ontwierp voor de 450ste verjaardag van het stadhuis, zal ook tijdens het barokfestival een bloementapijt de stad sieren. Het tentoonstellingsprogramma wordt gedurende de periode van het festival gelardeerd met presentaties en performances, muziek, theater, filosofie, debat, literatuur, en alles waartoe het inspireert. Het eindresultaat voert de bezoeker steeds terug tot de verbeeldingrijke wereld van Rubens, inspirerend genie van innovatie en creativiteit.
Hoogtepunt van dit onderdeel is de permanente integratie van nieuw werk van Jan Fabre in de Sint-Augustinuskerk. In 1628 bestelde de Orde van de Augustijnen bij Rubens, Jordaens en Van Dyck een altaarstuk voor deze kerk. Deze drie werken bevinden zich nu in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten en blijven er deel uitmaken van de permanente collectie. De leemte die hierdoor ontstaat, wordt in 2018 ingevuld met nieuw werk van één van de meest complete en daarom meest Rubensiaanse hedendaagse Antwerpse kunstenaars, Jan Fabre. De nieuwe werken blijven permanent geïntegreerd en vormen een nieuw richtpunt voor culturele, artistieke ontdekking in de stad en een nieuwe toeristische trekpleister voor Antwerpen.
Hefboomfunctie van “Vlaamse Meesters”
Het aanbod van een toeristische bestemming moet voortdurend vernieuwen om zich te onderscheiden van andere bestemmingen en ‘top of mind’ te blijven voor buitenlandse toeristen. Sinds 2015 investeert Toerisme Vlaanderen via de impulsprogramma’s in hefboomprojecten. Het gaat om projecten
met een groot rendement voor de maatschappij, de economie en toeristische ondernemers. Met het meerjarige programma van de “Vlaamse Meesters” wil Toerisme Vlaanderen de internationale reputatie van kunstenaars als Rubens, Van Dyck en Jordaens toeristisch verzilveren. Vlaams minister voor Toerisme Ben Weyts: “Vlaanderen is de bakermat van heel wat Europese kunst en cultuur. Toch zijn er al te weinig mensen in binnen- en buitenland die dat beseffen. Internationale promotie van een concept, zoals de Vlaamse meesters, is pas succesvol als het thema ook in Vlaanderen leeft. Het is dan ook een expliciet doel om de Vlamingen te enthousiasmeren voor onze Vlaamse meesters, in de ruime betekenis van het woord.”
Antwerp Baroque 2018. Rubens as an inspiration sluit nauw aan bij de strategische doelstellingen van Visit Antwerpen en van de externe citymarketing van de stad Antwerpen. Antwerpen trok in 2015 meer dan 1 miljoen verblijfstoeristen, van wie 70% uit het buitenland kwamen. Rubens is één van de grote toeristische troeven van Antwerpen. In 2018 mikt de stad met een evenementenjaar met een a-typische invulling rond Rubens en de barok dan ook expliciet op de aantrek van extra internationale bezoekers. De ontsluiting van het Rubensverhaal in het Rubens Experience Center verankert Rubens nog duidelijker in de stad. Dit Rubens-totaalverhaal met touchpoints over de hele stad en een matuur onthaalaanbod zorgt voor een duidelijkere toeristische propositie voor bezoekers.
Met dit project zet de stad Antwerpen een sleutelevenement neer dat het profiel van Antwerpen versterkt en moet bijdragen aan een groei van het internationale en bovenregionale bezoek. Als het belangrijkste cultuurtoeristische evenement in 2018 moet Antwerp Baroque 2018. Rubens as an inspiration actief bijdragen aan de doelstelling van Visit Antwerpen om tegen 2020 een groei van 23% buitenlandse overnachtingen te realiseren – waarvan 4 % door verblijfsverlenging – en een stijging van het dagtoerisme met 15%. Concreet houdt dit in dat het aantal overnachtingen in Antwerpen tijdens de periode van Antwerp Baroque 2018. Rubens as an inspiration geschat wordt op 710.000 overnachtingen.
Voor het totale project (op basis van voorgaande cijfers) gaan we uit van een totaalbesteding in Antwerpen tijdens de evenementenperiode van 78,26 miljoen euro (op basis van Kunststedenonderzoek voor verblijfstoerisme en dagtoerisme 2011). Nadien voorzien we jaarlijks een stijging van inkomsten aan gemiddeld 4,9% voor het Rubenshuis en de andere baroklocaties.
