Aan de vooravond van een nieuwe nationale Veiligheidsraad richten de decanen van de vijf Vlaamse faculteiten Geneeskunde en Gezondheidszorg zich tot de politici. “De cijfers kunnen niet langer genegeerd worden, het is tijd voor actie.”
De situatie rond de Covid-19-pandemie is opnieuw zeer zorgwekkend en urgent geworden. Exponentieel stijgende infectiecijfers, los van de toegenomen en verbeterde testcapaciteit; verhoogde aanwezigheid van het virus in de kwetsbare populatie en een duidelijke stijging van het aantal ziekenhuisopnames kunnen niet langer genegeerd worden.
Verscheidene collega’s en gezondheidsorganisaties werkzaam in de eerste lijn hebben laten horen dat het zo niet verder kan. Onze eerste verdedigingslijn zit duidelijk aan haar maximale capaciteit, nog vooraleer in een winterscenario met veel bovensteluchtweginfecties te draaien, en wordt opnieuw gesolliciteerd na een zomer zonder echte rustpauze.
De voorbije weken is er sterk ingezet op verhoogde testcapaciteit, maar daar botsen we ook stilaan op onze limieten. Labo’s kunnen deze verhoogde afnames nog moeilijk verwerken, het labopersoneel zit op zijn tandvlees, wat zich vertaalt in langere wachttijden vooraleer testresultaten gekend zijn. Ook de contactopsporing komt op die manier onder druk te staan. Laat ons ook niet vergeten dat herfst en winter eraan komen met een toename aan weliswaar banale infecties die echter dezelfde initiële symptomen vertonen als een Covid-19-infectie. De testcapaciteit zal dan nog meer onder druk komen te staan!
Het aantal ziekenhuisopnames is ook aan een opmars bezig. In de laatste week van augustus telden we er 103, de afgelopen zeven dagen waren dat er 315 of gemiddeld 45 per dag. Het aantal Covid-19-patiënten dat momenteel gehospitaliseerd is (op een afdeling of op intensieve zorg) situeert zich nu op het niveau van half maart (Sciensano-cijfers). We vergeten snel, maar twee weken later telden we meer dan 5200 opnames, waarvan 1261 op intensieve. Ziekenhuizen maken zich terug op om aparte Covid-19-afdelingen op te richten. Op deze manier dreigt de reguliere zorg van andere maar niet minder belangrijke pathologie opnieuw in het gedrang te komen. Voorlopig vertaalt deze stijging zich nog niet in toegenomen sterftecijfers, maar het lijkt ons totaal verkeerd om hierop te wachten vooraleer verder in te grijpen.
Als het aantal gevallen exponentieel blijft stijgen, is het gewoon onmogelijk om aan goede opvolging te doen. Noch de eerste en tweede lijn, noch de contact tracing, noch testen kan dan blijven volgen. We zullen dan meer en meer blindvaren, en via een snelle verspreiding van de asymptomatische gevallen zullen de kwetsbare groepen met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid bedreigd worden: mensen met onderliggende risicofactoren en ouderen, en dan vooral maar niet uitsluitend de ouderen in de WZC.
Als decanen van de Vlaamse faculteiten Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen willen we een krachtig signaal naar u, beleidsvoerders, uitzenden. Er is geen tijd meer voor onduidelijke en halfslachtige maatregelen. Wat we moeten doen is de viruscirculatie onder controle en dan naar omlaag krijgen. Het is de enige optie om het voor iedereen, de zorg en de rest van de maatschappij, houdbaar te houden.
Dirk Devroey Decaan faculteit Geneeskunde en Farmacie VUB
Paul Herijgers Decaan faculteit Geneeskunde KU Leuven
Guy Hubens Decaan faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen UAntwerpen
Piet Hoebeke Decaan faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen UGent
Piet Stinissen Decaan faculteit Geneeskunde en Levenswetenschappen UHasselt