Met start-oranje, waarbij verkeerslichten voor de overgang tussen het rode en groene licht kort even oranje geven, zou het verkeer op kruispunten in België vlotter doorstromen. Dat is de conclusie van de masterthesis van Brent Spelmans van Arcadis.
Het systeem waarbij het oranje verkeerslicht kort samen met het rode aanfloept voor de lichten effectief weer op groen springen, bestaat al in vele landen in West-Europa. U kent het mogelijk zelf van ritten in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Zweden. Volgens Brent Spoelmamns kunnen bestuurders hun voertuig dan alvast in de eerste versnelling zetten en dus sneller vertrekken.
In zijn experiment met een rijsimulator aan de UHasselt gingen 47 testpersonen de weg op. Op de kruispunten werd vóór het groene lichtsignaal twee seconden oranje gegeven. De onderzoekers namen gemiddeld een tijdswinst van 1,1 seconde waar. Dat stemt overeen met eerdere onderzoeken, die vaststelden dat start-oranje van twee seconden de capaciteit van kruispunten met 6% kan vergroten. De testpersonen zelf beleefden het oranje licht als waarschuwing ook positief. Een dergelijk onderzoek is in België nooit eerder uitgevoerd. Volgens onderzoeker Brent Spoelmans verdient het alvast verder onderzoek. “Door het ontbreken van een wettelijk kader konden we geen experiment uitvoeren op de openbare weg. Dit zou natuurlijk een nog getrouwer beeld geven van de reacties van bestuurders, en de impact voor het verkeer.”
Hoogleraar Tom Brijs, van UHasselt en promotor van het onderzoek, sluit zich aan bij die vraag. “Een belangrijk argument tegen start-oranje is de vrees dat vroegtijdig vertrekkende bestuurders in aanvaring zouden komen met andere weggebruikers, die nog op het laatste moment het kruispunt oversteken in de andere richting. Hoewel we in onze experimenten geen enkel conflict vaststelden, hadden de bestuurders in de start-oranjefase inderdaad wel gemiddeld al een halve meter afgelegd vóór het groen was. Verder praktijkonderzoek moet uitsluitsel bieden over de risico’s in reële situaties.”
Volgens de onderzoekers en Arcadis is het onderzoek waardevol in het licht van een stijgende verkeersproblematiek. Volgens Het Federaal Planbureau neemt de snelheid in het Belgische verkeer met 24% af tegen 2030, bij ongewijzigde infrastructuur. Manieren om de doorstroming te verbeteren zonder grote infrastructuurinvesteringen kunnen mee een antwoord bieden op deze prognose. Mark Keppens, doctor in de verkeerskunde en senior expert mobiliteit bij Arcadis ondersteunde Brent Spelmans bij de masterproef: “Vlotter verkeer kunnen we ook op andere manieren bereiken dan asfalt bij gieten voor een bredere weg”, zegt hij. “Door het beter afstemmen van verkeersinstrumenten, zoals verkeerslichten, kan er ook heel wat winst worden gemaakt. Arcadis werkt trouwens ook aan de Antwerpse “supercomputer” die vanaf 2020 alle verkeerslichten aanstuurt, en zo de wachttijden drastisch zal verminderen. We hopen dat de wetenschap en het beleid een vervolg geven aan dit eerste, bemoedigende experiment.”
