Het FelixArchief/Stadsarchief Antwerpen bewaart 79 glasplaten van fotograaf Edmond Fierlants uit de periode 1860-1864. Sinds 24 december 2012 is deze verzameling opgenomen in de lijst van topstukken van de Vlaamse Overheid. Restauratie van deze glasplaten dringt zich op. Dankzij een overeenkomst met Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz wordt de restauratie van deze kostbare en zeer waardevolle archieven mogelijk.
In 1860 sleepte Edmond Fierlants (1819-1869) een wel heel belangrijke overheidsopdracht in de wacht. Het stadsbestuur van Antwerpen vroeg hem om alle voorname gebouwen en monumenten te fotograferen. De foto’s geven een uniek beeld van de stad omdat het stadsbeeld net op dat moment een cruciale verandering onderging. Bovendien vereeuwigde Fierlants ook het oudste stadsgedeelte dat twintig jaar later bij de rechttrekking van de Scheldekaaien onherkenbaar zou veranderen.
De fotocollectie blijkt uiterst zeldzaam. Het is één van de weinig bewaarde collecties uit de pioniersjaren van de fotografie.
“Als stad dragen we zorg voor ons cultureel erfgoed”, verduidelijkt schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud. “Via deze overeenkomst kunnen we een uiterst zeldzame fotocollectie die bij het collectieve geheugen van de Middeleeuwse stad hoort, laten restaureren. De collectie bevat immers unieke beelden van het oude centrum van Antwerpen voor de sloop van de Spaanse vesten en het rechttrekken van de Scheldekaaien. Dankzij de restauratie kunnen ook onze kinderen en kleinkinderen kennis maken met het Antwerpen van vroeger.”
De verzameling foto’s van Edmond Fierlants telt 158 verschillende beelden. Er bleven ook 79 glasplaten bewaard. Deze glasplaten vormen een unieke verzameling, niet alleen door het aantal glasplaten, maar ook door hun groot formaat. Sinds 2012 behoort de verzameling officieel tot ons roerend cultureel erfgoed en is ze erkend als “Vlaams topstuk”.
Topstukken zijn zeldzame en onmisbare cultuurgoederen die voor de Vlaamse overheid in Vlaanderen moeten bewaard blijven omwille van hun bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis. Door de status van topstuk moet er voor elke fysieke ingreep of gebruik door derden toelating gevraagd worden aan de Topstukkenraad.
De Topstukkenraad meldde dat de Vlaamse Overheid bereid is voor het maximum van 80% tussen te komen voor de restauratie van de glasplaten. Het college keurde vandaag de opgestelde overeenkomst goed.
Foto’s: FelixArchief / www.antwerpen.be