Eind december loopt het project Activering Vluchtelingen Antwerpen af. Dit project van de stad Antwerpen,VDAB en Atlas-integratie en inburgering begeleidde en activeerde erkende vluchtelingen naar een duurzame tewerkstelling in Antwerpen. Zo werden de voorbije drie jaar 1700 anderstalige nieuwkomers met een leefloon naar een job geleid terwijl ze tegelijk een integratietraject liepen. De stad Antwerpen zet die geïntegreerde manier van werken nu verder met eigen middelen.
 
‘Activering Vluchtelingen Antwerpen’ startte in 2016 met de steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF) en het Vlaams Cofinancieringsfonds. Met een budget van bijna 2 miljoen euro had dit project de ambitie anderstalige nieuwkomers in Antwerpen sneller en duurzamer naar de arbeidsmarkt toe te leiden. VDAB, de stad Antwerpen en Atlas werkten daarvoor intensief samen met werkgevers, sectorfederaties, arbeidsbemiddelaars, opleidingsverstrekkers en overheidsdiensten. Groep INTRO, RiseSmart en Levanto stonden in voor de begeleiding van de jongeren tussen 18 en 25 jaar.
De stad Antwerpen maakte daarnaast ook zelf financiële middelen vrij om activeringsprojecten te ondersteunen. Naast extra kansen voor anderstalige nieuwkomers op de arbeidsmarkt, wou de stad ook een aanvullende instroom creëren voor (knelpunt)vacatures aan de hand van opleidingstrajecten, jobbeurzen en info- en sensibiliseringscampagnes. Zij konden aan de slag in verschillende sectoren zoals metaalverwerking, schoonmaak, horeca, IT, logistiek en transport en de uitzend- en dienstenchequesector.
 
Geïntegreerd en op maat vanuit één locatie en aanspreekpunt
De stad Antwerpen, VDAB en Atlas-integratie en inburgering integreerden hun dienstverlening op een locatie, het Centraal Onthaalbureau Coevelt. Voor schepen voor sociale zaken Tom Meeuws is dat een van de sterktes van het project: “Een single point (place) of contact biedt voordelen voor zowel de doelgroep als de dienstverleners. De klant weet waar hij met zijn vragen terecht kan, hij wordt opgevangen door medewerkers die ervaring en expertise hebben met de doelgroep en de begeleiders van de verschillende dienstverlenende organisaties kunnen samenwerken als één team.”
 
Het concept van het Centraal Onthaalbureau blijkt te werken. De stad Antwerpen, VDAB en Atlas besloten dan ook om de werking ervan op te nemen in de reguliere werking. Dat betekent dat het Centraal Onthaalbureau ook na de Europese projectsubsidie in werking blijft.
 
Integratie door werk
Het ESF-project onderzoekt de mogelijkheden van een geïntegreerde aanpak waarbij inburgering en activering gelijktijdig worden opgestart. “Daardoor kunnen we flexibeler inspelen op de noden van de doelgroep”, zegt schepen voor werk en economie Claude Marinower. “De kracht van de geïntegreerde trajecten is dat anderstalige nieuwkomers met technische competenties of zonder relevante technische competenties – maar zonder specifieke randvoorwaarden – niet moeten wachten met de opstart van een begeleiding naar werk tot na het inburgeringstraject.” Klanten in een geïntegreerd traject worden tot ruim de helft sneller geactiveerd dan klanten in het gekende lineaire traject.  
 
De voorbije drie jaar meldden 4600 mensen zich aan bij het Centraal Onthaalbureau. 1700 van hen stapten in een geïntegreerd traject en werden meteen geactiveerd. “Enorm belangrijk”, zegt Bjorn Cuyt, provinciaal directeur VDAB. “Werk versnelt en bevordert de integratie van nieuwkomers. Als VDAB zetten we dan ook volop in op een versnelde integratie door werk en integratie-initiatieven te laten samenlopen. Zo zetten we in op Nederlands als omgangstaal, maar voor deze groep kan het aanleren van het Nederlands tijdens het werk of tijdens de opleiding.”  
 
De overige aanmelders ervaarden nog teveel drempels en bleken nog niet rijp voor een geïntegreerd traject. Ze doorliepen een lineair traject waarbij de activering naar een job opgestart werd na de afronding van het inburgeringstraject.
Een sociale tewerkstelling artikel 60, § 7 is voor anderstalige nieuwkomers die laaggeschoold zijn, geen specifieke competenties hebben of nog onvoldoende kennis hebben van het Nederlands een belangrijke opstap in hun traject naar werk en integratie. Via zo’n traject kunnen zij op relatief korte termijn (1 tot 2 jaar) de arbeidsmarkt verkennen en onze taal leren terwijl ze aan generieke vaardigheden werken. Ook de ondersteuning op verschillende levensdomeinen vanuit de sociale centra is in zo’n traject een belangrijke meerwaarde.
 
Verder inzetten op activering van de doelgroep
Het ESF-project Activering Vluchtelingen Antwerpen stimuleerde verregaande samenwerking, initieerde de keuze voor een nieuw geïntegreerd traject en versterkte de rol van werk in het integratieproces. Daarom maakt de stad Antwerpen middelen vrij om specifieke projecten met externe partners zoals werkgeversorganisaties en sectorfondsen te ondersteunen. De stad blijft daarnaast werkgevers informeren, sensibiliseren en engageren.
 
Schepen voor inburgering en integratie Karim Bachar: “Of het nu gaat om Nederlands leren, je sociale netwerk uitbreiden of talenten ontwikkelen en groeien als mens: Werk helpt nieuwkomers op weg om écht Antwerpenaar te worden en zich thuis te voelen in onze stad.”
Meer informatie en verhalen van werkgevers staan op www.ondernemeninantwerpen.be/werkenmetnieuwkomers.