Van alle feestdagen is Halloween een van onze favoriete. Het heeft zijn spirituele noodzaak wellicht verloren en Sinterklaas maakt kinderen dan wel een stuk enthousiaster, maar er zit toch nog steeds iets in die macabere theatraliteit van de feestdag.
Het is ongelofelijk populair in de VS en in iets mindere mate ook in het Verenigd Koninkrijk en andere landen (hetzij in iets andere vormen). Toch weten veel mensen niet dat de feestdag zijn oorsprong in Schotland heeft. Met zijn intrigerende ambiance, spookachtige kastelen, sterke bijgeloven en de soms gruwelijke geschiedenis is het ook niet zo raar dat Halloween uit o.a. dit land komt.
OORSPRONG
De naam Halloween of Hallowe’en is van All Hallows’ Eve (de vooravond van Allerheiligen) afgeleid. De feestdag zelf komt waarschijnlijk van het oudkeltische festival Samhuinn of Samhain (er zijn verschillende spellingen in het Schots-Gaelisch).
Dit festival vond op dezelfde dag plaats en vierde het einde van de oogst en het begin van de winter. Men dacht dat de barrière tussen onze wereld en die van de geesten op deze dag flinterdun was, waardoor er meer interactie dan gewoonlijk was.
In 1785 schreef Robert Burns het gedicht ‘Halloween’, waarin hij veel van de nationale tradities en legenden (vele van hen van heidense oorsprong) van deze feestdag uiteenzet.
TRADITIES
Hier zijn een paar ouderwetse Schotse Halloweentradities die je misschien leuk vindt om dit jaar ook uit te proberen:
Vuren en knollantaarns: Om de mogelijk kwaadaardige geesten te weren, werden er grote vreugdevuren gestookt. Tegenwoordig doet met dit ook in het klein door eng gezicht in een uitgeholde knol (Amerikanen gebruiken pompoenen) te snijden en er een brandende kaars in te steken.
Verkleden of ‘galoshin’: Kinderen gaan in Schotland niet zomaar verkleed langs de deuren. Ze vermommen zichzelf als kwaadaardige geesten door hun gezichten zwart te schminken en oude kleding te dragen. Het idee is dat ze hierdoor niet door kwaadaardige geesten konden worden gezien. Deze ‘guisers’ krijgen ook niet zomaar snoep als ze langs de deuren gaan. Eerst moeten ze liedje zingen, een gedicht voorlezen of een grap vertellen om wat lekkers te krijgen.
Dookin’ voor appels: Op veel Halloweenfeestjes voor kinderen kom je dit traditionele spelletje tegen, waarbij je appels met je mond uit een bak water moet vissen. Je kunt het lastiger maken door ze met een vork in de mond uit de bak te prikken.
Appeldookin’
Stroperige scones: Voor deze kliederboel moet je, wederom zonder je handen te gebruiken, een hap uit een met stroop ingesmeerde scone aan een touwtje nemen. Het is in feite koekhappen, maar dan zonder blinddoek.
Geroosterde noten: Ben je net verloofd of heb je eindelijk een echt leuke vriend(in)? Kom erachter of jullie nog lang en gelukkig zullen leven. Gooi een kastanje (of ander soort noot) in het vuur. Als hij heerlijk wegroostert zal je een prettige relatie hebben, maar als deze hist, poft of barst zal zij onstuimig zijn!
Saucijzenbroodjes: De wet hekserij uit 1735 verbood de consumptie van broodjes met varkensvlees op Halloween. Deze wet was tot de jaren 50 van kracht. Na de legalisatie werden saucijzenbroodjes hét gerechtje op Halloweenfeestjes.
Extra stoel: Schotten zetten traditioneel een lege stoel en een bord met voedsel klaar om een geest te verwelkomen die tijdens Halloween het land der levenden bezoekt.
Appelschil: Schil een appel in één lange strook en werp deze over je schouder. De schil zal de eerste letter van de naam van jouw toekomstige echtgenoot/echtgenote aannemen.
Foto’s: www.visitscotland.com.