Afgelopen voorjaar kwamen een aantal gedreven inwoners van Poederlee verschillende keren (digitaal) samen. De opgave: welke toekomst zien we voor het kerkgebouw in ons dorp? Tijdens een interactief toonmoment op dinsdagavond 29 september maakten de inwoners van Poederlee kennis met het eerste toekomstbeeld voor hun kerk. Alle bevindingen werden gebundeld in een eindrapport.
Door in te stappen in het participatietraject Kerk als Dorpsknooppunt van het Innovatiesteunpunt, RURANT vzw in samenwerking met de provincie Antwerpen wilden de gemeente Lille en de kerkfabriek van Poederlee samen met de inwoners een toekomstverhaal schrijven voor de Sint-Jan-Baptistkerk.
Tijdens het traject kwamen heel wat ideeën naar boven voor een nieuwe invulling van het kerkgebouw. Die ideeën leiden tot vier uiteenlopende scenario’s: kerk als kerk, kerk als ontmoetingsplaats, kerk als cultuurtempel, kerk als parkluifel waarbij de kerk aangepast wordt tot overdekte structuur in een groter park in het dorp. Het scenario ‘Kerk als ontmoetingsplaats’ valt het meeste in de smaak.
Kerk als ontmoetingsplaats voor de inwoners
De inwoners gaven heel duidelijk aan dat de kerk in de toekomst een plek van ontmoeting moet zijn. Daarmee bedoelen ze een uitnodigende plek waar je gemakkelijk binnen en buiten kan lopen, met laagdrempelige activiteiten, voorzien van een eerstelijnsaanspreekpunt rond bijvoorbeeld zorg en welzijn, maar evengoed met een beperkte (gemeentelijke) dienstverlening tot zelfs een dagopvang voor specifieke doelgroepen. Voorlopig zijn dit nog toekomstdromen. De kerk blijft nog in de eerste plaats een kerk. Ze zal dus zeker niet aan de eredienst onttrokken worden. De kerkfabriek gaf ook aan dat de religieuze functie nog voldoende dragend is. Een eventuele bestemmingswijziging of nevenbestemming is dus niet aan de orde. Wel starten er gesprekken voor de opmaak van een kerkenbeleidsplan met het oog op toekomst. Veel ontmoetingsfuncties die naar voor geschoven werden als mogelijk toekomstige invulling voor de kerk worden momenteel ook ingevuld door parochiecentrum Mollenhof.
Samenwerking als dé sleutel voor de toekomstige invulling
Welk (nieuw) gebruik de kerk van Poederlee ook krijgt in de toekomst, voor de inwoners staat verbinding centraal. Verbinding tussen mensen, initiatieven, met de omgeving van de kerk. Samenwerking wordt als dé sleutel voor de toekomstige invulling gezien. Ontmoeting en cultuur voorzien kan enkel maar door samen te werken met parochiecentrum Mollenhof, de plaatselijke horeca, de kerkfabriek, het gemeentebestuur en de verenigingen.
De volgende stappen
“Tijdens de opstart van het traject in Poederlee werden we geconfronteerd met de COVID-19-epidemie. De aftrap van het participatietraject kon nog normaal plaatsvinden, maar nog voor de eerste werksessie ging België in lockdown. Dit was een uitdaging voor zowel de inwoners als procesbegeleiders. Ze bleven niet bij de pakken zitten en schakelden over naar een digitaal traject. Een ander traject, maar zeker even creatief en met mooie resultaten voor Poederlee”, vertelt Marleen Peeters, burgemeester van gemeente Lille.
Met Kerk als dorpsknooppunt hebben de inwoners van Poederlee een allereerste start gemaakt om de toekomst van de kerk vorm te geven. Er zullen nog vele stappen gezet moeten worden. De inspraak van de mensen van Poederlee is dan ook cruciaal in dit participatieve traject. Het toekomstbeeld versterkt de dialoog tussen het bisdom en gemeente Lille in de opmaak van het kerkenbeleidsplan van de gemeente. De gemeente Lille tekende ook in op de laatste oproep van het Projectbureau Herbestemming Kerken. Zij gaan onderzoeken of de suggesties op een kwalitatieve en betaalbare manier uitvoerbaar zijn.
Provincie Antwerpen bundelt ervaringen van Kerk als dorpsknooppunt in beleid
Kerk als dorpsknooppunt is een initiatief van het Innovatiesteunpunt en RURANT met cofinanciering uit Platteland Plus (Vlaanderen en provincie Antwerpen). Het project vertrekt vanuit de gemeenschap rond een kerkgebouw en wil samen met hen, in een participatief traject, werken aan een toekomststrategie voor het kerkgebouw.
“Net zoals we eerder al een beleid voor veerkrachtige dorpen uittekenden, bundelen we de ervaringen van het project Kerk als dorpsknooppunt nu om een onderbouwd kerkenbeleid te ontwikkelen. Dit gebeurt door de situatie op het grondgebied van de hele provincie in kaart te brengen en een specifieke methodiek te ontwikkelen die voldoende ruimte laat voor maatwerk. Die zullen we dan op een aantal plaatsen uittesten en op punt stellen om hem daarna uit te rollen over de hele provincie”, besluit gedeputeerde voor Plattelandsbeleid Kathleen Helsen.
Meer info: www.kerkalsdorpsknooppunt.be > Poederlee
Foto: Toonmoment over de kerk van Poederlee op dinsdagavond 29 september 2020 – Copyright: provincie Antwerpen