De race naar een coronavaccin is één ding, maar ook de distributie en de toediening van het vaccin worden een huzarenstuk. Wetenschappers van UAntwerpen en experten uit de sector verdiepten zich in het logistieke vraagstuk. “Eén zaak is duidelijk: de overheid moet dringend in actie schieten, of het vaccin zal niet efficiënt, fair en veilig verdeeld worden.”
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zitten momenteel elf kandidaat-vaccins in de laatste fase van goedkeuring. Maar de race is niet voorbij wanneer een vaccin goedgekeurd is en in massaproductie gaat. “Vaccins zijn vaak temperatuurgevoelig”, legt vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen) uit. “Enkele producenten maken gebruik van de nieuwe mRNA-technologie: die moeten op -70 graden bewaard worden. De logistiek wordt dus een stevige uitdaging, om het zacht uit te drukken.”
Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen doken samen met experts uit de sector in het logistieke vraagstuk. Ze spraken met farmabedrijven, koerierbedrijven, belangrijke spelers uit de logistieke sector en met non-profitorganisaties die vermoedelijk de verdeling van de vaccins zullen gaan opvolgen.
Beperkte koelcapaciteit
Pharma.aero, een koepelorganisatie van bedrijven die de logistiek voor de farmaceutische industrie verzorgen, bevroeg haar meer dan honderd leden: amper 28% voelt zich momenteel voorbereid op de verdeling van de vaccins. Garantie op temperatuurstabiliteit, problemen met traceerbaarheid, het niet kunnen beschikken over de juiste infrastructuur en beperkte koelcapaciteit kwamen in de bevraging naar voor als grootste potentiële risico’s. Brussels Airport en de luchtvrachtorganisatie Air Cargo Belgium hebben alvast de lokale taskforce ‘BRUcure’ opgericht om deze euvels te verhelpen, en de efficiënte in- en uitvoer van het vaccin te faciliteren.
“Bovendien hinkt de EU serieus achterop als het gaat over de logistieke planning voor de verdeling van de coronavaccins”, zegt Wouter Dewulf, verbonden aan het Departement Transport en Ruimtelijke Economie (TPR) van UAntwerpen. “De VS staan een pak verder: Operation Warp Speed plant de nationale verdeling minutieus. Er werden al logistieke bedrijven en koerierdiensten gecontracteerd, en ook het leger zal een belangrijke rol krijgen op logistiek vlak. Europa bestelde al wel honderden miljoenen exemplaren van de beloftevolle kandidaat-vaccins, maar de verdeling ervan onder de lidstaten kwam tot dusver amper ter sprake. Waarom zou de NAVO geen rol kunnen spelen, als een soort verbindingsofficier tussen de VS en Europa?”
Speciale drive-ins
Ook voor de planning en de uitvoering van de inenting, en de bijhorende lastmiledistributie van het vaccin, zijn nog geen keuzes gemaakt. Roel Gevaers (TPR): “Gaan we inenten in de ziekenhuizen? Zal de verdeling gebeuren via de apotheker en de inenting door de huisarts? Komen er speciale drive-ins zoals op Park Spoor Oost in Antwerpen? En nog: welke groepen krijgen het vaccin? Op één na vereist elk kandidaat-vaccin een dubbele inenting: met welke database gaan we dat bijhouden?”
Heel wat belangrijke vragen dus, die volgens de Antwerpse onderzoekers dringend beantwoord moeten worden. Zij roepen de overheid dan ook op zo snel mogelijk een taskforce samen te stellen. Dewulf: “We moeten nu handelen om een efficiënte, faire en veilige verdeling van het vaccin te garanderen. Stel je maar eens voor: het vaccin is goedgekeurd en geproduceerd, maar logistiek zou alles in het honderd lopen…”
De volledige adviestekst staat op deze blog: https://blog.uantwerpen.be/corona/taskforce-distributie-vaccin
Foto: www.uantwerpen.be