Een fijnmazig netwerk van vaccinatiecentra kan leiden tot logistieke, administratieve of organisatorische problemen, die de geloofwaardigheid van de vaccinatiecampagne in gevaar kan brengen. Tot dat besluit komt de Denktank Corona Vaccine Distribution.
De voorbije weken was er geregeld goed nieuws over de vaccins tegen het coronavirus. Maar minstens even essentieel wordt de massale vaccinatiecampagne, op logistiek vlak zonder voorgaande. Wetenschappers van de universiteiten van Antwerpen, Gent en Hasselt en experts uit de logistieke en de farmaceutische sector buigen zich al enkele maanden over de te volgen strategie. De onafhankelijke denktank kwam tot de conclusie dat België idealiter tussen de 40 (het aantal arrondissementen) en 73 (het aantal huisartsenwachtposten) vaccinatiecentra zou tellen.
“Dat komt neer op één centrum per 150 000 à 250 000 inwoners”, legt prof. Roel Gevaers (UAntwerpen) uit. “Dan zouden maatschappelijke kosten, baten, efficiëntie en effectiviteit zich in evenwicht houden. De overheid kiest nu echter voor een fijnmazige strategie, met één centrum per 50 000 inwoners en dus meer dan 200 vaccinatiecentra verspreid over het land. Studies toonden al aan dat de vaccinatiegraad hoger is wanneer mensen dichter bij huis ingeënt kunnen worden: een fijnmazig netwerk biedt dus voordelen op dat vlak.”
Vaccins niet verloren laten gaan
Maar een te fijnmazige verspreiding van de centra kan tot problemen leiden, stellen de leden van de denktank. “De logistieke operatie wordt te complex”, zegt prof. Wouter Dewulf (UAntwerpen). “Binnenkort zullen we vier of vijf vaccins ter beschikking hebben, die elk op een andere manier bewaard moeten worden. De vaccinatiecentra zullen bevoorraad worden vanuit de ziekenhuizen: hoe meer centra, hoe complexer voor de ziekenhuizen, hoe groter de kans dat er op het einde van de dag meer ongebruikte vaccins overblijven.”
Grotere vaccinatiecentra hebben nog voordelen: personeelsuitval door ziekte kan makkelijker worden opgevangen, de medische en IT-infrastructuur zal professioneler zijn, aspecten zoals stockmanagement en crowd management kunnen er efficiënter georganiseerd worden.
Denk aan de cyberveiligheid
De onderzoekers ontwikkelden een kaart die de meest optimale planning van de vaccinatiecentra aangeeft. “Daarvoor bundelden we alle belangrijke demografische, logistieke en mobiliteitsparameters, zoals de bevolkingsdichtheid en de bereikbaarheid”, legt prof. Nico Van de Weghe (UGent uit). “Per provincie springen er telkens relatief duidelijk vijf à zes steden en gemeentes uit (de groenste zones op de kaart, red.).”
Met de kaart wil de denktank het beleid ondersteunen in het objectief kiezen van geschikte locaties. “Evenementslocaties en sportcentra komen vaak naar voor als meest geschikte locatie”, verduidelijkt Lars De Slover (UGent). “Vaak beschikken deze locaties ook over voldoende administratieve, sanitaire en stockageruimtes. Bovendien hebben deze centra vaak een adequaat ICT-netwerk ter beschikking, wat van groot belang gaat zijn voor de cyberveiligheid.”
Potentieel nefaste gevolgen
Het beperken van het aantal centra is het te verkiezen scenario, besluiten de leden van de denktank. “We willen de overheid vragen te focussen op een goede balans tussen proximiteit en mobiliteit versus logistiek en organisatie”, aldus prof. Niel Hens (UHasselt). “Een fijnmazig netwerk zal de vaccinatiegraad van de bevolking ten goede komen, maar wanneer een klein vaccinatiecentrum omwille van logistieke, administratieve of organisatorische problemen plots zou moeten sluiten, is dat nefast voor de geloofwaardigheid van de vaccinatiecampagne bij de bevolking.”
Een uitgebreidere (Engelstalige) blogpost over het onderwerp is te lezen op https://blog.uantwerpen.be/business-economics/quality-over-quantity-as-a-vaccination-strategy/
Foto’s: www.uantwerpen.be