Deze week zet de haven van Antwerpen opnieuw een belangrijke stap in de transitie naar alternatieve energiebronnen en een duurzame, koolstofarmere en circulaire haven. ENGIE, Fluxys, Indaver, INOVYN, Oiltanking, Port of Antwerp en de Vlaamse Milieuholding (VMH) hebben een consortium opgericht in het teken van duurzame productie van methanol, een essentiële grondstof die wordt gebruikt door de industrie in de haven. Tegen 2022 zou de bouw van een demofabriek op de site van INOVYN aan de Scheldelaan van start gaan, om jaarlijks 8000 ton duurzame methanol te produceren. Op die manier kan minstens evenveel ton CO2-uitstoot vermeden worden.
Primeur voor België: productie duurzame methanol
Methanol is een essentiële multi-inzetbare grondstof voor de chemie en kent daarnaast ook veel andere industriële toepassingen. Door de aanwezigheid van de grootste Europese geïntegreerde energie- en chemiecluster in de haven van Antwerpen, is deze grondstof onontbeerlijk voor haar dagelijkse werking. Momenteel wordt methanol echter geproduceerd op basis van fossiele grondstoffen. Het ‘power-to-methanol’ project zet de productie van methanol op een nieuw spoor en is daarmee een primeur voor België. De opzet is namelijk om duurzame methanol te produceren door opgevangen CO2 te hergebruiken in combinatie met duurzaam aangemaakte waterstof.
Sterk consortium met internationale spelers en Vlaamse overheid
Deze week werd een formele vennootschap opgericht met de naam ‘Power-to-Methanol Antwerp B.V.’. In deze belangrijke projectfase zullen de partners van het consortium de nodige voorbereidende stappen nemen om vervolgens een demofabriek te gaan bouwen.
Iedere partner heeft in het project zijn eigen rol. Zo heeft ENGIE zijn kennis van de elektriciteitsmarkt, geeft Oiltanking advies over de logistieke aspecten van methanolproductie en -opslag en reikt Indaver expertise aan voor wat betreft het opvangen van CO2. Fluxys brengt op zijn beurt infrastructuur-ervaring en specifieke expertise m.b.t. de certificatie van groene gassen mee. De Vlaamse Milieuholding neemt een deel van de financiering voor haar rekening, terwijl Port of Antwerp zodoende de brug slaat tussen privébedrijven en overheid. INOVYN, een dochteronderneming van INEOS, stelt tenslotte een terrein ter beschikking voor de bouw van de demofabriek en biedt expertise over elektrolysers en exploitatie van chemische installaties.
Demofabriek, goed voor 8000 ton minder CO2 uitstoot
In een volgende fase staat de bouw van een demofabriek op de planning, op de site van INOVYN, aan de Scheldelaan. Verwachting is dat de bouw in 2022 van start kan gaan en dat de fabriek tegen eind 2022 operationeel zal zijn. 
De demofabriek zou ongeveer 8000 ton duurzame methanol kunnen produceren. Daarmee kan de installatie een deel van de lokale vraag naar methanol als basismolecule voor de chemie invullen. Methanol kan bovendien in de toekomst ook als vorm van duurzame brandstof met minimale uitstoot van schadelijke stoffen gebruikt worden, zowel voor bijvoorbeeld sleepboten als voor het gewone wegverkeer. Per ton geproduceerde methanol kan op die manier minstens evenveel ton CO2-uitstoot worden vermeden.
Hilde Crevits, Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie en Landbouw: “Innovatie is onmisbaar voor de transitie naar een duurzame en circulaire economie. Maar ook samenwerking is cruciaal. Het consortium toont aan dat men door de kennis en expertise van verschillende partners samen te brengen, heel wat in beweging kan zetten. Als Vlaams minister van innovatie kan ik alleen maar trots zijn op deze verwezenlijking. Zo zetten we Vlaanderen op de kaart als een regio die volop inzet op alternatieve energiebronnen. Graag ondersteun ik dit initiatief dan ook mee via de Vlaamse milieuholding.”
Havenschepen Annick De Ridder: “De toekomst van onze welvaart zal duurzaam zijn of zal niet zijn. Innovatie is dé sleutel in het aanpakken van de klimaatuitdagingen. In Vlaanderen hebben we een traditie van innovatief ondernemerschap en als haven van Antwerpen nemen we die pioniersrol verder op door te dienen als een proeftuin voor technologische en duurzame innovatie. We bundelen met dit initiatief onze krachten als havenplatform en over de sectoren heen om beloftevolle toepassingen zoals CCU en waterstof verder op de kaart te zetten. Bovendien is het een sterk signaal dat de haven van Antwerpen vasthoudt en hard verder werkt aan haar transitie-agenda, ook tijdens de Covid-19-crisis.“
Woordvoerder van de industriële partners: “Deze formele verderzetting van het ‘power-to-methanol’ project toont onze overtuiging om als groep van industriële spelers uit diverse sectoren een nieuwe stap te zetten in onze samenwerking. Het project toont het belang aan van industriële synergie in het traject van de energietransitie, en dit op een praktische en innovatieve manier. De verschillende partners hebben de ambitie om de energietransitie vooruit te doen gaan en te bouwen aan een sterke marktpositie in de haven van Antwerpen, vandaag en in de toekomst.”
Foto’s: www.portofantwerp.be