Vanaf donderdag krijgt Museum Hof van Busleyden een bijzonder portret van Margareta van Oostenrijk in bruikleen. Het gaat om een weinig bekende versie van een schilderij van Bernard van Orley. Een Brits museum leent het portret voor drie jaar uit aan Mechelen.
Wie was Margareta van Oostenrijk?
Margareta van Oostenrijk, de dochter van Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië, werd in 1480 geboren in Brussel. Ze trouwde tweemaal, en weigerde opnieuw in het huwelijk te treden na de dood van haar tweede echtgenoot. Als landvoogdes bestuurde ze vanuit Mechelen de Bourgondische Nederlanden. De stad kende onder haar bewind een periode van bijzondere bloei. Ze stond ook in voor de opvoeding van haar neef, de toekomstige keizer Karel V. Margareta zelf hield van kunst en heel wat kunstenaars werkten in opdracht voor haar. Ze stierf in 1530. In Museum Hof van Busleyden is een deel van de opstelling gewijd aan Margareta, haar rol als landvoogdes, haar imago en liefde voor kunsten.
“Margareta van Oostenrijk ontfermde zich niet alleen over de opvoeding van haar neefje Karel V, die later wereldheerser werd. Ze zette als krachtige en cultuurminnende vrouw ook haar stempel op de geschiedenis van Mechelen. Ze maakte van Mechelen het culturele en politieke epicentrum van de Bourgondische Nederlanden en brak een lans voor het humanisme”, zegt schepen van cultuur en toerisme Björn Siffer.
Zeven versies
Van dit officiële portret zijn zeven versies bekend, die zich momenteel in Europese en Amerikaanse collecties bevinden. Ze ontstonden wellicht in het atelier van Bernard Van Orley in Brussel en werden vanuit Mechelen door Margareta van Oostenrijk besteld. Het portret toont de landvoogdes als hertogelijke weduwe, en daardoor als een machtige en onafhankelijke vrouw.
Bernard van Orley werkte als hofschilder in dienst van Margareta van Oostenrijk en geldt als een van de belangrijkste renaissancekunstenaars uit de Nederlanden. In 2019 wijdde BOZAR nog een retrospectieve aan hem.
Curator Samuel Mareel van Museum Hof van Busleyden is opgetogen met de komst van het werk. “Dit portret is een icoon voor de Bourgondische geschiedenis van Mechelen. We zijn in Museum Hof van Busleyden al enkele jaren op zoek naar een versie van het schilderij van Van Orley voor in onze vaste opstelling. Dat we die uiteindelijk in Groot-Brittannië hebben gevonden zou ook voor Margareta trouwens van bijzondere betekenis zijn geweest. Het Engelse koningshuis Tudor was voor de landvoogdes een belangrijke Europese bondgenoot.”
Het Bristol Museum & Art Gallery in het Verenigd Koninkrijk geeft het werk voor drie jaar in bruikleen aan Museum Hof van Busleyden.
Foto: Bristol Culture: Bristol Museums & Art Gallery / www.hofvanbusleyden.be