Masculinities: Liberation through Photography is een ambitieuze groepstentoonstelling over mannelijkheid. Aan de hand van film en fotografie van de jaren 1960 tot vandaag laat de tentoonstelling zien hoe mannelijkheid wordt ervaren, uitgedragen en gevormd. Er is werk te zien van meer dan vijftig grensverleggende internationale kunstenaars, fotografen en filmmakers, onder wie Richard Avedon, Rineke Dijkstra, Peter Hujar, Isaac Julien, Rotimi Fani-Kayode, Robert Mapplethorpe, Catherine Opie en Wolfgang Tillmans.

Masculinities stelt maatschappelijke verwachtingen en gendernormen ter discussie. De tentoonstelling verwerpt het concept van ‘de ideale man’ en pleit voor het idee van meerdere vormen van mannelijkheid. Juist nu termen als ‘toxische’ en ‘kwetsbare’ mannelijkheid steeds vaker in de media komen, onderzoekt deze tentoonstelling het mannelijke in al zijn complexiteit. Zo komen onderwerpen aan bod als queer identiteit, macht en patriarchaat, hypermannelijke stereotypes, het zwarte lichaam, vaderschap, de vrouwelijke blik op mannen …
De tentoonstelling is samengesteld door the Barbican in Londen, curator Alona Pardo, en was eerder te zien in Gropius Bau in Berlijn en Les Rencontres de la photographie in Arles.

ZES THEMA’S
Het thema ‘mannelijkheid’ wordt in de expo onderzocht vanuit zes invalshoeken.
1. HET ARCHETYPE ONDERUITGEHAALD
Al zestig jaar richten kunstenaars consequent hun pijlen op de enge genderdefinities die onze samenlevingsstructuren bepalen. Ze sporen ons aan om onze denkbeelden over identiteit, gender en seksualiteit te herzien. Dit thema verkent de conventionele en soms clichématige manier waarop mannen in beeld worden gebracht: als soldaten, cowboys, atleten, stierenvechters, bodybuilders en worstelaars.
2. DE MANNELIJKE ORDE: DE MACHT, HET PATRIARCHAAT EN DE RUIMTE
De kijker wordt uitgenodigd om na te denken over de constructie van mannelijke macht, gender en klasse. Op verschillende manieren leggen de hier getoonde kunstenaars bloot hoe bepaalde soorten mannelijk gedrag voor ongelijkheid binnen en tussen genders heeft gezorgd, en proberen ze zich hiertegen te verzetten.
3. TE DICHT BIJ HUIS: HET GEZIN EN HET VADERSCHAP
Sinds haar uitvinding is fotografie een belangrijk instrument om familieverhalen te maken en te documenteren. In tegenstelling tot het traditionele familieportret zijn de kunstenaars binnen dit thema op zoek naar de ‘rommeligheid’ van het leven. Ze staan stil bij misogynie, geweld, seksualiteit, sterfelijkheid, intimiteit en blootgelegde familiedrama’s, en presenteren een complexere en niet altijd fijne kijk op mannelijkheid en het vaderschap.
4. QUEER MANNELIJKHEID
In de twintigste eeuw wordt de strijd aangebonden tegen vooroordelen over homoseksualiteit en de wettelijke beperking ervan in Europa, de Verenigde Staten en daarbuiten. De kunstenaars binnen dit thema belichten hoe vanaf de jaren 1960 een nieuwe, politiek geladen queer esthetiek ontstaat.
5. HET ZWARTE LICHAAM TERUGGECLAIMD 
Dit thema is gewijd aan zwarte kunstenaars uit de afgelopen vijftig jaar, die de complexiteit van hun levenservaring visueel tot uitdrukking brengen. Zij claimen de macht om hun eigen identiteit vorm te geven terug en ondermijnen zo de verwachtingen rond ras, gender en de witte blik.
6. VROUWEN OVER MANNEN: DE OMKERING VAN DE MANNELIJKE BLIK
Naarmate de tweede feministische golf in de jaren 1960 en 1970 aan kracht wint, proberen vrouwelijke activisten vastgeroeste ideeën over mannelijkheid te onthullen en ontleden. Tegelijkertijd formuleren ze alternatieve perspectieven op gender en representatie. De kunstenaars die hier zijn bijeengebracht, stammen uit deze periode of zijn geprikkeld door de erfenis ervan. Stuk voor stuk kiezen ze mannen als hun onderwerp, met de radicale bedoeling hun machtspositie te ondergraven en vraagtekens te plaatsen bij het idee dat mannen actief zijn en vrouwen passief.

DEELNEMENDE KUNSTENAARS
Bas Jan Ader, Laurie Anderson, Kenneth Anger, Liz Johnson Artur, Knut Åsdam, Richard Avedon, Aneta Bartos, Richard Billingham, Cassils, Sam Contis, John Coplans, Jeremy Deller, Rineke Dijkstra, George Dureau, Thomas Dworzak, Hans Eijkelboom, Fouad Elkoury, Hal Fischer, Samuel Fosso, Anna Fox, Masahisa Fukase, Sunil Gupta, Kiluanji Kia Henda, Peter Hujar, Isaac Julien, Rotimi Fani-Kayode, Karen Knorr, Deana Lawson, Hilary Lloyd, Robert Mapplethorpe, Ana Mendieta, Annette Messager, Duane Michals, Tracey Moffatt, Andrew Moisey, Richard Mosse, Adi Nes, Catherine Opie, Elle Pérez, Kalen Na’il Roach, Paul Mpagi Sepuya, Collier Schorr, Laure Cottin Stefanelli, Clare Strand, Mikhael Subotzky, Larry Sultan, Wolfgang Tillmans, Hank Willis Thomas, Piotr Uklański, Andy Warhol, Karlheinz Weinberger, Marianne Wex, David Wojnarowicz en Akram Zaatari.

CATALOGUS
De catalogus ‘Masculinities’ is net als de tentoonstelling, ingedeeld in zes thematische hoofdstukken. Het boek bevast essays van schrijvers en academici, waaronder Chris Haywood, Edwin Coomasaru, Tim Clark, Jonathan D. Katz, Alona Pardo en Ekow Eshun. De catalogus is te koop in de museumshop en online shop voor € 45.

Foto top: Rotimi_Fani-Kayode,_Untitled,_1985[1]
Foto’s: www.fomu.be