Een van de sterren van Laus Polyphoniae 2018, het festival voor muziek van de middeleeuwen en de renaissance van AMUZ (Festival van Vlaanderen – Antwerpen), was zonder twijfel het Leuven Chansonnier. Vier topensembles wekten deze muzikale schat zaterdag 25 augustus in een concertmarathon opnieuw tot leven. Dat minister van Cultuur Sven Gatz dit bijzondere liedboek als topstuk erkent, zet niet alleen de vier concerten, maar ook de 25ste editie van Laus Polyphoniae extra luister bij.
In 2015 kwam de Alamire Foundation, Internationaal centrum voor de studie van muziek in de Lage Landen en partner van AMUZ, het laat-15de-eeuwse liedboek op het spoor. Een unieke vondst die kan rekenen op wereldwijde belangstelling. Dit kleine boekje blijkt immers een nieuwe getuige van bekende en soms befaamde composities en voegt niet minder dan twaalf onontgonnen stukken toe aan het laatmiddeleeuwse muzikale repertoire.
Naast uitgebreid musicologisch onderzoek is het ook essentieel om de muziek los te maken van de geschreven partituur en weer tot leven te brengen in live-uitvoeringen. De wereldpremière van alle composities uit het liedboek, inclusief de unica, gebeurde door niemand minder dan Ensemble Leones, Sollazzo Ensemble, Park Collegium en Huelgas Ensemble. Op vraag van Bart Demuyt, directeur van AMUZ en de Alamire Foundation, stelden zij speciaal voor Laus Polyphoniae een uniek programma samen.
Bart Demuyt: “Dat het Leuven Chansonnier volgens minister van Cultuur Sven Gatz niet mocht ontbreken op de Topstukkenlijst, wisten we. Ik ben vandaag vooral verheugd dat de minister dit voornemen wist te realiseren en het besluit zonet heeft ondertekend. De valorisatie van hoogstaand musicologisch onderzoek tijdens Laus Polyphoniae maakt dit festival telkens zo uniek.”
Van handschrift naar uitvoering
Dat het manuscript bij de uitvoering nog veel vrijheid laat, zal zaterdag blijken. De benadering verschilt namelijk van ensemble tot ensemble. Zo ging het Huelgas Ensemble onder leiding van Paul Van Nevel voor de a-cappella-aanpak, terwijl de andere ensembles ook instrumenten inzetten. VivabiancaLuna Biffi wilde met haar Park Collegium zoveel mogelijk verschillende kleuren uit de chansons halen en ging aan de slag met vier stemmen en drie vedels, strijkinstrumenten die volgens haar het meest ‘vocale karakter’ hebben. Een vergelijkbare bezetting vonden we bij Ensemble Leones terug, maar artistiek leider Marc Lewon voegde aan zijn ensemble nog tokkelinstrumenten toe, zoals de harp en de luit. Sollazzo Ensemble koos op zijn beurt voor solozang onder begeleiding van harp en vedel. Van sober tot uitbundig, het Leuven Chansonnier gaf zijn muzikale geheimen prijs.
Foto & video’s: www.amuz.be