In januari start de Leerstoel Jongeren en Alcohol aan de Universiteit Antwerpen. Doel? Het overmatig alcoholgebruik bij jongeren in ons land beter in kaart brengen en terugdringen. De mosterd (en de financiering) voor de Leerstoel komen uit Nederland, waar de zogeheten alcoholpoli’s hun nut al ruim bewezen.
Uit onderzoek van het Intermutualistisch Agentschap (IMA), het UZA en UAntwerpen blijkt dat er in 2018 in België meer dan 2200 jongeren met een alcoholvergiftiging op de spoeddienst werden opgenomen. Ander onderzoekt leert dat één op de drie 17- en 18-jarigen minstens één keer per maand aan bingedrinken doet.
“Alcoholgebruik leidt niet alleen tot gezondheidsschade op korte, maar ook op langere termijn”, legt prof. Guido Van Hal (UAntwerpen) uit. “Beschadiging en verminderde ontwikkeling van de hersenen zorgen voor een verlies aan intellectueel kapitaal, en hebben ook een negatief effect op de emotionele en de impulscontrole. Er is niet alleen een stevige impact op de drinkende jongere zelf, nee, de hele samenleving lijdt er onder.”
Herval is bijna nul
Nederland staat een heel pak verder dan Vlaanderen in de aanpak van alcoholmisbruik bij jongeren. Drijvende kracht is Dr. Nico van der Lely, verbonden aan het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft en gastdocent op UAntwerpen. In 2010 stampte hij de Stichting Jeugd en Alcohol (www.stichtingjeugdenalcohol.nl) uit de grond. De stichting onderzoekt de thematiek, doet aan voorlichting en bewustwording, en richtte in Nederlandse ziekenhuizen ondertussen twaalf Alcoholpoli’s op.
“In onze poliklinieken worden jongeren met een alcoholintoxicatie behandeld en volgen ze een speciaal programma om toekomstig misbruik te vermijden”, aldus Dr. van der Lely. “Het is cruciaal om meteen met de jongere aan de slag te gaan in het ‘gouden uur’, het eerste uur na het ontwaken uit de roes. We betrekken ook de ouders intensief. De aanpak werkt: waar je vroeger vaak dezelfde jongeren dronken op spoed zag binnenkomen, is het herval nu gereduceerd tot zo goed als nul.”
Alcoholpoli in het UZA
De Nederlandse aanpak krijgt nu navolging in Vlaanderen. In januari 2021 start de “Reinier de Graaf Leerstoel Jongeren en Alcohol” op de Universiteit Antwerpen. Het Delftse ziekenhuis financiert het project. Van der Lely en Van Hal worden titularis van de leerstoel, en ook de professoren Jozef De Dooy en Stijn Verhulst, beiden verbonden aan UZA en UAntwerpen, zetten er hun schouders onder.
Doel van de leerstoel is om het alcoholmisbruik bij jongeren in Vlaanderen beter in kaart te brengen. Van Hal: “In ons land is er immers nog veel werk, zowel op het vlak van registratie als op het terugdringen van het herval. Een doctoraatsstudent zal zich onder meer focussen op een efficiënter registratiesysteem, en zal werken rond preventie en bewustmaking. Binnen de leerstoel zal ook een pilootproject voor de eerste Vlaamse alcoholpoli, in het UZA, gerealiseerd worden.”
Foto top: café op de Ossenmarkt in Antwerpen
Foto rechts: Prof. Guido Van Hal
Foto midden: Dr. Nico van der Lely
Foto’s: www.uantwerpen.be