In 2019 verrijkte KMSKA zijn collectie met een bijzonder werk van de Duitse expressionist Lovis Corinth (1858-1925). Op het schilderij speelt een mythologisch tafereel af, bekend als De uitbundige lach. Het werk werd op de kop getikt in Maastricht tijdens de TEFAF-beurs dankzij de middelen uit het legaat van Gilberthe Ghesquière. Met dit fonds wilde Ghesquière de zorg, het onderzoek en de collectievorming van het KMSKA ondersteunen.
Te kijk gezet
Aphrodite was de mooiste van alle godinnen. Zeus wilde haar ijdelheid temperen. Dus huwde de oppergod haar uit aan de lelijke, kreupele Hephaistos. Wanneer haar man in zijn smidse werkte, bracht zij de tijd door met de grootste macho onder de goden: de oorlogsgod Ares. Het onvermijdelijke gebeurde: Hephaistos betrapte het overspelige paar. Hij wierp een net over hen uit, trommelde zijn maten samen en zette het naakte koppel te kijk. De goden barstten uit in een onbedaarlijk gelach.
De uitdrukking ‘homerisch gelach’ is ontleend aan deze passage uit de Ilias van Homeros.
Sfeer van onbehagen
Met verf en borstel smeert Lovis Corinth (1858-1925) een palet van sombere tinten een sfeer van onbehagen uit. Het gevoel primeert op de esthetiek. Expressionisme in de volle zin van het woord.
Thematisch sluit het moraliserende tafereel naadloos aan bij de KMSKA-collectie. Bovenal is het een stilistische en kunsthistorische aanwinst. Lovis Corinth liet zich beïnvloeden door 17de-eeuwse meesters als Rubens, Rembrandt en Hals. Ook zij maken deel uit van de museumverzameling.
Zelf had Corinth niet alleen impact op tijdgenoten in Europa, maar ook op latere schilders met een losse en brede toets zoals Oskar Kokoschka, Lucian Freud en Georg Baselitz.
Ontaarde kunst
De aanwinst vergroot de internationale context van de collectie Vlaamse expressionisten. Het Duitse expressionisme was al vertegenwoordigd door werk van Georg Grosz, Karl Hofer en een later werk van Lovis Corinth. Het Duitse nazistische bewind beschouwde deze kunstenaars als ‘entartet’ (ontaard). Hun werk werd uit de Duitse musea verwijderd om verbrand of verkocht te worden. In 1939 kocht het KMSKA drie van hun schilderijen op de beruchte veiling in Lüzern, waar Duitsers hun ‘entartete Kunst’ van de hand deden.
Toevalstreffer
De Duitse expressionistische schilders halen hoge prijzen. De wens van het museum om deze context te verbreden bleef daarom lange tijd een droom. Tot afgelopen lente. Op de TEFAF-beurs in Maastricht ontdekten KMSKA-conservatoren dit bijzondere kunstwerk. Aan een billijke prijs. Het was niet tentoongesteld in een stand, maar bevond zich in een kabinet. Daar werd het alleen aan geïnteresseerde verzamelaars voorgelegd. Het museum kocht het schilderij aan met middelen uit het legaat van Gilberte Ghesquière. Met dit fonds wilde zij de zorg, het onderzoek en de collectievorming steunen.
De uitbundige lach is een kwalitatief hoogstaand en visueel sterk werk. Een zaalstuk dat zonder twijfel opvalt in de presentatie van het nieuwe museum.
Foto: www.kmska.be