In het kader van het Duitse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie neemt BOZAR deel aan de festiviteiten voor de 250ste verjaardag van Beethoven met een tentoonstelling die een frisse, hedendaagse blik werpt op de beroemde componist, zijn muziek en zijn ideeën.
HOTEL BEETHOVEN belicht hoe Ludwig van Beethoven is uitgegroeid tot een universeel icoon, en hoe hij vandaag nog steeds relevant blijft. Hij blijft componisten, muzikanten, kunstenaars en luisteraars van nu inspireren. Niet de man van vlees en bloed of de mythe dwaalt in de kamers van HOTEL BEETHOVEN rond, maar zijn levende erfenis.
Van populaire cultuur tot conceptuele kunst, van 1770 tot 2020, met originele manuscripten en instrumenten in dialoog met werk van kunstenaars als Antoine Bourdelle, Andy Warhol, Christine Sun Kim, Katie Paterson en John Baldessari… HOTEL BEETHOVEN neemt je mee op een muzikale reis door de tijd die niet alleen het gehoor, maar alle zintuigen prikkelt.
De Duitse klassieke muzikant en componist Ludwig van Beethoven (1770 – 1827) wordt beschouwd als een uitzonderlijke muzikale vernieuwer, die vandaag wereldwijd een iconische status geniet. Elke aspirant-pianist oefent met Für Elise, zijn 9e Symfonie (Ode an die Freude) groeide uit tot het Europese volkslied en de 5e Symfonie is dankzij de vier kenmerkende noten één van de meest bekende stukken klassieke muziek die ook regelmatig in de populaire cultuur opduiken. Maar wat betekent Beethoven nog voor ons vandaag?
HOTEL BEETHOVEN is opgevat als een plaats voor ontmoeting en uitwisseling van ideeën. De tentoonstelling wil de betekenis onderzoeken van de cultfiguur die Beethoven geworden is, bekeken door de ogen van kunstenaars van gisteren en vandaag in dialoog met historische documenten. Curator Eric de Visscher nodigt de bezoeker uit in de tentoonstelling die zich zowel richt op het zicht als op het gehoor, met een uitgekiend auditief parcours en een divers programma van live-evenementen. Verschillende thematische hotelkamers bieden een contrasterend en meestal eigentijds zicht op de erfenis van Beethoven: het icoon Beethoven, het creatieve proces, zijn kijk op de wereld en politieke kwesties, de kwestie van doofheid en het gehoor, een focus op zijn geliefkoosde instrument de piano en de moderniteit van de muziek van Beethoven.
De tentoonstelling bevat werk van kunstenaars zoals Antoine Bourdelle, Franz von Stuck, Andy Warhol, John Baldessari, Jan Vercruysse, Jorinde Voigt, Christian Marclay, Christine Sun Kim, Jeremy Deller en Katie Paterson. Er zullen ook originele manuscripten en partituren van de grootmeester te bewonderen zijn, uitzonderlijke bruiklenen van het Beethoven-Haus in Bonn.
Beethoven’s enige opera, Fidelio, wordt opgeroepen via video van een “Black Lives Matter”-geïnspireerde versie van de in New York gevestigde Heartbeat Opera, als een referentie aan vrijheid en de strijd tegen het totalitarisme. De film ‘Wir haben die Schnauze voll’, die Jeremy Deller creëerde op vraag van Bonner Kunstverein naar aanleiding van het feestjaar van Beethoven, zal voor het eerst in België te zien zijn.
Een van de hoogtepunten van de tentoonstelling is de kamer met 4 historische pianofortes van Chris Maene, die de evolutie aantoont die het instrument doormaakte tijdens het leven van Beethoven. Dankzij een geluidsinstallatie, speciaal ontwikkeld voor deze tentoonstelling, horen de bezoekers hun unieke klanken en hoe ze de compositie van muziek beïnvloed hebben. Bovendien zijn de pianofortes ook live te horen tijdens verschillende intieme concertmomenten, waarbij ze bespeeld worden in samenwerking met Belgische conservatoria. Ook bijzonder is dat één van de pianofortes uitgerust is met een Gehörmachine op basis van onderzoek van Tom Beghin van het Orpheus-Instituut in Gent: een reconstructie van het hulpstuk waarmee Beethoven toen hij doof begon te worden zo lang mogelijk probeerde de klanken van zijn piano te horen…
Om een beeld te scheppen van de universaliteit van Beethoven lanceerde BOZAR het Beethoven World Theatre: een wereldwijde oproep aan hedendaagse kunstenaars om een nieuw werk te creëren rond hun perceptie van de mythe van Beethoven. Uit de verschillende inzendingen werden 6 films gekozen, die voor de eerste keer getoond worden in de marge van HOTEL BEETHOVEN.
Onder de noemer Beethoven From Ear to Here organiseert BOZAR verschillende ontmoetingen met uiteenlopende persoonlijkheden, van Beethovenkenner Jan Caeyers tot de auteur Gaea Schoeters of de dove muzikant Paul Whitakker, die hun visie op het genie en de kracht van Beethoven met het publiek delen.
De tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met de Bundeskunsthalle in Bonn, en vormt een complementair en hedendaags vervolg op hun tentoonstelling Beethoven. Welt.Bürger.Musik die in het voorjaar 2020 in Bonn te bezichtigen was.
HOTEL BEETHOVEN wordt georganiseerd in het kader van ‘Art & Well-being’, het seizoensthema 2020-2021 bij BOZAR. Het gevarieerde programma van tentoonstellingen, installaties, performances, concerten, workshops en debatten gaat dieper in op de impact van het ervaren en creëren van kunst op je fysiek, mentaal en sociaal welbevinden.
Tickets: € 14
In samenwerking met: Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland, Bonn
Curator: Eric de Visscher
Curatorial advisor: Agnieszka Lulinska
Het concept van Hotel Beethoven is gebaseerd op een idee van Anna Viebrock
Wetenschappelijk adviescomité: Tom Beghin, Jan Caeyers, Chris Maene en Julia Ronge
Scenografie en visuele identiteit van de tentoonstelling: Emilie Lecouturier en Pierre Huyghebaert (Speculoos)
Sound Designer: Johan Vandermaelen
In het kader van: Duits voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie en het herdenkingsjaar BTHVN 2020
Met de steun van de Duitse staatsminister van Cultuur en Media
Partners: Beethoven-Haus Bonn, Piano’s Maene, Orpheus Instituut Gent, Outhere Music
Steun: Kanselarij van de Eerste Minister, FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse handel en Ontwikkelingssamenwerking, Vlaamse Overheid, Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BOZAR Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel
Open: van dinsdag tot zondag, 10u > 18u
Gesloten: maandag
Foto top:
John Baldessari, Beethoven’s Trumpet (with Ear) Opus # 133, 2007, Courtesy Estate of John Baldessari and Sprüth Magers, Photo: Timo Ohler
Foto tekst: Franz von Stuck, Portrait of Ludwig van Beethoven, ca. 1905, Oil on wood, Collections Musée de la musique, Pairs (E.2002.10.1) Photo: Claude Germain
Foto’s: www.bozar.be