Met hun voorstelling WhatchApp #1 reageerde theatercollectief SKaGeN heel snel op de veranderende realiteit. Ze verlieten de reguliere paden van het theater en zetten een voorstelling op poten die zich afspeelt op WhatsApp. Een gesprek met acteur Mathijs F Scheepers en zakelijk leider Korneel Hamers.
De voorbije weken boden verschillende gezelschappen oude producties digitaal aan of brachten ze nieuwe voorstellingen via platformen als Zoom tot in de huiskamer. “Vaak liet de belichting of het decor te wensen over. Bovendien kom je dan in het vaarwater van veel professioneler gemaakte films en televisieseries. Daarom wilden wij het radicaal anders aanpakken”, vertelt acteur Mathijs F Scheepers. “Inspiratie vond ik in het boek Emmi & Leo van Daniel Glattauer over een virtuele ontmoeting via e-mail tussen twee mensen, dat al vijftien jaar in mijn boekenkast staat. Ik wilde er al lang iets mee doen. Hoewel ik zelf het idee had dat ik het gat in de markt gevonden had, reageerden mijn collega’s aanvankelijk zelfs helemaal niet. (lacht) Pas toen ik Korneel enkele weken later aan de lijn had, kwam alles in een stroomversnelling.”
Op minder dan een maand tijd lanceerde SKaGeN de nieuwe voorstelling WhatchApp #1 Emmi & Leo. “Veel sneller dan in normale tijden kregen we de toelating van de Oostenrijkse uitgeverij en in het Nederlandse softwarebedrijf OWOW vonden we de geschikte partner om alles technisch te realiseren. Daardoor kunnen we nu makkelijk verschillende groepen van 235 mensen tegelijk op WhatsApp aansturen”, vertelt zakelijk leider Korneel Hamers.
“Hoewel nog niet iedereen de weg naar Facebook gevonden heeft, overtreffen de conversaties mijn stoutste dromen. Het idee was om, net als in het theater na de voorstelling, een plek te creëren waar mensen hun visie zouden kunnen delen. Dat lukt wonderwel. Bovendien kan je in deze virtuele foyer met véél meer mensen praten”, vertel Scheepers. “Ook voor de aankondiging van het project hebben we de kracht van sociale media gebruikt: zo hebben we bekende vrienden, die samen zo’n 1,3 miljoen volgers hebben, gevraagd om op hetzelfde moment hun previewervaring met ons project te delen, waardoor het meteen viraal ging. De vinger aan de pols houden van maatschappelijke veranderingen en nadenken over hoe we die naar een scène kunnen vertalen, behoort tot ons DNA. Vorm en inhoud zijn één. Zo maakten we Closer, waarin het publiek wordt aangespoord hun smartphone tijdens de voorstelling te gebruiken of namen we hen in Zeestuk mee op sleeptouw door de zalen van een virtueel museum, terwijl ze zelf gewoon konden blijven zitten. 
Hoe de techniek in deze voorstelling onze emoties stuurt, past ook heel goed bij de tijdsgeest. Al is het zeker niet de bedoeling om het klassieke theater volledig links te laten liggen. Dit is gewoon een ander format, want ten slotte blijven we – zoals Michael De Cock van de KVS het zo mooi verwoordde – de hofleveranciers van de creativiteit”, vertelt Hamers.
“Op enkele weken tijd verkochten we 7.500 tickets, sprongen een dertigtal culturele centra mee op de kar en zijn we benaderd vanuit Frankrijk, Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Montréal. Net zoals met onze andere producties willen we Watchapp graag over de hele wereld aanbieden. Met de opbrengst van de tickets stellen we mensen uit de sector te werk en sleutelen we voortdurend aan het technisch platform van Watchapp. Zo hebben we de administratieve backoffice volledig gedigitaliseerd, zodat onze partners gewoon een button op hun site moeten plaatsen. Ook vanuit juridisch oogpunt hebben we alles laten checken.”
Achterstand inhalen
De komende maanden wil SKaGeN verder experimenteren met voorstellingen via WhatsApp. “We werken aan een vervolg van Emmi & Leo en blijven dit eerste verhaal permanent aanpassen. Dankzij de Facebook-groep weten we perfect wat er leeft bij het publiek en kunnen we daar meteen op inspelen. Al doen we dat zeker niet altijd. Zo delen we bijvoorbeeld geen foto’s, want als theatermakers vinden we het belangrijk om de verbeelding te stimuleren. Maar omdat we merkten dat de mensen daar een duidelijke reden voor wilden, hebben we de personages toch één keer een foto laten delen om ze dan te laten besluiten dat ze dat niet meer wilden doen. Hetzelfde deden we met het gebruik van emoticons. Daarnaast brainstormen we over een totaal nieuwe voorstelling voor 2021, waarin we alle toeters en bellen van WhatsApp willen benutten en het live contact met het publiek – dat we nu al in zeer beperkte mate hebben geïntroduceerd – verder willen uitbreiden”, vertelt Scheepers.
“Het fascineert me om dit soort nieuwe uitdagingen aan te gaan. Daarom zie ik deze periode als een kans voor de theaterwereld om onze achterstand wat sociale media betreft in te halen. We zouden er een nieuw, jonger publiek aan ons mee kunnen binden, om hen op lange termijn naar de zaal te lokken. Of om het met de inspirerende woorden van Winston Churchill te zeggen: Never waste a good crisis.”
Foto: Korneel Hamers en Mathijs F Scheepers ‘als Belgische politici’ © Christophe Engels