De meeste musea zijn opnieuw geopend, en dat betekent dat je vanaf nu onze museumgeheimen ook live kunt gaan verifiëren. Nog steeds delen we elke nieuwsbrief een spectaculair verhaal rond een collectiestuk uit een van onze Belgische musea. Deze week: Ceci n’est pas un coca … twee roemruchte etiketten uit de collectie van de Musea van de Kuurstad.
In 2021 viert het bedrijf Spa-Monopole zijn honderdjarige bestaan, maar het volgende verhaal zal een eerder pijnlijke episode zijn in de roemrijke geschiedenis van het Belgische water…
Het was in 1927 dat Coca-Cola zijn intrede deed in België. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog had elke grote Belgische stad een distributiepunt, maar zoals het geval was met veel niet-essentiële zaken, werd de verkoop van frisdrank tijdens de oorlog opgeschort. Een Amerikaanse officier zou daarop gegrapt hebben dat zijn soldaten ermee dreigden te stoppen met vechten als ze ‘hun’ Coca-Cola niet kregen…
Hoe dan ook: The Coca-Cola Company had alle Amerikaanse soldaten beloofd dat ze voor vijf cent hun favoriete drankje zouden vinden, waar ze ook gingen vechten. Daarom zal de firma 64 fabrieken zoeken en vinden om deze drank achter het front te bottelen.
Een vertegenwoordiger van The Coca-Cola Company bezocht ook Spa-Monopole en kwam met de Belgische fabriek tot een akkoord. Om ruimte op de boten te besparen zouden vanuit de Verenigde Staten enkel nog de typische flessen en de siroop worden verzonden. Het water zou worden aangevoerd uit… Spa. Meer dan acht miljoen van de beroemde colaflessen zullen in 1945 gebotteld worden met de apparatuur en het bruisend water van Spa-Monopole. Op de laatste dag van de productie zou de Amerikaanse officier in charge de arbeiders toegestaan hebben om evenveel flessen mee naar huis te nemen als zij wilden. Een jaar later werd in sommige Waalse huishoudens nog steeds uitsluitend Cola gedronken…
Maar het verhaal krijgt een zuur staartje. Want de oorlog eindigt, en in 1947 komt Spa op de markt met een ersatz die ‘Spa Cola’ wordt genoemd. Op het etiket staat: ‘Een Amerikaans product met Spa-water’. Daar is het moederbedrijf niet mee gediend. Aangevallen door The Coca-Cola Company en The Coca-Cola Export Corporation, wordt Spa-Monopole veroordeeld door de Brusselse Rechtbank van Koophandel tot de betaling van een bedrag van 5.000 frank aan elk van de klagende bedrijven, wegens inbreuk op de handelsnaam en oneerlijke concurrentie.
Stank voor dank? De ‘Spa Cola’ wordt dan maar ‘Spa Vita’ en blijft op de markt tot 1966. De Musea van de Kuurstad hebben enkele exemplaren van deze zeldzame etiketten. Van zodra de musea in Spa opnieuw open zijn, kan je ze opnieuw gaan bewonderen!
Foto: © Musea van de Kuurstad / www.museumpassmusees.be