Onze hersenen zijn erg flexibel, ontdekten wetenschappers van UAntwerpen en UZA. Samen met Luikse en Franse collega’s bestudeerden ze het brein van mensen die deelnamen aan een paraboolvlucht. “De hersenen passen zich aan als er zich een conflict voordoet”, zegt professor Floris Wuyts. “Dat nieuwe inzicht kan op termijn patiënten met evenwichtsproblemen helpen.”
Het Belgisch-Franse onderzoeksteam maakte met de modernste beeldvormingstechnieken scans van de hersenen bij 28 mensen, voor en na hun deelname aan een paraboolvlucht. Tijdens zo’n vlucht, uitgevoerd met een omgebouwd passagiersvliegtuig, worden – telkens na een steile klim – zo’n 30 periodes van 20 seconden gewichtloosheid gecreëerd. Uit de geavanceerde scans leerden de wetenschappers dat die korte periodes van gewichtloosheid al tot een aanpassing in de hersenen leiden. “Een stukje van onze hersenen is verantwoordelijk voor ons gevoel aan verticaliteit”, legt Floris Wuyts uit. “Daar worden we voortdurend mee geconfronteerd. Onbewust weliswaar, maar het zorgt er de hele tijd voor dat we ons aanpassen aan de zwaartekracht.”
Nonsens
In gewichtloze toestand weten de hersenen geen ‘zin’ meer te geven aan dat verticaliteitsgevoel. Wuyts: “Ons brein stelt vast dat er nonsens binnenkomt
Volgens de onderzoekers is het belang van die vaststelling niet te onderschatten. “Natuurlijk is het interessant om die verandering gewoon vast te stellen, maar het leidt ook tot nieuwe inzichten. Het feit dat de hersenen zich deels kunnen uitschakelen als er zich iets onverwachts voordoet, kan bijvoorbeeld verklaren waarom sommige mensen vlot en anderen helemaal niet met een moeilijke situatie om kunnen. Bij die laatste mensen is de capaciteit om zich aan te passen aan die situatie minder groot.”
Visuele vertigo
Voor heel wat patiënten kan dit onderzoek betekenisvol zijn. Professor Wuyts: “Als je een probleem wil oplossen, moet je het eerst ‘zien’. Dat kunnen we nu iets meer. Ik denk bijvoorbeeld aan visueel geïnduceerde duizeligheid. Dat is een vorm van duizeligheid die sommige patiënten ervaren bij drukke visuele stimuli, zoals wanneer ze door de gangen van supermarkten of in drukke shoppingcentra lopen. Ons onderzoek toont aan dat de oorzaak allicht te zoeken is op het centrale hersenniveau.”
Verder onderzoek is noodzakelijk, aldus de onderzoekers, om zo het geheim van het menselijke evenwichtsorgaan verder te ontsluieren. Het wetenschappelijke toptijdschrift Scientific Reports bericht over deze studie.
Twee illustraties:
https://edc.ulg.ac.be/merci/Figure_1_ForPressRelease_95b8ac504136b249543c_.tif
https://edc.ulg.ac.be/merci/Figure_2_ForPressRelease_22ef541e94993832eede_.tif
