Family Fictions
14.09 — 08.12.2019. Opening 13.09, 19:00
Met werk van åyr, Lucy Beech, Gluklya, Kalup Linzy, Valérie Mannaerts, Sophie Nys, Alice Wong & Aryan Javaherian
Samengesteld door Laura Herman en Charlotte Van Buylaere
Familie, ooit beschouwd als hoeksteen van de samenleving en als voorwaarde voor onze identiteit, wordt steeds meer een product van onze eigen verbeelding. In de stad worden we teruggeworpen op onszelf en op de spontane banden die we met elkaar aangaan. We zijn wat dat betreft kinderen van deze tijd, pioniers. We moeten er zelf achter komen wat we nog familie kunnen noemen, en hoe we deze nieuwe banden – tijdelijk of duurzaam – vormgeven. Met vallen en opstaan ontdekken we welke hechting veilig is en hoe we tot stabiele sociale relaties komen.
‘Family Fictions’ brengt het begrip “familie” in de tentoonstellingsruimte om haar betekenis tegen het licht te houden, die voortdurend verandert onder invloed van schuivende culturele, sociale, politieke en economische structuren. De tentoonstelling wil verder kijken dan familie als het universeel en organiserend principe van elk aspect van dit leven. Zo lijkt een traditioneel familieconcept als het kerngezin (vader, moeder en kinderen) nog steeds bepaalde (achterhaalde?) sociale relaties te bevoorrechten en anderen uit te sluiten. Filosoof Michael Hardt omschrijft de familie dan ook als een “antisociaal mechanisme dat ons van anderen isoleert”. Zelfs in schijnbaar progressieve ideeën over andere mogelijke vormen van verwantschap schuilt nog steeds het gevaar dat ze gemodelleerd worden naar het traditionele sjabloon van “de familie”. Zo lijkt de “verrijking” van het vocabularium met begrippen zoals “plusmama”, “zorgouder”, “bonusoma” of “gekozen familie” alleen maar de norm te bevestigen. Loopt ons hedendaags begrip van wat familie inhoudt achter op 
de realiteit, of ligt het aan ons gebrek aan verbeelding? De tentoonstelling wil de waarde van het gezin en de liefde in families niet relativeren, laat staan minimaliseren, maar bevraagt de constructies zélf als de ideologische denkbeelden en de vanzelfsprekende entiteiten waarmee we nadenken over reproductie, burgerschap en samenleving.
‘Family Fictions’ verenigt kunstenaars die het concept van familie onderzoeken, destabiliseren of heruitvinden. De kunstenaars benaderen die constructie elk op hun manier als een fictie, vanuit de uitzondering, omdat de norm steeds meer mensen lijkt uit te sluiten. De groepstentoonstelling is gebaseerd op het uitgangspunt dat we liefde moeten durven loskoppelen van familie, om een sociaal terrein te heroveren voor “post-familiale verhoudingen”, om nieuwe vormen van verwantschap te verkennen. Daarvoor is bovendien een herziening nodig van de ons omringende werkelijkheid, want familie blijkt nog steeds de blauwdruk te zijn van onze wetgeving, media, technologie en infrastructuur, al komt daar stilaan verandering in. De tentoonstelling pleit voor een open geest tegenover “vreemdsoortigheid”, voor meer spontane affectieve relaties die uitnodigen te experimenteren. Die relaties zijn nodig om een groeiend, steeds heterogener stedelijk weefsel te vormen en te begrijpen. Ze zijn nodig om je open te stellen voor een hedendaags begrip van liefde en zorg.
Bespiegelingen over de erfenis van klassieke banden zien we zowel in de fotocollages van Valérie Mannaerts als in de sculpturen van Sophie Nys die door hun ongemakkelijke plaatsing in de ruimte spanningen in het gezin oproepen. Reflecties op de worsteling van het individu met het “alleenschap” – het stigma dat het met zich meebrengt, maar ook het emancipatoir potentieel ervan – zien we in ‘Reproductive Exile’, een film waarin Lucy Beech het eenzame parcours van een vrouw volgt wiens voortplanting afhankelijk is van ‘Eve’, een soort reproductieve techniek die dierlijke en mannelijke hormonen inzet. Alice Wong & Aryan Javaherian tonen een generatieve video over de ‘Leftover Women’, de alleenstaande maar geëmancipeerde vrouwen die zogenaamd overbodig zijn geworden als een gevolg van de Chinese eenkindpolitiek. Kalup Linzy biedt dan weer inzicht in de queeste naar zelfliefde, als het begin van de liefde voor anderen. Gluklya zoekt samen met deelnemers naar nieuwe woorden en betekenissen voor familie. In ‘Comfort Zone’ exploreert het collectief åyr de evolutie van de slaapkamer, oorspronkelijk een van de meest symbolische plekken voor het kerngezin, intiem en besloten, tot een hub in het steeds groeiende netwerk van sociale en virtuele contacten, een plek die voorgoed veroverd is door “the internet of things”.
Foto’s: Kunsthal Extra City
Eikelstraat 29, 2600 Antwerpen | +32 (0)3 677 1655 | info@extracity.org | www.extracity.org | #extracity