Het kan u niet ontgaan zijn: Heel Friesland en sinds deze week heel Nederland — en volgende week heel Europa — is druk met de meest authentieke Friese vertaling van vagina. Volgens de door de Afûk aanbevolen vertaalmachine Taalweb Frysk is het gewoon “fagina”. Klaar toch? Nee dus.
De Afûk is het officiële instituut van de provincie Fryslân dat “it Frysk” promoot en daarin ook onderwijst. Mocht er bij een Hollandse gynaecoloog enige onduidelijkheid over het voornaamste lichaamsdeel van een Friezin bestaan, dan kan hij aankloppen bij de Afûk. Niet uitspreken als afuck, maar afoek vanwege het dakje op de û. De serieuze cultuurinstantie heeft een mooi onderkomen met boekwinkel aan de Boterhoek, tegenover Frieslands toren van Pisa, de Oldehove. In Leeuwarden dus.
Speels
Maar blijkbaar is ‘fagina’ niet oer-Fries genoeg en dus werden onderstaande, meer speelse woorden voorgesteld: genotsdoaske, pûs, stoofparke, slûsdoarren, flaphúske, knyperke, fagrûntsje, prûmke, greppel, preutsje, spleetsje, kutsje, foarbips, mosseltsje, ûnderein, piemelboartersplak, pompebledsje, paradyske, skelpke, slúfke. Maar ‘flomke’ zou nu tot hét Friese woord voor vagina gekozen zijn. Maar de Afûk en haar wetenschappelijke partners weten van niks.
Flomke
Ik heb Diepfriezen als Fokje, Fetsje, Feikje, Femke en Froukje gevraagd, maar die zeiden geen idee te hebben waar ‘flomke’ vandaan komt. Het had een meisjesnaam kunnen zijn. ‘Blomke’ zit er botanisch gezien het dichtst bij. Misschien moet de Stichting Fryske Frucht er zich maar eens over buigen, want de bloesemperiode is aantocht. Flomke, een genetisch gemanipuleerd eetbaar blomke, een nieuw streekproduct! Daar weet culinair Fryslân wel raad mee.
Kutding
Hoe dan ook, dankzij de Friezen is in Nederland een groot taboe doorbroken. Er kan nu eindelijk vrijuit over de vagina worden gesproken. Volgens een seksuologe, die onlangs in Leeuwarden sprak, is de vagina een kutding, een mislukt industrieel ontwerp. Het zou opnieuw getekend moeten worden. Nou, ga dan maar naar een scheepsontwerpbureau in Heeg of Sneek. Daar zetten ze op de computer een kajuitsloep rechtop, op de spiegel, op z’n achterste, en je ziet met een beetje fantasie direct waarom de meeste boten een vrouwennaam dragen. Ik ben benieuwd welke schipper dit voorjaar zijn nieuwe boot Flomke doopt. Tot hét moment, de tewaterlating, de climax, hou ik met Professor De Haan, de Kening fan ‘e Heide, “piipskoft”. Dat is niks schunnigs, maar gewoon Fries voor pauze.
Albert Hendriks, 4 maart 2019
Meer info:
www.taalweb.frl/oersetter (officiële door de Afûk aanbevolen vertaalmachine)
www.taalweb.frl
www.afuk.frl
www.fryskefrucht.frl
www.fryslanculinair.nl
Foto: Albert Hendriks pauzeert en overlegt met ‘Professor De Haan’ (www.friesnieuws.nl)