De Bevrijdingsdagen in Antwerpen pakken dit jaar groots uit, omdat de Duitse bezetter in september exact 75 jaar geleden verdreven werd uit de stad. Voor deze editie op 7 en 8 september zullen in de stad een honderdtal historische voertuigen, vliegtuigen en schepen te bewonderen zijn. Ook een unieke parade doorheen het centrum, een Bevrijdingsdorp aan de Scheldekaaien met onder andere een beleefparcours, en een indrukwekkend audiovisueel spektakel op de Grote Markt roepen de sfeer van toen terug op. In het FelixArchief opent een expo over de oorlogsperiode en de bunkers in het Stadspark krijgen een speciaal jasje aangemeten, waarbij één ervan uitzonderlijk ook te bezoeken is. Het traditionele Bal van de Bevrijding van het district Antwerpen op de Groenplaats wordt dan weer een extra feestelijke editie.
Naar aanleiding van de herdenking van 75 jaar Bevrijding organiseert de stad Antwerpen heel wat initiatieven. De Bevrijdingsdagen op zaterdag 7 en zondag 8 september dit jaar vormen daarbij een van de hoogtepunten. Met besloten herdenkingsmomenten maar ook een uitgebreid programma voor het grote publiek.
Zaterdag 7 september
Bevrijdingsparade (van Stadspark naar Scheldekaaien, 12.45 – 15.30 uur)
De festiviteiten starten met een Bevrijdingsparade in de sfeer van september 1944, met historische en hedendaagse militaire voertuigen, figuranten, muziekkapellen en vaandeldragers. Aan de parade neemt ook de militaire colonne van het War Heritage Institute en Defensie deel, die op 30 augustus in Bergen vertrekt en de route volgt die de geallieerden indertijd namen. De feestelijke optocht trekt eerst rond het Stadspark, om vervolgens via de Van Breestraat, Justitiestraat, Kasteelpleinstraat, Kronenburgstraat, Scheldestraat en Sint-Michiels- en Plantinkaai in het Bevrijdingsdorp te eindigen. Iedere Antwerpenaar is welkom om de parade toe te juichen en de sfeer van toen te herbeleven. 
Bevrijdingsdorp (Scheldekaaien tussen Steenplein en Plantinkaai t.h.v Sint-Jansvliet. Catering, animaties en beleefparcours vanaf 10.30 uur, rest van het dorp vanaf 15.30 uur. Einde om middernacht, beleefparcours om 21 uur)
Op de Scheldekaaien verrijst een heus Bevrijdingsdorp. Daar kan iedereen zich helemaal inleven in de jaren 40-45. Niet alleen komt de parade er toe, er is ook een volledig kampement uit die tijd nagebouwd. Verder genieten kinderen van een ritje op de retro kermisattractie en wie honger heeft, kan zijn maag vullen zoals vroeger, bijvoorbeeld met een boterham met spek en suiker. Ook maakt het publiek op het Steenplein kennis met Defensie. Ze brengen hun hedendaagse militaire voertuigen mee en iedereen kan zich uitleven op een klimmuur. Rondom het historisch gedeelte van het Bevrijdingsdorp zijn er hedendaagse eet- en drinkkramen en foodtrucks en optredens van onder andere Jelle Cleymans, Roel Vanderstukken en Daan.
In het Bevrijdingsdorp staat ook een groot beleefparcours opgesteld. In die op maat gemaakte installatie kan iedereen de periode van de Bevrijding herbeleven. Een verkenningstocht waarop je de historische periode op een verrassende manier leert kennen, en de vreugde van de Bevrijding en de impact van de V-bommen op Antwerpen zelf kan ervaren. Goed voor een indrukwekkende interactieve beleving, met getuigenissen van Antwerpenaars die het meemaakten, en met illustraties van Fatinha Ramos.
Parade van historische schepen en vliegtuigen (Schelde t.h.v. stadscentrum, 16 tot 17.40 uur).
Eén van de meest spectaculaire onderdelen van de festiviteiten wordt ongetwijfeld de komst van een reeks historische en hedendaagse schepen en vliegtuigen naar Antwerpen. In de late namiddag doen ze een gezamenlijke parade op en boven de Schelde.
Onder het twintigtal schepen bevinden zich hedendaagse militaire vaartuigen. Drie ervan gooien nadien het anker uit naast het Bevrijdingsdorp en kunnen daar van 18.30 uur tot 21 uur bezocht worden.
De historische schepen vormen een indrukwekkende verzameling geschiedenis, met onder andere een Brits schip dat tijdens de oorlog onderzeeërs escorteerde, en een houten mijnenveger die nadien werd ingezet voor de Belgische kust. Maar ook een tiental van de ‘Dunkirk Little Ships’. Dat zijn privéboten die in 1940 gebruikt werden om geallieerde soldaten vanuit Duinkerken veilig naar het Verenigd Koninkrijk over te brengen.
De vliegtuigen zijn voor het grootste deel types die in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelden. Ze vormen een mooie doorsnede van wat de geallieerde strijdkrachten in huis hadden. Zo nemen onder andere een Australische Boomerang en een Russische Yakovlev deel, naast Amerikaanse klassiekers zoals een ‘vliegend fort’ B17 en een Mustang, en Britse monumenten zoals een Bristol Blenheim, Hurricane en Spitfire. Ook toestellen zoals een Duitse Messerschmitt en een Belgische Stampe Vertongen SV4 doen mee. De luchtparade wordt geopend door twee F16’s en een C130 met aangepast kleurenpatroon, gevolgd door het Belgische stuntteam Red Devils en een Fouga Magister. De meeste vliegtuigen vertrekken vanaf de Luchthaven van Antwerpen in Deurne. Daar vindt vanaf 10 uur ook een gratis static show plaats met deze en andere toestellen, waarop iedereen welkom is.
Audiovisueel spektakel (Grote Markt, 20.45 uur, 21.30 uur en 22.15 uur)
Op de Grote Markt wordt voor de gelegenheid 3 keer uitgepakt met een uniek audiovisueel spektakel. Het scenario werd speciaal voor deze herdenking geschreven. Het spektakel bestaat uit een projectie op het stadhuis van authentieke foto’s en videobeelden, met een voice-over door Tourist Lemc, aangevuld met een catwalk met dansers en acteurs om het verhaal extra tot leven te brengen. Het geheel zal een indrukwekkende evocatie vormen van de impact van de Tweede Wereldoorlog en de Bevrijding in Antwerpen.
Bal van de Bevrijding (Groenplaats, 18 tot 24 uur)
Het district Antwerpen slaat voor haar traditionele Bal van de Bevrijding dit jaar de handen in elkaar met de stad om er een uitgebreide feesteditie van te maken. Iedereen kan leren dansen zoals in de jaren 40 of swingen op de Jacquelines. Ook is het beautysalon veel groter dan de andere jaren, komt er een delegatie van de historische legervoertuigen langs en sluit The United States Air Force in Europe Band – The Ambassadors de dag af met sfeervolle dansmuziek.
Expo FelixArchief (10 tot 17 uur)
Na de Bevrijding in september heeft Antwerpen nog maandenlang te lijden onder de terreur van de V-bommen. Ook voedseltekorten en de zorgen om geliefden die nog niet terugkeerden, maakten het leven er niet makkelijker op. In de expo ‘Vreugde & Verdriet – Antwerpen bevrijd (1944-1945)’ wordt stilgestaan bij de intense vreugde in september en de moeilijke maanden die erop volgden. In de lichtstraat van het Archief is er, net als in het MAS, een grote installatie opgehangen van in de stad ingezamelde vrijheidsduiven.
Bezoek bunker Stadspark (10.30 tot 18 uur)
Het Stadspark telt vijf bunkers, overblijfselen van een Duits hoofdkwartier tijdens WOII. Ze zijn moeilijk vindbaar. Het artistieke project ‘Hunker’ van Elke Thuy en Bruno Herzeele wil de bouwwerken net opvallend zichtbaar maken, om zo de impact van een oorlog op een stad te tonen. Dat doen de kunstenaars door de bunkers te bewerken met een speciale verf, fluorescerend overdag en fosforescerend ‘s nachts. Tijdens de Bevrijdingsdagen wordt één ervan ook opengesteld: er wordt een gedicht van stadsdichter Maud Vanhauwaert over vrijheid geprojecteerd, en een film met getuigenissen over de oorlog.
Zondag 8 september
Op zondag kunnen de historische schepen bezocht worden in het Bonaparte- en het Willemdok naast het MAS, van 10.30 tot 17.30 uur.
Verder loopt het publieksprogramma van zaterdag grotendeels door:
· Het Bevrijdingsdorp is open van 10.30 tot 17.30 uur.
· De hedendaagse militaire schepen naast het Bevrijdingsdorp kunnen tijdens dezelfde uren bezocht worden.
· Op de Luchthaven Antwerpen start de static show om 10 uur, met ook demonstraties van vluchtsimulators. Vanaf 13 uur is er een heuse vliegshow te zien, met demonstratie- en formatievluchten en luchtacrobatie. Alles is gratis; het einde is voorzien om 17.30 uur.
· De expo in het FelixArchief is opnieuw open van 10 tot 17 uur.
· Ook de bunker in het Stadspark wordt op zondag opnieuw opengesteld, van 10.30 tot 17.30 uur.
Tot slot vertrekt de militaire colonne van Defensie en het War Heritage Institute om 18 uur op het Steenplein, om via het noorden Antwerpen te verlaten en haar weg verder te zetten richting Leopoldsburg.
Meer info
Alle informatie en het uitgebreide programma van de Bevrijdingsdagen is te vinden op www.antwerpenherdenkt.be/activiteiten.
Foto’s: Stad Antwerpen