Hoe introduceer je Jan Decleir? Het is een uitdaging waar niet alleen de speechers tegenaan liepen. Een man die eigenlijk geen introductie nodig heeft en waarbij elke poging dan toch tekort dreigt te schieten om zijn grootsheid te schetsen. Hij hoort ze zelf niet graag, maar de woorden ‘levend monument’ kwamen de hele middag voortdurend terug. Want dat is Jan Decleir, een monument in het Vlaamse film- en theaterlandschap. Het is een icoon van alle generaties: van de beste vriend van Sinterklaas, over priester Adolf Daens, tot Albert Van den Abiel in het recente ‘Niet schieten’. Op z’n 73e heeft hij zo een staat van dienst die als geen ander tot de verbeelding spreekt. En natuurlijk daarom mocht hij op #FFO19 een Lifetime Achievement Award in ontvangst nemen.

De ceremonie begon op de zeedijk, waar Jan Decleir met de borstel in de hand zijn ster onthulde. Al ruim op voorhand waren daar heel wat kijklustigen voor opgedaagd, met in het publiek ook bekende gezichten, collega’s en vrienden van Decleir die mee kwamen vieren. Regisseur Stijn Coninx had het in zijn lofrede vooral over een mooie mens, een goede vader en in alle echtheid een schilder van het leven.

Op de festivalsite was er dan eerst een rode lopermoment, gevolgd door een hommage in bijzijn van familie en vrienden. Zij hadden vooraf videoboodschappen voor Jan Decleir opgenomen waarin ze probeerden te vatten wat hem nu juist zo groots maakt. Zus Reinhilde Decleir had het zo over een onnavolgbare passie en voeling voor taal, waarbij hij elk woord en zelfs elke komma weet neer te zetten. Een grappig moment wanneer zoon Flor Decleir toegaf dat hij vroeger nog op de schoot van zijn vader naar ‘Dag Sinterklaas’ gekeken heeft en lange tijd niets doorhad. Wanneer Jan Decleir ook nog een ere-Ensor in ontvangst mocht nemen, hoorden we vooral een bescheiden man. Hoe hij tot vandaag voortdurend getwijfeld heeft of hij de prijs wel in ontvangst zou nemen. Maar dat hij nu uiteindelijk wel blij en dankbaar was om samen met goede vrienden zijn oeuvre te mogen vieren.

Van de receptie richting de zaal, waar het publiek klaar zat voor ‘Niet schieten’, de film over de bende van Nijvel die vorig jaar verscheen met Decleir in de hoofdrol. Hij vertelde hoe hij met acteren begon dankzij zijn broer Dirk, onder wiens vleugels hij wilde leven en werken. Het lot besliste er echter anders over: Dirk Decleir overleed al op 31-jarige leeftijd in een tragisch auto-ongeluk. En dus moest Jan op eigen benen staan. Wat volgde, is volgens hem een carrière vol (heerlijke) chaos. Een carrière waar hij uiteindelijk heel trots op is. 

Foto: www.filmfestivaloostende.be