De klimaatverandering plaatst grote steden zoals Antwerpen voor heel wat uitdagingen. Daarom lanceerde de stad dit jaar een nieuwe Klimaatpremie. Hiermee wil ze bewoners en ondernemers in Antwerpen aansporen tot een klimaatrobuuste make-over van hun gebouwen en percelen. Vandaag verleende de stad enkele premies tot 30.000 euro voor twee grote appartementsgebouwen in Berchem.
De gevolgen van de klimaatverandering worden meer en meer zichtbaar. Zo zal het in de toekomst minder vaak maar wel heviger regenen. Bij gebrek aan groene of onverharde ruimte kan dat regenwater minder goed doordringen in de grond. De rioleringen worden bij hevige regen dan weer overbelast, met overstromingen tot gevolg. Periodes van droogte veroorzaken een daling van de grondwaterstand. Het is dus belangrijk om slimmer om te gaan met regenwater in de stad. Dan kunnen regenputten en wadi’s optimaal gevuld worden tijdens buien en kunnen planten nadien met gratis regenwater gesproeid worden. Verder helpt het lokaal infiltreren van regenwater bomen overleven tijdens de drogere zomers. Zo wordt de stad dus ‘klimaatrobuuster’.
Met de nieuwe Klimaatpremie wil de stad bewoners en bedrijven helpen om meer met water en groen aan de slag te gaan op hun eigen terrein. Wie investeert in ontharding en vergroening, en/of in hergebruik of infiltratie van regenwater, kan rekenen op steun van de stad. De stad kijkt met de Klimaatpremie bewust verder dan individuele huiseigenaars en richt haar focus op grotere oppervlakten die meer klimaatwinst opleveren.
Appartementsgebouwen in Berchem geven het voorbeeld
De stad kende de eerste twee premies vandaag toe aan twee grote appartementsgebouwen ten zuiden van de Pulhoflaan in Berchem, Regent IV en Regent V.
De werken die de verenigingen van mede-eigenaars (VME) daar lieten uitvoeren, tonen aan dat er verschillende mogelijkheden zijn om klimaatvriendelijk met water om te gaan op het eigen perceel. Beide gebouwen vangen het regenwater van hun dak en de omliggende verharde oppervlakten op en laten dit niet meer rechtstreeks naar de riolering afvloeien.
Schepen voor leefmilieu Tom Meeuws: “In de stad zijn er meer dan 100 appartementsgebouwen van vergelijkbare grootte als Regent IV en V. Daarnaast telt Antwerpen heel wat grotere bedrijfsterreinen en supermarkten. Het potentieel van dergelijke percelen is dus gigantisch. Als die allemaal even doorgedreven met regenwater omgaan, zal de druk op rioleringen tijdens hevige regenbuien sterk verminderen. Bovendien zorgt het er voor dat de ondergrond op natuurlijke wijze vochtiger blijft. Vanuit de stad staan we klaar om bewoners en ondernemers te begeleiden bij dergelijke klimaatrobuuste make-overs. Ze creëren een aangenamere leefomgeving voor de bewoners en dragen bij tot een meer klimaatrobuuste stad. Daarvoor betalen we graag mee de rekening.”
Regenwaterinfiltratie en -hergebruik bij Regent IV
De VME van Regent IV investeerde 41.000 euro in dit project en kan rekenen op een premie van 16.000 euro. Die werd verdeeld over een premie voor regenwaterinfiltratie en de daarbij horende waterbonus omdat de VME meer water laat infiltreren dan strikt noodzakelijk, en een premie voor regenwaterhergebruik (toilet).
Robert Goris, VME Regent IV: “Vandaag vloeit er geen druppel hemelwater meer naar de riolering maar brengen we het terug naar de grond: met de nieuwe kraantjes buiten het gebouw besproeien we vanaf nu onze beplanting. Zo hebben wij praktisch een permanente voorraad zuiver regenwater waarmee we onze grote en mooie tuin kunnen besproeien. Bij elke nieuwe regenbui worden die tanks terug aangevuld. Bovendien is er een toilet in de gemeenschappelijke ruimte aangesloten op het regenwaternet.”
Regenwaterinfiltratie bij Regent V
Regent V koppelde ook de waterafvoer van de verharde grondoppervlakten en het parkingdak aan hun regenwaterputten. Rondom het gebouw liggen nu vijf verschillende watercircuits die het regenwater afvoeren naar 45 kleinere infiltratiekratten en verschillende wadi’s die als regentuin dienst doen. Hun wandelpad en brandweg werd opnieuw ook ingericht, ditmaal met waterdoorlatende verhardingen. De werken die uitgevoerd werden aan Regent V kostten ongeveer 120.000 euro aan de 150 appartementen die in de kosten deelden. Daarvan krijgen de eigenaars 30.000 euro terug, het maximale premiebedrag per perceel.
Viviane Van Ballaer, VME Regent V: “Hoe ga je slim aan de slag met regenwater op een perceel van deze omvang? Door het zoveel mogelijk tot bij de planten te brengen, in plaats van het af te voeren naar het riool. Met steun van de stad ontwikkelden we een soort regenwaterval die de neerslag bijhoudt, buffert, hergebruikt of laat infiltreren. Vroeger takten de afvoerbuizen meteen op het riool aan. Voortaan krijgt het verzamelde water een nuttige functie op het perceel zelf.”
Advies van stad om maximaal aan de premievoorwaarden te voldoen
Het project van Regent V maakt duidelijk dat er ook voor gebouwen in de stad heel wat potentieel is om slim om te gaan met groen, water en ontharding. Het verhaal van Regent V werd ambitieuzer gemaakt dankzij hun bezoek aan de klimaatadviseurs van de stad. Eerst dacht de VME enkel aan regenwaterhergebruik, maar omdat de wateropbrengst voor permanent hergebruik te laag lag, kozen ze voor de toepassing van regenwaterinfiltratie. Dankzij de keuze voor een bovengrondse infiltratie kon ook op natuur ingezet worden, en werden kosten uitgespaard ten opzichte van een ondergrondse variant. Ook Regent IV kon rekenen op advies van de stad en besloot daarop om van de lager gelegen tuin een regentuin te maken.
Antwerpen voor Klimaat
Naast de nieuwe Klimaatpremie wil de stad ook op andere manieren haar inwoners betrekken bij haar klimaatverhaal. Zo brengt de nieuwe website www.antwerpenvoorklimaat.be het klimaatbeleid dichter bij de Antwerpenaren.
Bezoekers vinden er alle klimaatinitiatieven van de stad en wat ze zelf kunnen doen als bewoner, verhuurder, ondernemer, school of kinderdagverblijf. Ook kunnen ze hier het vernieuwde aanbod aan diensten en premies snel terugvinden, zoals de Klimaatpremie.
