Zomer van Antwerpen blikt terug op een feestelijke jubileumeditie. Van 21 juni tot en met 1 september 2019 vierde het stadsbrede festival haar 25e verjaardag met een programma vol circus, theatervoorstellingen op bijzondere plekken, muziek op Antwerpse pleinen tijdens Muziek in de Wijk en de bonte verzameling activiteiten in de Zomerfabriek.

Het verjaardagsaanbod werd gesmaakt. Met een programma van meer dan 800 gratis en betalende voorstellingen bracht Zomer van Antwerpen 265.300 bezoekers op de been, een stijging ten opzichte van 2018. Waaiers, petjes en extra water zorgden er bovendien voor dat het publiek ondanks de hittegolven toe bleef stromen op de verschillende voorstellingen: voor het betalende deel van het theater-, dans- en circusprogramma kon het festival rekenen op een verkoopgraad van 100%.

“Deze feesteditie van de Zomer van Antwerpen was opnieuw een rijk gevulde uitgave met een brede waaier aan voorstellingen. Met een programma dat zowel ruimte had voor muziek, verhalen, circus, theatervoorstellingen als dans en zoveel meer, was er voor ieder wat wils. Deze editie bracht dan ook meer dan 265.000 bezoekers op de been”, vertelt schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud.

Theater, dans en circusvoorstellingen op locatie
De jubileumeditie presenteerde een programma waarin internationale namen het podium deelden met een grote schare Antwerpse gezelschappen en artiesten. Aan nieuw werk geen gebrek: vijf Belgische premières en vier wereldpremières sierden het programma, die verspreid over alle hoeken van de stad een passende, vaak niet alledaagse locatie vonden.

De spits van het theaterprogramma werd afgebeten door de betoverende dansvoorstelling ‘Fase, Four Movements to the Music of Steve Reich’ van Anne Teresa De Keersmaeker/Rosas in de recent geopende Blikfabriek in Hoboken. Deze herneming van de iconische voorstelling uit 1982 kon achttien avonden op een staande ovatie rekenen. Het Franse gezelschap Royal de Luxe behoeft bij het Antwerpse publiek geen introductie meer. Sinds hun eerste passage in 1993 stonden zij ditmaal voor de twaalfde keer op het programma van Zomer van Antwerpen. In ‘Miniatures’ blikt een piloot samen met het publiek van een afstandje naar het leven op aarde. De parking van Den Bosuil was het toneel voor de voorstelling, die dagelijks plaats bood aan 1000 bezoekers. In een parochiezaaltje in oud-Berchem gaven Bert Haelvoet en Roy Aernouts drie weken lang het beste van zichzelf in ‘Sketch 2’: een waargebeurde anekdote die al snel ontspint in komische spraakverwarring en filosofische hoogstandjes. De Derdeweg in Zandvliet was deze zomer de locatie voor twee voorstellingen: Post uit Hessdalen nam plaats op de dijk om de limieten van het menselijke ver-kijken te testen in ‘15419ft’, een voorstelling die speelden over een afstand van 1,5 kilometer. Het Nederlandse Schweigman& plantte in augustus aan de andere kant van de dijk hun zwarte arena neer om daar hun succesvoorstelling ‘Wiek’ voor het eerst in het buitenland te dansen. Het Antwerpse Captain Boomer Collective bracht met ‘Weiland met Koeien’ het platteland naar Park Spoor Noord. Buurtbewoners vonden elkaar aan de rand van het grote gouden frame om te praten over de wonderbaarlijke zwart-witte hoofdrolspelers die rustig stonden te herkauwen. Het slotakkoord van het programma werd gegeven door Madam Fortuna, die in ‘Als we dansen, zal oma niet sterven’ vijftien verschillende nationaliteiten bijeen bracht. Onder andere Roma/Gitanos uit België, Spanje, de Balkan en Midden-Europa werkten mee dat een vrolijke maar vooral muzikale ode bracht aan het leven, de dood en alles daartussenin.

Zomerbar: groot circus en klein theater
Zomerbar, de stadse oase in de bocht van de Schelde, mocht dit jaar drie circussen van formaat ontvangen. Na een residentie in april op het terrein van de Zomerfabriek presenteerde Circus I love you hun gelijknamige, energieke voorstelling twee weken achtereen aan een laaiend enthousiast publiek. Circus Ronaldo is een graag geziene gast op Zomer van Antwerpen, en dat bleek ook dit jaar weer toen zij tweeëndertig uitverkochte voorstellingen van ‘Swing’ mochten neerzetten. Het publiek kwam ogen en oren tekort in deze wervelende mix van circus en variété. De vijfendertig artiesten van NoFit State brachten met ‘Lexicon’  allesbehalve traditioneel circus dat rockte tot in de nok. Wilde circusacts wisselden elkaar in hoog tempo af, terwijl de band zorgde voor rock en jazz.

Nieuw dit jaar waren de kleine theatervoorstellingen die verspreid over de maanden juli en augustus de Zomerbar inpalmden. Geert Hautekiet vertelde met ‘SH!T’ een eigenzinnig waargebeurd verhaal zoals alleen hij dat kan, terwijl Compagnie Tartaren twee weekenden de intimiteit opzocht door vertellingen over meer doen met minder, veelal uit het leven gegrepen van de acteurs. Kleine avonturiers konden hun hart ophalen bij de wonderbaarlijke installaties van De Machienerie, die zowel ouder als kind meenamen naar een fantasierijk universum. In de Zomerbibliotheek van Comp. Marius stonden talloze verhalen te wachten om gelezen en voorgelezen te worden.

Dankzij een bijdrage van Be Planet en Elia in de thematische oproep Energie van het projectenfonds Duurzame Stad werd op de Zomerbar via een meetcampagne het energieverbruik in kaart gebracht. Gekoppeld hieraan zal in het najaar door projectpartner S2enso een tool ontwikkeld worden om event-organisatoren meer inzicht te geven in hun eigen energieverbruik en hoe zij een overstap kunnen maken naar groene alternatieven.  

Muziek in de Wijk: al 25 jaar feest voor de buurt
De muzikale karavaan van het festival vierde ook haar verjaardag: het project komt al vijfentwintig jaar tot stand dankzij de gedrevenheid van lokale partners en vrijwilligers die in hun wijk of op hun plein de schouders onder de organisatie zetten. Het gratis programma bevatte naast bands uit Cuba, Colombia, Algerije, Benin, Trinidad, Kenya, Réunion en Tsjechië ook 26 Antwerpse bands. Op negen Antwerpse pleinen brachten de bands buurtbewoners en andere muziekliefhebbers bijeen op de dansvloer.

Zomerfabriek: de open editie
Via een open call werd begin 2019 een oproep gedaan aan jonge ondernemende Antwerpenaars: iedereen met een goed idee kon een project indienen voor het programma van de Zomerfabriek, de tijdelijke culturele hotspot in Antwerpen-Berchem. Van de 80 inzendingen werden 23 projecten geselecteerd, die met praktische en financiële ondersteuning de kans kregen lang gedroomde evenementen neer te zetten. Het publiek kon zich daardoor verwachten aan een bont, divers en gratis programma met meer dan 200 artiesten waarin de sleutelwoorden ‘open voor iedereen’ en ‘positiviteit’ de rode draad vormden. Muzikale bingo-avonden, een upcycle markt, woord-battles, dance battles, 8-bit dansavond, een Kroeshaar festival, POC-Pride, comedy-avonden, graffiti-festival Meeting of Styles: de Zomerfabriek versterkt zo haar positie als plek waar jongeren een zomer lang de kans krijgen om te creëren en participeren. 

Zomer voor iedereen
Een verjaardag is niet compleet zonder cadeaus. En omdat het geven van cadeaus vaak nog leuker is dan om ze te krijgen, riep het festival het project ‘Zomer voor iedereen’ in het leven. Het festival deed onder deze noemer dit jaar extra inspanningen om voor mensen met een kleine portemonnee de ticketprijzen nog verder te verlagen door nieuwe samenwerkingen met de A-kaart voor Kansentarief en het Fonds Vrijetijdsparticipatie. Ook bezoekers met een visuele of auditieve handicap werden extra ondersteund. Voor een allereerste keer in de geschiedenis van het festival werd een circusvoorstelling toegankelijk gemaakt voor blinden en slechtzienden. Doven en slechthorenden konden dankzij de Roger luisterondersteuning en schrijftolk genieten van de voorstellingen ‘Sketch 2’ en ‘SH!T’. 

De kosten voor de inspanningen van deze editie en een uitbreiding van deze werking tijdens het festival van 2020 worden voor een groot deel gedekt door de genereuze giften van het publiek, dat via een online donatiemodule tijdens het bestelproces op de website een bedrag naar keuze kon achterlaten. Het eindbedrag van deze campagne is een fantastische 9269 euro.

Volgend jaar staat de zesentwintigste editie van Zomer van Antwerpen op het programma van 19 juni tot en met 30 augustus 2020.

Foto’s: www.zva.be